آفات و بیماری‌های گیاهی

نخستین گزارش کنه Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) از ایران (گزارش کوتاه)

شهروز کاظمی؛ ایمان حسنوند؛ علیرضا ارجمندی نژاد؛ شهریار جعفری

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 197-198

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100378

چکیده

کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند ... بیشتر کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند پادمان تغذیه می‌کنند (1). گونه‌ی تایپ این جنس P. patavinus Berlese, 1881 است که جزئیات مورفولوژیک آن توسط Athias (1975, 1976) توصیف شده است. از ویژگی‌های ظاهری اعضای این جنس می‌توان به دندانه‌دار بودن موهای هیپوستومی دوم (h2)، صاف بودن موهای هیپوستومی سوم (h3) و فاقد دندانه بودن انگشت متحرک کلیسر اشاره کرد. در بررسی‌های انجام شده در مورد کنه‌های خاکزی میان‌استیگمای گروه Uropodina در مناطق مختلف شمال کشور در 10 سال گذشته (1392-1382)، گونه‌ی P. patavinusاز مناطق مختلف استان‌های مازندران، گیلان و گلستان و اغلب از خاک‌برگ جنگل‌های این نواحی جمع‌آوری و شناسایی شد. همچنین در بررسی‌های انجام شده در اردیبهشت و خرداد 1392 روی کنه‌های خاک‌زی جنگل‌های بلوط در شهرستان خرم‌آباد نیز نمونه‌هایی از این کنه به دست آمد. این جنس پیش از این با معرفی یک گونه ناشناس از ایران گزارش شده بود (3) و این اولین گزارش یک گونه شناسایی شده از کنه‌های خانواده Polyaspididae از کشور محسوب می‌شود. ویژگی‌های مهم افتراقی این گونه: سطح پشتی ایدیوزوما دارای یک صفحه‌ی پشتی تقریباً بیضی شکل بزرگ، یک صفحه‌ی دُمی نسبتاً باریک (نسبت طول به عرض صفحه 4-3) و صفحات حاشیه‌ای به طور معمول کوچک و تقریباً بیضی شکل دارای 3-1 مو؛ موهای بدن با طول متوسط تا نسبتاً کوتاه، اغلب موها پهن؛ صفحه‌ی جنسی تقریباً بیضی شکل، ناحیه‌ی عقبی صفحه به راستای حاشیه‌ی عقبی پیش‌ران پاهای چهارم نمی‌رسد، به طور متراکمی پوشیده از اشکال چند وجهی کوچک، موهای سینه‌ای v3 و v4 سوزنی شکل و روی قسمت پایینی صفحه؛ ناحیه‌ی اسکلروتینی بعد از پیش‌ران پاهای چهارم در زیر صفحه‌ی جنسی به هم وصل نشده است.

گزارش یک گونه از کنه‌های خانواده (Parasitidae (Acari: Mesostigmata از ایران (گزارش کوتاه)

نازنین مهرزاد؛ مرضیه مثنوی‌پور؛ شهروز کاظمی؛ ملیحه لطیفی؛ مهدی ضیاء‌الدینی

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 189-190

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100574

چکیده

کنههای خانوادهی Parasitidae با بیش از 400 گونهی شناخته شده، دارای پراکنش جهانی بوده و شکارگران آزادزی هستند که از تخم و مراحل نابالغ بندپایان خاکزی و نماتدها تغذیه میکنند (1). این خانواده شامل دو ... بیشتر کنههای خانوادهی Parasitidae با بیش از 400 گونهی شناخته شده، دارای پراکنش جهانی بوده و شکارگران آزادزی هستند که از تخم و مراحل نابالغ بندپایان خاکزی و نماتدها تغذیه میکنند (1). این خانواده شامل دو زیرخانوادهی Pergamasinae و Parasitinae است که اعضای زیرخانوادهی Pergamasinae اغلب به زیستگاههای نسبتاً پایدار مانند لاشبرگ کف جنگلها و چمنزارها، خزهها و علفهای دریایی پوسیده تمایل دارند و روابط همسفری در بین اعضای این زیرخانواده تا کنون مشاهده نشده است. اعضای زیرخانوادهی Parasitinae در زیستگاههای ناپایا مانند کود، کمپوست، آشیانهی پستانداران و حشرات کوچک و دئوتونمف آنها نیز اغلب به صورت همسفر یا فورتیک (Phoretic) روی حشرات یافت میشوند (4). جنسSaprogamasus Willmann, 1949 با معرفی گونهی S. ambulacralis Willmann, 1949 با دارا بودن صفحات پیشسینهای کوچک و اسکلروتینی، صفحهی سینهای با حاشیهی عقبی مستقیم، صفحات پسسینهای مجزا و بدن کماسکلروتینی از جنس Trachygamasus Berlese, 1905 جدا معرفی شد که این طبقهبندی توسط عدهای از متخصصان پذیرفته شد، اما اغلب متخصصان معتقد به مترادف بودن این دو جنس هستند که ما نیز از طبقهبندی اخیر پیروی میکنیم (1). از میان گونههای گزارش شده از ایران که متعلق به 11 جنس هستند تنها یک گونه از کنههای این جنس با نام T. gracilis Karg, 1971 از روی لاشه موش از ایران گزارش شده است (2, 3). در بررسیهای انجام شده روی کنههای میاناستیگمای خاکزی در شمالغرب استان کرمان و نیز میاناستیگمایان مرتبط با سختبالپوشان در منطقهی بم، کنهی T. ambulacralis از خاک و لاشبرگ در منطقهی مانی (17/1/1391) و همچنین مرتبط با سوسک Oryctes elegans Prell در منطقهی سه کهور (7/2/1391) جمعآوری و شناسایی شد که گونهای نزدیک به T. gracilis و گزارشی جدید برای فون کنههای ایران است. این گونه با داشتن بدن بزرگتر (900-700 میکرومتر)، وجود 18-15 جفت موی اُپیستونوتال، شش جفت موی پیشمخرجی روی صفحهی شکمی و صفحات پیشسینهای کوچک و ذوزنقهای شکل از گونهی نزدیک (T. gracilis) که دارای بدن کوچکتر (475-400 میکرومتر)، 15-14 جفت موی اُپیستونوتال، هفت جفت موی پیشمخرجی روی صفحهی شکمی و صفحات پیشسینهای بزرگتر و تقریباً دایرهای شکل میباشد قابل شناسایی است. گونهی T. ambulacralis جمعآوری شده از ایران با دارا بودن ویژگیهای فوق و طول ایدیوزوما 713-688 میکرومتر از گونهی T. gracilis تفکیک میشود.

گزارش جدید دو گونه از کنه‌های جنس (Antennoseius Berlese (Mesostigmata: Ascidae از ایران (گزارش کوتاه)

شهروز کاظمی؛ شیما یزدان پناه

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 193-196

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100576

چکیده

کنههای جنس Antennoseius Berlese, 1916 شکارگرانی آزادزی متعلق به خانواده Ascidae هستند که با داشتن حدود 60 گونهی توصیف شده از سراسر جهان به دو زیرجنس Antennoseius (بدون ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) و زیرجنس Vitzthomia ... بیشتر کنههای جنس Antennoseius Berlese, 1916 شکارگرانی آزادزی متعلق به خانواده Ascidae هستند که با داشتن حدود 60 گونهی توصیف شده از سراسر جهان به دو زیرجنس Antennoseius (بدون ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) و زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 (دارای ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) تقسیم میشوند (1, 4). تا کنون پنج گونه متعلق به این جنس، شامل سه گونه از زیرجنس Antennoseius و دو گونه متعلق به زیرجنس Vitzthomia از ایران گزارش شده که گونهی A. (Vitzthumia) kamalii Moraza & Kazemi, 2009 برای دنیا جدید بوده است (3, 4). در بررسی کنههای این جنس در استانهای تهران و فارس، سه گونه از کنههای زیرجنس Antennoseius از خاک و خاکبرگ جمعآوری و شناسایی شد. در نمونهبرداریهای انجام شده از زمینهای کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در تهران (28 آذر 1385)، نمونههای نر و ماده گونهیA. (Antennoseius) hispaniensis Bernhard, 1963 توسط نگارنده نخست و در بررسی کنههای خاکزی جنگلهای بلوط منطقه کوهمره سرخی اسان فارس (14 اسفند 1388) توسط نگارنده دوم، نمونههای نر و ماده گونه A. (Antennoseius) bacatus Athias-Henriot, 1961 و نمونه ماده گونهA. (Antennoseius) maltzevi Eidelberg, 1994 جمعآوری و شناسایی شدند. گونه A. (Antennoseius) hispaniensis پیشتر از خاک و خاکبرگ از کشورهای اسپانیا، شوروی سابق و ژاپن وA. (Antennoseius) maltzevi تنها از کشورهای اکراین و ایتالیا و از روی سوسک‌های خانواده Carabidae گزارش شدهاند و گزارش آنها برای فون کنههای ایران جدید است (1, 2). ویژگیهای افتراقی کنه مادهA. (Antennoseius) hispaniensis: طول مجموع صفحات پشتی 650-640 میکرون، صفحههای پشتی دارای نقوش مشبک با برجستگیهای غده مانند هستند. صفحههای پودونوتال و اُپیستونوتال به ترتیب دارای 20 و 15 جفت مو، صفحهی اُپیستونوتال فاقد موهای منفرد، موهای پشتی کمی پهن و مضرس، موهای j1 از سایر موها پهنتر (31-35 میکرون)، موهای z1 کوتاهترین موها (19-22 میکرون)، سایر موها تقریباً هم اندازه (حدود 35-30 میکرون)، موهای Z5 بلندترین موهای پشی (حدود 45 میکرون) میباشند (شکل 3). صفحهی سینهای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، موهای اول سینهای (st1) بین صفحه‌ی سینهای و صفحات باریک پیشسینهای بر روی غشای کوتیکولی واقع شدهاند. صفحهی جنسی اندکی پهن و در انتها محدب است. صفحهی شکمی-مخرجی دارای دو جفت مو علاوه بر موهای اطراف مخرجی است. صفحات پریترمی و برونپایی ادغام شده، پهن و مقداری تا زیر پیشران پاهای چهارم ادامه یافتهاند. تکتوم اندکی محدب و دارای دندانههای کوچک است (شکل 1). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای حدود 15 دندانهی خیلی کوچک و یک دندانهی کوچک نیمهانتهایی میباشد. اغلب موهای پاها، بهویژه موهای پشتی پرزدار؛ فاقد موهای ضخیم و تغییر شکل یافته روی بندهای پاها هستند. ویژگیهای افتراقی کنه مادهAntennoseius maltzevi : طول صفحههای پشتی در مجموع 610-600 میکرون، صفحه‌ها دارای نقوش مشبک با خطوطاند. صفحهی پودونوتال دارای 20 و صفحهی اُپیستونوتال دارای 15 جفت مو، فاقد موهای منفرد در صفحهی اُپیستونوتال، موهای ji خار مانند (15-13 میکرون)، z1 کوتاه و سوزنی شکل (15-10 میکرون)، موهای j2-j5، z2-z4 و s4 کوتاه، قطور و در انتها اغلب گرد (حدود 10 میکرون)، سایر موها سوزنی شکل و اندکی ضخیم (42-35 میکرون)، موهای Z5 و S5 و تعدادی از موهای انتهایی اُپیستونوتال در نیمهی انتهایی پرزدار، Z5 بلندترین موها (حدود 60 میکرون) هستند (شکل 4). صفحهی سینهای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، حاشیهی عقبی صفحه به صورت نامنظم مقعر، موهای st3 و st4 خارج از صفحه و روی غشای کوتیکولی واقع شدهاند. صفحهی جنسی باریک، کشیده و در انتها گرد است. صفحهی مخرجی تنها دارای سه موی اطراف مخرجی میباشد. صفحههای پریترمی-برونپایی پهن، اما به زیر پیشران پاهای چهارم نمی‌رسند. تکتوم کمی محدب و دارای دندانههای خیلی کوچک است (شکل 2). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای تعداد زیادی دندانهی خیلی کوچک میباشد. اغلب موهای پاها صاف، تعدادی از موهای پشتی پی‌ران، ران، زانو و ساق پای اول ضخیم شدهاند.

یک گزارش جدید از کنه‌های زیر جنسAntennoseius (Antennoseius) (Mesostigmata: Ascidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

شهروز کاظمی؛ سارا نصرت پناه؛ عباس محمدی خرم آبادی

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 161-162

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107241

چکیده

جنس Antennoseius Berlese, 1916 دارای حدود 60 گونه‌ی توصیف شده از سراسر جهان است (1). Bregetova در سال 1977 این کنه‌ها را به دو زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 و Antennoseius s. str. تقسیم کرد (2). کنه‌های این جنس در خاک و خاک‌برگ، لانه‌ی پستانداران ... بیشتر

گزارش کنه Eviphis cultratellus (Acari: Eviphididae) مرتبط با سوسک Scarabaeus sacer L. (Col.: Scarabaeidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

شهروز کاظمی؛ کریم کمالی؛ ماریلو مورازا؛ علیرضا صبوری

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 157-157

چکیده

در بررسی‌های انجام شده طی سال‌های 1384 و 1385 روی کنه‌های میان استیگمایان مرتبط با سخت بال‌پوشان در مناطقی از شمال شرق ایران، گونه‌Eviphis cultratellus (Berlese, 1910) از روی سوسک Scarabaeus sacer L. جمع‌آوری و شناسایی شد. این ... بیشتر در بررسی‌های انجام شده طی سال‌های 1384 و 1385 روی کنه‌های میان استیگمایان مرتبط با سخت بال‌پوشان در مناطقی از شمال شرق ایران، گونه‌Eviphis cultratellus (Berlese, 1910) از روی سوسک Scarabaeus sacer L. جمع‌آوری و شناسایی شد. این سوسک از نواحی سرخس، فیض‌آباد و تایباد در استان خراسان رضوی به وسیله‌ تله‌ نوری جمع‌آوری شد و افراد نر، ماده و دئوتونمف کنه‌ مزبور از ناحیه گردن میزبان، به عنوان ریز زیستگاه اختصاصی، استخراج شدند. این نوع ارتباط "همسفری" بوده و برای انتقال این کنه‌ها به زیستگاه جدید اهمیت حیاتی دارد. این کنه‌ نماتد‌خوار دارای بدن صورتی رنگ، ایدیوزوما تقریباً مدور، موهای حاشیه‌ای نیزه‌ای شکل، موهای عقبی- شکمی کوکسای پای دوم و سوم گوه‌ای شکل و صفحه پریترمی تا بعد از کوکسای پای چهارم کشیده شده است. صفحه سینه‌ای کنه ماده دارای موهای st1-2 سوزنی شکل و موهای st3، st4 و یک جفت موی صفحه جنسی پهن و گوه‌ای شکل، طول و عرض ایدیوزوما به ترتیب 900 و 750 میکرون است. کنه نر دارای صفحه سینه‌ای- شکمی با پنج جفت مو و سه جفت منفذ، موهای st1-2 ساده و سوزنی شکل و موهای st3-5 گوه‌ای شکل، طول و عرض ایدیوزوما به ترتیب 840 و 670 میکرون است. دئوتونمف دارای پنج جفت مو در صفحه سینه‌ای- شکمی است که جفت اول سوزنی شکل و بقیه پهن و گوه‌ای شکل بوده، طول و عرض ایدیوزوما به ترتیب 715 و 520 میکرون است.

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = شهروز کاظمی

نخستین گزارش کنه Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) از ایران (گزارش کوتاه)

چکیده

گزارش یک گونه از کنه‌های خانواده (Parasitidae (Acari: Mesostigmata از ایران (گزارش کوتاه)

چکیده

گزارش جدید دو گونه از کنه‌های جنس (Antennoseius Berlese (Mesostigmata: Ascidae از ایران (گزارش کوتاه)

چکیده

یک گزارش جدید از کنه‌های زیر جنسAntennoseius (Antennoseius) (Mesostigmata: Ascidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

گزارش کنه Eviphis cultratellus (Acari: Eviphididae) مرتبط با سوسک Scarabaeus sacer L. (Col.: Scarabaeidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده