آفات و بیماری‌های گیاهی

اولین گزارش ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندر در گیاه بابونه طبی در ایران (گزارش کوتاه علمی)

شیرین فرزادفر؛ رضا پوررحیم

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 131-132

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.354728.1402

چکیده

در تابستان 1399 نمونه‌هایی از بابونه طبی (Matricaria chamomilla L.) در چند مزرعه گیاهان دارویی در هرسین استان کرمانشاه با علائم کاهش رشد در اراضی که در سنوات قبل تحت کشت چغندرقند با سابقه آلودگی به ویروس Beet necrotic yellow ... بیشتر در تابستان 1399 نمونه‌هایی از بابونه طبی (Matricaria chamomilla L.) در چند مزرعه گیاهان دارویی در هرسین استان کرمانشاه با علائم کاهش رشد در اراضی که در سنوات قبل تحت کشت چغندرقند با سابقه آلودگی به ویروس Beet necrotic yellow vein virus-BNYVV بودند، مشاهده و جمع‌آوری شد. نمونه‌ها از نظر آلودگی به BNYVV با استفاده از روش الایزا (Clark and Adams, 977) و متعاقباً روش RT-PCR بررسی شدند. در آزمون الایزا از 9 نمونه، تعداد 7 نمونه دارای واکنش مثبت بود که سه نمونه انتخاب و با استفاده از آزمون RT-PCR و آغازگرهای اختصاصی برای تکثیر بخشی از ژن پروتئین پوششی BNYVV بررسی شد. نتایج نشان‌دهنده تکثیر یک قطعه DNA به طول مورد انتظار 570 جفت باز در هر سه نمونه بود. توالی نوکلئوتیدی در مورد یکی از نمونه ها (Cham7) تعیین (MZ368701) و با استفاده از ابزار BLAST موجود در پایگاه NCBI با توالیهای موجود در GenBank مقایسه شد. توالی نوکلئوتیدی به‌دست آمده در این تحقیق بیشترین درصد یکنواختی (6/99< درصد) را با توالیهای گزارش شده از BNYVV داشت. مقداری خاک از مزرعهای که نمونههای اولیه از آن‌ها جمعآوری شده بود، تهیه گردیده و بذور بابونه پس از ضدعفونی سطحی در آن کشت شد. نتایج آزمون RT-PCR روی این گیاهان، تأیید کننده آلودگی آن‌ها به BNYVV بود. وقوع نسبتاً گسترده BNYVV در مزارع چغندرقند کشور قبلاً گزارش شده است (Farzadfar, 2009). ویروس BNYVV از گیاه بابونه آلمانی (Chamomilla recutita) از کشور ترکیه گزارش شده است (Kutluk et al, 2000)، ولی این اولین گزارش از وقوع آلودگی طبیعی BNYVV در گیاه بابونه طبی در ایران میباشد.

اولین گزارش از ویروس D مو (Grapevine virus D) در ایران (گزارش کوتاه علمی)

رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 309-310

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.341977.1328

چکیده

اکثریت ویروس‌های عضو جنس Vitivirus از گیاه مو (Vitis vinifera) جداسازی شده‌اند. از بین این ویروس‌ها، Grapevine virus A-GVA، Grapevine virus B-GVB و GVF Grapevine virus F- از ایران گزارش شده‌اند (1; 2; 3). در این تحقیق، حضور ویروس D انگور (Grapevine virus ... بیشتر اکثریت ویروس‌های عضو جنس Vitivirus از گیاه مو (Vitis vinifera) جداسازی شده‌اند. از بین این ویروس‌ها، Grapevine virus A-GVA، Grapevine virus B-GVB و GVF Grapevine virus F- از ایران گزارش شده‌اند (1; 2; 3). در این تحقیق، حضور ویروس D انگور (Grapevine virus D-GVD) در تاکستان‌های استان آذربایجان غربی بررسی و گزارش گردید. در سال 1396 تعداد 33 نمونه از تاک‌های با علائم مشابه با آلودگی ویروسی شامل پیسک برگ، بدشکلی ساقه و نیز تغییر رنگ بافت ساقه از آذربایجان‌غربی جمع‌آوری و آر.ان.ای کل از بافت دمبرگ و رگبرگ‌های اصلی استخراج گردید. از آغازگرهای اختصاصی ناحیه ژن پروتئین پوششی GVD (4) برای ردیابی ویروس استفاده شد. پس از آزمون RT-PCR در سه نمونه یک قطعه DNA به طول حدود 470 جفت باز تکثیر گردید. محصول واکنش PCR در مورد دو نمونه (Irn-AzW7 و Irn-AzW23) خالص‌سازی و تعیین توالی شدند. توالی‌های بدست آمده تحت رس‌شمار MT133689 و MT152314 در بانک ژن جهانی (GenBank) ثبت شده و با استفاده از ابزار BLASTn با توالی‌های موجود در GenBank (قابل دسترس در وبگاه NCBI) مقایسه گردید. بر اساس نتایج حاصل توالی بدست آمده در مورد دو جدایه Irn-AzW7 و Irn-AzW23 دارای مشابهت 3/94 درصد با جدایه ایتالیایی GVD (رس شمار Y07764) و 0/92 درصد با جدایه ترکیه‌ای TR167 (رس شمار KY689027) بود. این ویروس تاکنون از انگور در کشورهای ایتالیا، تونس، ترکیه، کرواسی از قاره اروپا و برزیل در آمریکای جنوبی گزارش شده است (4; 5; 6). این اولین گزارش از وقوع آلودگی GVD در ایران می-باشد.

وقوع بیماری‌های ویروسی مهم توت‌فرنگی در استان‌های گیلان و مازندران

قاسم نصیری نیا؛ رضا پوررحیم؛ سید علی الهی‌نیا؛ احمد روحی بخش؛ شیرین فرزادفر

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 31-42

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106681

چکیده

با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و ... بیشتر با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و 223 نمونه علائمدار شامل موزاییک، پیسک، لکهحلقوی، زردی، سبزردی، کاهش رشد و بد شکلی برگها از مزارع توتفرنگی مناطق رشت، صومعهسرا و سنگر در استان گیلان و بابلسر، جویبار و بهشهر در استان مازندران جمعآوری شد. آلودگی این نمونهها به ویروس لبه زرد خفیف توتفرنگی (Strawberry mild yellow edge virus-SMYEV)، ویروس پیسک توتفرنگی (Strawberry motlle virus-SMoV)، ویروس چروکیدگی توتفرنگی (Strawberry crinkle virus-SCV)، ویروس لکهحلقوی نهان توتفرنگی (Strawberry latent ring spot virus-SLRSV)، ویروس موزاییک تمشک (Raspberry ringspot virus-RpRSV)، ویروس موزاییک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) و ویروس لکهحلقوی گوجهفرنگی (Tomato ringspot virus-ToRSV) با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و آنتیبادیهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آلودگی 3/32 و 7/13 درصدی به ترتیب نمونههای علائمدار و تصادفی به حداقل یکی از هفت ویروس یاد شده بود. نتایج بررسی واکنش گیاهان محک در برابر جدایههای چهار نپوویروس ArMV، RpRSV، ToRSV و SLRSV بدست آمده در این تحقیق، با اطلاعات توصیف شده در مورد این ویروسها مطابقت داشت. همچنین در ردیابی مولکولی SMoV و SMYEV به روش RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ناحیه ژن پروتئین پوششی این دو ویروس، قطعه دی.ان.ای بطول مورد انتظار 630 و 860 جفت باز به ترتیب در نمونههای آلوده به SMoV و SMYEV تکثیر گردید. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد دو جدایه ایرانی SMoV بیشترین شباهت (97 درصد) با جدایه 1278 SMoV از کشور هلند (رس شمار AJ496145) داشته و نیز توالی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد سه جدایه ایرانی SMYEV دارای بیشترین مشابهت (99 درصد) با جدایه D/M.110 SMYEV (رس شمار AJ577352) از آلمان بود. این نخستین گزارش از ردیابی ویروسهای فوق از مزارع توتفرنگی ایران می‌باشد.

بررسی توالی ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ایرانی ویروس ایکس هوستا

رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 123-134

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100370

چکیده

در بهار سال 1390 طی بازدیدی از مراکز تولید گیاهان زینتی در شهرستان‌های کرج و تنکابن، تعدادی بوته هوستا (Hosta sieboldiana.) با علائم موزائیک، پیسک و بدشکلی برگ‌ها مشاهده شد. تعداد 17 بوته علائم‌دار انتخاب شد و احتمال ... بیشتر در بهار سال 1390 طی بازدیدی از مراکز تولید گیاهان زینتی در شهرستان‌های کرج و تنکابن، تعدادی بوته هوستا (Hosta sieboldiana.) با علائم موزائیک، پیسک و بدشکلی برگ‌ها مشاهده شد. تعداد 17 بوته علائم‌دار انتخاب شد و احتمال آلودگی آنها به ویروس‌های موزائیک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV)، موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus-CMV)، پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی (Tomato spotted wilt virus-TSWV)، لکه نکروز گل حنا (Impatiens necrotic spot virus-INSV) و لکه حلقوی گوجه فرنگی (Tomato ring spot virus-ToRSV) در آزمون سرولوژیک داس الایزا (DAS-ELISA) بررسی شد. نمونه‌های مورد بررسی با هیچ یک از آنتی‌بادی‌های اختصاصی ویروس‌های فوق‌الذکر واکنش نشان ندادند. مایه‌زنی مکانیکی برخی از نمونه‌های علائم‌دار منجر به تولید لکه‌های نکروزه روی گل دکمه‌ای (Gomphrena globosa) و علائم سیستمیک پیسک در Nicotiana bentamian گردید. بررسی نمونه‌های هوستا با استفاده از روش مولکولی (RT-PCR) و آغازگرهای اختصاصی طراحی شده در این تحقیق برای تکثیر ناحیه ژن پروتئین پوششی ویروس ایکس هوستا (Hosta virus X-HVX)، منجر به تولید قطعه دی.ان.ای به طول تقریبی 700 جفت باز گردید. مقایسه توالی ژن پروتئین پوششی پنج جدایه ایرانی HVX با 55 توالی موجود در بانک ژن حاکی از وجود درصد بالای یکنواختی (5/98 تا 5/99%) در سطح توالی نوکلئوتیدی بین آن‌ها بود. کمترین یکنواختی توالی (5/98 درصد) بین جدایه ایرانی HVX.Ir.TnK2 با جدایه AJ620114 از کره جنوبی تعیین گردید. این اولین گزارش از وقوع ویروس ایکس هوستا در ایران است و توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ایرانی HVX برای اولین بار در این تحقیق تعیین و مقایسه شد.

بررسی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی دو جدایه ویروس ایکس سیب‌زمینی در استان همدان

ندا شکراللهی؛ رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر؛ سعید نظری

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 119-130

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100565

چکیده

به منظور تعیین پراکنش ویروس ایکس سیبزمینی طی سال‌های 1389 و 1390، از مناطق کشت اصلی سیب‌زمینی در استان همدان شامل بهار، رزن و کبودرآهنگ بازدید و مجموعاً 456 نمونه برگی (تعداد 132 و 324 نمونه به ترتیب علائمدار ... بیشتر به منظور تعیین پراکنش ویروس ایکس سیبزمینی طی سال‌های 1389 و 1390، از مناطق کشت اصلی سیب‌زمینی در استان همدان شامل بهار، رزن و کبودرآهنگ بازدید و مجموعاً 456 نمونه برگی (تعداد 132 و 324 نمونه به ترتیب علائمدار و تصادفی) از 9 مزرعه جمع آوری شد. نتایج آزمون الایزا نشان دهنده آلودگی 42 نمونه تصادفی با ویروس ایکس سیب زمینی بود. میزان وقوع آلودگی به این ویروس به ترتیب کاهش در مناطق بهار (3/18%)، رزن (5/12%) و کبودرآهنگ (2/9%) تعیین گردید. جهت بررسی خصوصیات مولکولی، ناحیه ژن پروتئین پوششی دو جدایه ایرانی IRN-HB1 و IRN-HK2 بترتیب از مناطق بهار و کبودرآهنگ بطول حدود 750 جفت باز با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر و توالی نوکلئوتیدی این قطعات تعیین گردید. آنالیز تبارزایی نشان داد که دو جدایه ایرانی مورد مطالعه در گروه اروپا-آسیا (Eurasia) قرار می‌گیرند و با جدایهPVX نخود فرنگی خویشاوندی نزدیکی داشتند. طول ژن پروتئین پوششی دو جدایه مورد بررسی 714 نوکلئوتید بود که منجر به تولید یک پروتئین فرضی با 237 آمینواسید می‌گردد. میزان همولوژی توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی بین 7/78 درصد با جدایه هلندی (رس شمار X88785) از گروه شماره دو تا 2/99 درصد با جدایه ایرانی (رس شمار FJ461343) و برای دو جدایه ایرانی 100 درصد تعیین گردید. هر چند که جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه در این بررسی در گروه اروپا-آسیا قرار گرفتند ولی هنوز مشخص نیست که آنها جدایههای غالب این ویروس در ایران باشند. این اولین گزارش از آنالیز تبارزایی جدایههای سیبزمینی PVX از ایران واقع در منطقه mid-Eurasia می‌باشد.

پراکنش و برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ویروس موزائیک کلم‌گل از مزارع کلم‌گل ایران

شیرین فرزادفر؛ غلامحسین مصاحبی؛ علی آهون منش؛ مینا کوهی حبیبی؛ رضا پوررحیم؛ کازوساتو اوشیما؛ علیرضا گلنراقی

دوره 75، شماره 2 ، اسفند 1386، ، صفحه 1-25

چکیده

به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. ... بیشتر به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. نمونه‌برداری در فصول مختلف انجام و مجموعاً 323 نمونه برگی کلم‌گل علائم‌دار جمع‌آوری گردید. این نمونه‌ها با روش سرولوژیکی الایزا و به کمک آنتی‌بادی اختصاصی CaMV مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج آزمون‌‌ سرولوژیکی با استفاده از آزمون‌های بیولوژیکی و نیز واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 292 نمونه کلم‌گل (4/90 درصد) به CaMV آلوده بودند. میزان آلودگی در مزارع نمونه‌برداری شده بین 6/63 تا 100 درصد متفاوت بود. خصوصیات بیولوژیکی 21 جدایه از مناطق مختلف و با شدت علائم متفاوت، بر اساس بیماریزایی آن‌ها روی شلغم (Brassica rapa)، داتوره (Datura stramonium) و کلم‌قمری (Brassica oleracea var. gongylodes) مورد مطالعه قرار گرفت. این جدایه‌ها روی شلغم علائم متفاوتی شامل لکه‌های موضعی و پس از آن رگ‌روشنی، موزائیک، رگ‌نواری، چین‌خوردگی و بازماندن از رشد ایجاد نمودند. شدت علائم سیستمیک ایجاد شده بسته به جدایه مورد بررسی متفاوت بود. برخلاف شلغم، علائم ایجاد شده در کلم‌قمری محدود به برگ‌های پایینی و مایه‌زنی شده بود و شدت علائم نیز در مقایسه با شلغم بسیار خفیف‌تر بود. تمامی گیاهان کلم‌قمری مایه‌زنی شده با جدایه‌های مورد نظر حالت بهبودی نشان داده و علائم در برگ‌های بالایی مشاهده نشد. یازده جدایه در گیاه داتوره نیز لکه‌های موضعی ایجاد نموده و دو جدایه علاوه بر ایجاد لکه ‌موضعی، این میزبان را بصورت سیستمیک آلوده نمودند. همه 21 جدایه‌ CaMV با شته سبز هلو (Myzus persicae) منتقل گردیدند. برای تجزیه مولکولی و رسم درخت تبارزایی، ژن شماره شش (ORFVI) مربوط به نه جدایه با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، تکثیر و تعیین ترادف گردید. نتایج بدست آمده، نشان‌دهنده یکنواختی بالای این ناحیه (9/96 تا 100 درصد) در بین جدایه‌های ایرانی بود. مقایسه این ترادف‌ها با ترادف‌های موجود در بانک ژن نشان داد که این جدایه‌ها دارای بیشترین یکنواختی (1/96 تا 7/96 درصد) با جدایه D/H (از مجارستان) می‌باشند. بر اساس تجزیه تبارزایی، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه در گروه جدایه‌های غیر آمریکای شمالی و در یک شاخه جداگانه قرار گرفتند. همچنین با استفاده از آنزیم برشی Hpy99I، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه از سایر جدایه‌های خارجی، کاملاً تفکیک شدند.

بررسی کارایی دو حشره‌کش نئونیکوتینوئید جذبی از ریشه در کنترل ناقلین بیماری‌های ویروسی در مزارع سیب زمینی بذری

رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر؛ هرمز سلطانی؛ علیرضا گلنراقی؛ علی آهون منش

دوره 75، شماره 2 ، اسفند 1386، ، صفحه 89-112

چکیده

در این تحقیق تأثیر استفاده از دو حشره‌کش‌ سیستمیک جذبی از ریشه شامل تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید در کنترل جمعیت حشرات ناقل و نیز بیماری‌های ویروسی قابل انتقال با این ناقلین مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ... بیشتر در این تحقیق تأثیر استفاده از دو حشره‌کش‌ سیستمیک جذبی از ریشه شامل تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید در کنترل جمعیت حشرات ناقل و نیز بیماری‌های ویروسی قابل انتقال با این ناقلین مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و به ‌صورت کرت‌های خرد شده با استفاده از سه حشره‌کش تیامتوکسام، ایمیداکلوپراید و تیودیکارب به همراه شاهد (آب) و دو رقم سیب‌زمینی اگریا و مارفونا انجام گردید. آزمون در چهار تکرار و در دو استان تهران و همدان در دو سال زراعی 1380 و 1381 انجام شد. سه حشره‌کش تیامتوکسام (فرمولاسیون Cruiser 350FS)، ایمیداکلوپراید (فرمولاسیون Gaucho 70WS) و تیودیکارب (فرمولاسیون Larvin DF80) به ترتیب به میزان 20 میلی لیتر، 5/28 و 5/37 گرم به ازای 100 کیلوگرم بذر به صورت تیمار غده‌های بذری و متعاقب اضافه کردن این سه حشره‌کش به ترتیب از فرمولاسیون‌های Actara 25WG، Confidor 350SC و Larvin DF80 در موقع خاک‌دهی پای بوته‌های سیب‌زمینی به ترتیب به مقدار 03/0 گرم، 14/0 میلی‌لیتر و 05/0 گرم در هر متر از ردیف کشت استفاده شد. تعداد حشرات ناقل در کرتچه‌های آزمایشی، در سه گروه شته، زنجرک و تریپس شمارش شدند. همچنین میزان آلودگی به ویروس‌ اس سیب زمینی (PVS)، ویروس ام سیب‌زمینی (PVM)، ویروس برگ قاشقی سیب‌زمینی (PLRV)، ویروس موزاییک یونجه (AlMV) و ویروس وای سیب‌زمینی (PVY) با استفاده از آزمون الایزا و در مورد ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی (TSWV) به کمک روش RT-PCR در کرتچه‌های آزمایشی مورد سنجش قرار گرفت. داده‌های حاصله در دو مقطع زمانی اوایل فصل (اواسط خرداد) و در اواخر فصل (اواسط شهریور) مورد تجزیه واریانس و مقایسه میانگین قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که هر دو حشره‌کش تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید (بدون اختلاف معنی‌دار با یکدیگر در سطح 1%) تعداد شته‌ها و زنجرک‌ها را در مقایسه با شاهد، هم در اوایل و هم در اواخر فصل تا حدود 3 برابر و تعداد تریپس‌ها را در اوایل فصل زراعی تا حدود دو برابر و در اواخر فصل تا 3 برابر کاهش دادند. همچنین میزان آلودگی به ویروس‌های AlMV، PVM، PVS و PVY در اوایل فصل به نصف و در اواخر فصل به حدود یک سوم کرتچه‌های شاهد کاهش یافت. میزان بوته‌های آلوده به PLRV و TSWV در اوایل و هم اواخر فصل زراعی در کرتچه‌های تیمار شده با دو حشره‌کش تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید به ترتیب حدود 4 و 3 برابر نسبت به شاهد کاهش داشت. حشره‌کش تیودیکارب کارایی مناسبی در کاهش تراکم ناقلین و نیز میزان بیماری‌های ویروسی نداشت.

بررسی وضعیت سه ویروس مو در تاکستان‌های شمال شرق ایران

مسعود شمس بخش؛ مریم ابراهیم قمی؛ رضا پوررحیم

دوره 75، شماره 1 ، شهریور 1386، ، صفحه 109-120

چکیده

تاکستان‌های شمال شرق کشور (استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، سمنان، گلستان) برای ردیابی ویروس برگ بادبزنی مو (Grapevine fanleaf virus,GFLV)، ویروس همراه با پیچیدگی برگ مو شماره سه (Grapevine leafroll associated virus 3, GLRaV-3) و ... بیشتر تاکستان‌های شمال شرق کشور (استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، سمنان، گلستان) برای ردیابی ویروس برگ بادبزنی مو (Grapevine fanleaf virus,GFLV)، ویروس همراه با پیچیدگی برگ مو شماره سه (Grapevine leafroll associated virus 3, GLRaV-3) و ویروس ای مو (Grapevine virus A, GVA) بررسی شدند. اکثر نمونه‌هایی که به صورت تصادفی جمع‌آوری شدند، فاقد علائم بیماری بودند. ولی در تعداد بسیار کمی از آن‌ها علائم زیگزاکی شدن ساقه، موزائیک، کوتاهی فاصله میان‌گره، دوقلو شدن جوانه و کوتولگی مشاهده شد. آلودگی نمونه‌ها با روش سرولوژیکی DAS-ELISA تعیین شد. نتایج حاصل از بررسی 588 نمونه با استفاده از آزمون الایز نشان داد که دست کم 78 درختچه مو به یک ویروس آلوده بودند و ویروس‌های GFLV و GLRaV-3 به ترتیب با حداقل 7 و 6/6 درصد آلودگی با‌لاترین میزان و ویروس GVA با دست کم 3 درصد آلودگی پس از آن‌ها قرار گرفت. با استفاده از آزمون RT-PCR و بکارگیری آغازگرهای اختصاصی، بخشی از ژن پروتئین پوششی ویروس برگ بادبزنی مو به طول حدود 321 جفت باز تکثیر شد. همچنین در تعدادی از نمونه‌های آلوده به GFLV علاوه بر قطعه مذکور، قطعه‌ای در حدود 150 جفت باز نیز همانند‌سازی شد. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که با توجه به وجود آلودگی سه ویروس مذکور در اغلب مناطق مورد تحقیق، استفاده از روش دقیق و حساس RT-PCR‌ برای تشخیص پایه‌های مادری عاری از آلودگی ضروری به نظر می‌رسد.

وضعیت شش ویروس مهم بیماری‌زا در مزارع سیب‌زمینی استان خوزستان

رضا خاکور؛ مسعود شمس بخش؛ رضا پوررحیم

دوره 73، شماره 1 ، شهریور 1384، ، صفحه 25-37

چکیده

به منظور شناسایی و تعیین فراوانی بیماری‌های ویروسی مهم مزارع سیب‌زمینی استان خوزستان در طول فصول زراعی سال‌های 78-1377 از مناطق مختلف استان مزبور به طور تصادفی نمونه‌برداری شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده ... بیشتر به منظور شناسایی و تعیین فراوانی بیماری‌های ویروسی مهم مزارع سیب‌زمینی استان خوزستان در طول فصول زراعی سال‌های 78-1377 از مناطق مختلف استان مزبور به طور تصادفی نمونه‌برداری شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا (ELISA) و روش‌های گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که هر شش ویروس مورد مطالعه در استان خوزستان شیوع دارد، به طوریکه 74 درصد نمونه‌ها به ویروس Y(PVY)، 68 درصد به ویروس S (PVS)، 44 درصد به ویروس PVX) X)، 25 درصد به ویروس پیچیدگی برگ (PLRV)، 22 درصد به ویروس M (PVM) و 5/11 درصد به ویروس موزائیک یونجه (AMV) آلوده بودند. به منظور تعیین سویه‌های سه ویروس PVY ، PVX و AMV از نمونه‌هایی که بر اساس نتایج آزمون الایزا فقط به یک ویروس آلوده بودند، تعداد 25 جدایه PVY ، هفت جدایه PVX و سه جدایه AMV انتخاب و با استفاده از گیاهان معرف مناسب از لحاظ زیستی خالص گردیدند. بر اساس نتایج واکنش گیاهان معرف و اختلاف در قدرت انتقال جدایه‌های مختلف ویروس توسط شته، 25 جدایه PVY متعلق به سه گروه نژادی PVYO، PVYN و PVYC بودند. همین مطالعات در مورد هفت جدایه ویروس PVX نشان داد که به غیر از یک جدایه که دارای علائم متفاوت در روی گیاهان سلمه سفید (Chenopodium album L.) و سلمه‌تره (Chenopodium quinoa Wild) بود، همگی از لحاظ زیستی مشابه هستند. مطالعات مشابه در مورد سه جدایه ویروس موزائیک یونجه AMV)) نیز نشان داد که هر سه جدایه دارای خصوصیات یکسان و متعلق به نژاد کالیکو (Calico) هستند. این جدایه‌های AMV از لحاظ زیستی به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه در روی گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) و لوبیا چشم بلبلی L.) Vigna unguiculata) علائم سیستمیک تولید کردند در حالیکه گروه دوم فقط توانستند روی این گیاهان لکه موضعی ایجاد نمایند.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = رضا پوررحیم

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده