شهروز کاظمی؛ شیما یزدان پناه
چکیده
کنههای جنس Antennoseius Berlese, 1916 شکارگرانی آزادزی متعلق به خانواده Ascidae هستند که با داشتن حدود 60 گونهی توصیف شده از سراسر جهان به دو زیرجنس Antennoseius (بدون ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) و زیرجنس Vitzthomia ...
بیشتر
کنههای جنس Antennoseius Berlese, 1916 شکارگرانی آزادزی متعلق به خانواده Ascidae هستند که با داشتن حدود 60 گونهی توصیف شده از سراسر جهان به دو زیرجنس Antennoseius (بدون ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) و زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 (دارای ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) تقسیم میشوند (1, 4). تا کنون پنج گونه متعلق به این جنس، شامل سه گونه از زیرجنس Antennoseius و دو گونه متعلق به زیرجنس Vitzthomia از ایران گزارش شده که گونهی A. (Vitzthumia) kamalii Moraza & Kazemi, 2009 برای دنیا جدید بوده است (3, 4). در بررسی کنههای این جنس در استانهای تهران و فارس، سه گونه از کنههای زیرجنس Antennoseius از خاک و خاکبرگ جمعآوری و شناسایی شد. در نمونهبرداریهای انجام شده از زمینهای کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در تهران (28 آذر 1385)، نمونههای نر و ماده گونهیA. (Antennoseius) hispaniensis Bernhard, 1963 توسط نگارنده نخست و در بررسی کنههای خاکزی جنگلهای بلوط منطقه کوهمره سرخی اسان فارس (14 اسفند 1388) توسط نگارنده دوم، نمونههای نر و ماده گونه A. (Antennoseius) bacatus Athias-Henriot, 1961 و نمونه ماده گونهA. (Antennoseius) maltzevi Eidelberg, 1994 جمعآوری و شناسایی شدند. گونه A. (Antennoseius) hispaniensis پیشتر از خاک و خاکبرگ از کشورهای اسپانیا، شوروی سابق و ژاپن وA. (Antennoseius) maltzevi تنها از کشورهای اکراین و ایتالیا و از روی سوسک‌های خانواده Carabidae گزارش شدهاند و گزارش آنها برای فون کنههای ایران جدید است (1, 2). ویژگیهای افتراقی کنه مادهA. (Antennoseius) hispaniensis: طول مجموع صفحات پشتی 650-640 میکرون، صفحههای پشتی دارای نقوش مشبک با برجستگیهای غده مانند هستند. صفحههای پودونوتال و اُپیستونوتال به ترتیب دارای 20 و 15 جفت مو، صفحهی اُپیستونوتال فاقد موهای منفرد، موهای پشتی کمی پهن و مضرس، موهای j1 از سایر موها پهنتر (31-35 میکرون)، موهای z1 کوتاهترین موها (19-22 میکرون)، سایر موها تقریباً هم اندازه (حدود 35-30 میکرون)، موهای Z5 بلندترین موهای پشی (حدود 45 میکرون) میباشند (شکل 3). صفحهی سینهای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، موهای اول سینهای (st1) بین صفحهی سینهای و صفحات باریک پیشسینهای بر روی غشای کوتیکولی واقع شدهاند. صفحهی جنسی اندکی پهن و در انتها محدب است. صفحهی شکمی-مخرجی دارای دو جفت مو علاوه بر موهای اطراف مخرجی است. صفحات پریترمی و برونپایی ادغام شده، پهن و مقداری تا زیر پیشران پاهای چهارم ادامه یافتهاند. تکتوم اندکی محدب و دارای دندانههای کوچک است (شکل 1). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای حدود 15 دندانهی خیلی کوچک و یک دندانهی کوچک نیمهانتهایی میباشد. اغلب موهای پاها، بهویژه موهای پشتی پرزدار؛ فاقد موهای ضخیم و تغییر شکل یافته روی بندهای پاها هستند. ویژگیهای افتراقی کنه مادهAntennoseius maltzevi : طول صفحههای پشتی در مجموع 610-600 میکرون، صفحه‌ها دارای نقوش مشبک با خطوطاند. صفحهی پودونوتال دارای 20 و صفحهی اُپیستونوتال دارای 15 جفت مو، فاقد موهای منفرد در صفحهی اُپیستونوتال، موهای ji خار مانند (15-13 میکرون)، z1 کوتاه و سوزنی شکل (15-10 میکرون)، موهای j2-j5، z2-z4 و s4 کوتاه، قطور و در انتها اغلب گرد (حدود 10 میکرون)، سایر موها سوزنی شکل و اندکی ضخیم (42-35 میکرون)، موهای Z5 و S5 و تعدادی از موهای انتهایی اُپیستونوتال در نیمهی انتهایی پرزدار، Z5 بلندترین موها (حدود 60 میکرون) هستند (شکل 4). صفحهی سینهای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، حاشیهی عقبی صفحه به صورت نامنظم مقعر، موهای st3 و st4 خارج از صفحه و روی غشای کوتیکولی واقع شدهاند. صفحهی جنسی باریک، کشیده و در انتها گرد است. صفحهی مخرجی تنها دارای سه موی اطراف مخرجی میباشد. صفحههای پریترمی-برونپایی پهن، اما به زیر پیشران پاهای چهارم نمی‌رسند. تکتوم کمی محدب و دارای دندانههای خیلی کوچک است (شکل 2). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای تعداد زیادی دندانهی خیلی کوچک میباشد. اغلب موهای پاها صاف، تعدادی از موهای پشتی پی‌ران، ران، زانو و ساق پای اول ضخیم شدهاند.
