آفات و بیماری‌های گیاهی

اولین گزارش زنبور Campoletis scyticus (Hym.: Ichneumonidae, Campopleginae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ ماتیاس رایدل؛ شهرام حسامی؛ سپیده شفیعی

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 277-278

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.120485.1206

چکیده

جنس Campoletis Förster, 1868 با بیش از 100 گونه شناخته شده در سطح جهان، یکی از جنس‌های نسبتاً بزرگ زیرخانواده Campopleginae (Hym.: Ichneumonidae) محسوب می‌گردد (Riedel, 2017; Yu et al., 2012). اعضای این جنس عمدتاً لاروهای پروانه‌های خانواده‌های ... بیشتر

اولین گزارش زنبور پارازیتوئید Dimophora evanialis (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae)، برای فون ایران (گزارش کوتاه علمی)

هنگامه هوشیار؛ عباس محمدی خرم آبادی؛ رضا وفایی شوشتری

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 125-126

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.112679.1175

چکیده

زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه توصیف شده در قالب 35 جنس می‌باشد (5). این زنبورها دارای گسترش جهانی بوده ولی در مناطق گرمسیری دارای غنای گونه‌ای بیشتری هستند. از نظر زیست‌شناسی، گونه‌های ... بیشتر زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه توصیف شده در قالب 35 جنس می‌باشد (5). این زنبورها دارای گسترش جهانی بوده ولی در مناطق گرمسیری دارای غنای گونه‌ای بیشتری هستند. از نظر زیست‌شناسی، گونه‌های این زیرخانواده پارازیتوئید داخلی کوینوبیونت عمدتاً پروانه‌ها و در مواردی سختبالپوشان محسوب می‌گردند (4). تاکنون، 27 گونه از زنبورهای زیرخانواده Cremastinae از ایران جمع‌آوری و شناسائی شده است (1; 3). در سال 1395 هشت عدد تله مالیز در مناطق مختلف شهرستان آمل نصب گردید. برای کشتن و نگهداری حشرات از الکل 75 در بطری‌های جمع‌آوری تله‌ها استفاده شد. تعداد 15 زنبور از زیرخانواده Cremastinae شکار شد و با استفاده از توصیف‌ها و کلیدهای شناسائی موجود به نام Dimophora evanialis شناسائی گردید (2). جنس و گونه این زنبور پارازیتوئید برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد (1). نمونه‌های این زنبور در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌شوند. جنس Dimophora Förster, 1869: افراد بالغ گونه‌های این جنس با ویژگی‌های ریخت‌شناسی زیر از سایر جنس‌های این زیرخانواده قابل شناسائی هستند: بال جلو دارای سلول آرئولت بزرگ تقریباً لوزی شکل، ران پای عقب فاقد دندانه در سطح زیرین، لبه‌های پایینی ترژیت اول موازی و توسط استرنیت اول در تمام طول کاملاً جدا شده، ترژیت دوم بدون تیریدیوم و اپی‌پلورون آن به زیر خمیده شده (2). دو گونه از این جنس در منطقه پالئارکتیک انتشار دارند (5).

مطالعه فونستیک زنبورهای زیرخانواده‌های Poemeniinae و Xoridinae (Hym.: Ichneumonidae) در استان گیلان (مقاله‌ی انگلیسی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ الکساندر وارگا

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 11-18

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109619

چکیده

جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران، یکی از زیست بوم‌های منحصر بفرد جهان، با تنوع زیستی بالا و دربرگیرنده بسیاری از گونه‌های اندمیک ایران است. زنبورهای پارازیتوئید خانواده Ichneumonidae بزرگ‌ترین خانواده بال‌غشائیان ... بیشتر

اولین گزارش دو گونه از جنس (Temelucha (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae برای ایران (گزارش کوتاه علمی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ حسین لطفعلی زاده؛ مهدی شمس زاده

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 203-206

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.107011

چکیده

زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه است که در 35 جنس طبقه بندی می‌شوند. زنبورهای این زیرخانواده عمدتاً پارازیتویید بالپولکدارن بوده و دارای گسترش جهانی هستند (9). جنس Temelucha Forster, 1869، با 236 گونه ... بیشتر زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه است که در 35 جنس طبقه بندی می‌شوند. زنبورهای این زیرخانواده عمدتاً پارازیتویید بالپولکدارن بوده و دارای گسترش جهانی هستند (9). جنس Temelucha Forster, 1869، با 236 گونه توصیف شده، بزرگ‌ترین جنس این زیرخانواده است که 47 گونه آن در منطقه غرب پالئارکتیک انتشار دارند (8,9). کلید بازبینی و بروزرسانی شده گونه‌های این جنس در منطقه غرب پالئارکتیک در سال 2016 توسط Vas ارایه شد (8). تاکنون، 24 گونه از زنبورهای این زیرخانواده در شش جنس از ایران گزارش شدهاند که 15 گونه متعلق به جنس Temelucha بوده است (1). در این مطالعه، دو گونه دیگر از این جنس به نام‌های T. minuta (Morely, 1912) و T. notata Kolarov, 1989 معرفی شده‌اند که گزارش های جدیدی برای فون حشرات ایران محسوب میگردند (1,9). گونه اول از روی لارو پروانه بذرخوار ثانوی تاغ،Prorophora albidogilvella Roesler, 1970 (Lep. Pyralidae) در استان یزد در سال 1376 پرورش یافته و گونه دوم توسط تله مالیز در استان آذربایجان غربی در سال 1393 جمعآوری شده است. شناسایی گونهها توسط نگارنده اول با استفاده از کلیدها و توصیف‌های ارائه شده در منابع موجود انجام شد (1,8). علاوه بر این دو گونه، گونه T. decorata (Gravenhost, 1829) نیز از استان آذربایجان غربی جمعآوری و شناسایی گردید که برای این استان گزارش جدیدی محسوب میگردد (1; 3; 2). نمونههای این گونهها، در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌شوند. Temelucha minuta (Morely, 1912) (Hymenoptera: Ichneumonidae, Cremastinae): نمونه‌های بررسی شده: ایران، استان یزد، یزد (31° 89´ N, 54° 36´ E, 1230 m a.s.l.)، یک فرد ماده، تاریخ جمعآوری 19/6/1376، پرورش یافته از P. albidogilvella، جمعآوری کننده: م. شمس‌زاده؛ استان آذربایجان غربی، ارومیه، کهریز (37° 53´ N, 45° 02´ E, 1321 m a.s.l.)، 1 فرد ماده، تاریخ جمع آوری 2/4/1393، تله مالیز، جمعآوری کننده: ح. لطفعلی‌زاده ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: زنبور پارازیتوییدT. minuta با ویژگیهای زیر از سایر گونههای این جنس قابل شناسایی است: حشره کامل کوچک، اندازه بدن 5/2 میلی‌متر؛ بخش انتهایی رگبال‌ها در بال جلو شفاف و بیرنگ، فقط قاعده رگبالها تیره شده؛ بخش اعظم مزوزوما سیاهرنگ (8). مناطق پراکنش: استرالیا، تایلند، قبرس، رونیون، ماداگاسکار، هند (9) و ایران (گزارش جدید). Temelucha notata Kolarov, 1989 (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae): نمونه بررسی شده: ایران، استان آذربایجان غربی، ارومیه، کهریز (37° 53´ N, 45° 02´ E, 1321 m a.s.l.)، 1 فرد ماده، تاریخ جمعآوری 2/4/1393، تله مالیز، جمعآوری کننده: ح. لطفعلی‌زاده. ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: حشره کامل سیاه رنگ، طول بدن 5 میلی‌متر؛ سر در ناحیه پشت چشمهای مرکب فشرده شده؛ کلیپئوس در طرفین و لبه جلویی محدب و به طور ضعیف از صورت جدا شده؛ میان قفس سینه سیاهرنگ؛ اسکوتلوم کاملاً زردرنگ؛ پروپودئوم بلند و از دید جانبی خمیده نشده؛ ران پای عقب در انتها زرد رنگ؛ نوک تخمریز به سمت پایین خمیده شده (9). مناطق پراکنش: ایتالیا، بلغارستان (9) و ایران (گزارش جدید). با معرفی این دو گونه، تعداد گونههای گزارش شده جنس Temelucha از ایران، استان‌های آذربایجان غربی و یزد به ترتیب به 17، 4 و 1 گونه افزایش یافت (1,2,3,9). تاکنون پنج گونه از بالپولکداران کوچک، به عنوان میزبان زنبور پارازیتوییدT. minuta معرفی شده‌اند: Bilobata subsecivella (Zeller, 1852) (Lep.: Gelechiidae)، Epiphyas postvittana (Walker, 1863) (Lep.: Tortricidae)، Etiella behrii (Zeller, 1848) (Lep.: Pyralidae) و Phthorimaea operculella (Zeller, 1873) (Lep.: Gelechiidae) (9). رابطه میزبان-پارازیتوییدی پروانه بذرخوار ثانوی تاغ P. albidogelvella و T. minuta یک رابطه جدید می‌باشد. علاوه بر گونه T. minuta، یک گونه زنبور پارازیتوئید دیگر نیز از این زیرخانواده به نام Pharetrophora iranica Narolsky & Schonitzer, 2003 از روی پروانه بذرخوار ثانوی تاغ پرورش یافته و معرفی شده که تاکنون فقط از ایران گزارش شده است (5,7). برای گونه T. notata تاکنون میزبانی گزارش نشده اما گونه T. decorata به عنوان پارازیتوئید 21 گونه از بالپولکداران شناخته شده است که بسیاری از آنها مانند: Homoeosoma nebulella (Denis & Schiffermuller, 1775). (Lep.: Pyralidae)، Pectinophora gossypiella (Saunders, 1844) (Lep.: Gelechiidae)، Plutella xylostella (Linnaeus, 1758) (Lep.: Plutellidae)، Choristoneura murinana Hubner, 1799 (Lep.: Tortricidae)، Lobesia (Polychrosis) botrana (Denis & Schiffermuller, 1775) (Lep.: Tortricidae) و Cydia pomonella (L., 1758) (Lep.: Tortricidae). از آفات بسیار مهم و کلیدی محصولات کشاورزی محسوب می گردند (9). در غرب ایران، اخیراً یک گونه دیگر از جنس Temelucha به نام T. lucida از روی آفت پروانه چوانه‌خوار بلوط Tortrix viridana (L., 1758) (Lep.: Tortricidae) جمع‌آوری و شناسایی گردید (4). همچنین گونه دیگری از زنبورهای زیرخانواده Cremastinae به نام Cremastus lineatus Gravenhorst, 1829 از روی گونه‌ای از مگس‌های میوه Urophora terebrans (Loew) (Dip.: Tephritidae) معرفی شد (6). مطالعات آینده در بررسی زیستبومشناسی حشرات و آفات در مناطق مختلف ایران، تصویر دقیقتری از این زنبورهای پارازیتوئید و نقش آنها در کنترل زیستی جمعیت میزبانهایشان به نمایش خواهد گزارد.

اولین گزارش گونه (Homotropus longiventris (Hym.: Ichneumonidae, Diplazontinae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

عباس محمدی خرم‌آبادی؛ سراینا کلوپفستاین

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 83-84

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101700

چکیده

زیرخانواده Diplazontinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای 340 گونه توصیف شده می‌باشد (2, 5). یک نمونه برداری گسترده طی سال‌های 1389-1390 در شمال ایران، منتج به گزارش 16 گونه از این زیرخانواده از ایران شد (3) که از آنها، دو گونه متعلق ... بیشتر زیرخانواده Diplazontinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای 340 گونه توصیف شده می‌باشد (2, 5). یک نمونه برداری گسترده طی سال‌های 1389-1390 در شمال ایران، منتج به گزارش 16 گونه از این زیرخانواده از ایران شد (3) که از آنها، دو گونه متعلق به جنس Homotropus Forster, 1869 بودند. اخیراً دو گونه دیگر از این جنس از استان کرمان گزارش شدند (1, 4). در این مقاله، پنجمین گونه از این جنس، Homotropus longiventris، برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. نویسنده دوم، نام علمی این گونه را مورد تأیید قرار داد. نمونه شناسایی شده این گونه در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌گردد. Homotropus longiventris Thomson 1890: نمونه بررسی شده: ایران، استان مازندران، شهرستان نور، (N= 36° 18′ E= 52° 07′, 1332 m a.s.l.)، یک فرد ماده، 20/4/1390 . مناطق انتشار: بلژیک، فنلاند، آلمان، ایرلند، لیتوانی، مغولستان، هلند، نروژ، لهستان، رومانی، روسیه، سوئد، سوییس، انگلستان (5) و ایران (گزارش جدید). ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: گونه H. longiventris با کلید و ویژگی‌های ارایه شده توسط Klopfstein (2014) از سایر گونه‌های این جنس به شرح زیر قابل شناسایی است: شاخک در افراد ماده دارای 19-20 بند تاژک، بندهای انتهایی دارای صفحات حسی چندمنفذی در سطح بالایی و تحتانی؛ کلیپئوس به آرامی برش خورده و لوب‌ها تاحدودی با گوشه‌های بیرونی زاویه‌دار؛ لکه زرد میانی به صورت پیوسته با کلیپئوس زردرنگ؛ میان گرده دارای بافت دان دان ظریف، به شدت منقوط و با لکه های زرد جلویی-جانبی؛ سپرچه در نواحی جانبی و بالایی زردرنگ؛ بال جلو دارای سلول بال بسته، رگبال 3Rs-m معمولاً بی رنگ؛ شکم سیاه رنگ، کشیده و بندهای میانی دارای طرفین موازی؛ بند اول شکم کوتاه، بدون کارینای پشتی- میانی، طول آن 1-1/3 عرض آن؛ پاها قرمز پرتقالی، پیش‌ران‌های جلویی و میانی زردرنگ، پیش‌ران عقبی پرتقالی، ران‌ها زرد یا پرتقالی، ساق پای عقب سفید با لکه های سیاه رنگ قاعده‌ای، نیمه قاعده‌ای و انتهایی، پنجه پای عقب تیره.

یک گزارش جدید از کنه‌های زیر جنسAntennoseius (Antennoseius) (Mesostigmata: Ascidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

شهروز کاظمی؛ سارا نصرت پناه؛ عباس محمدی خرم آبادی

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 161-162

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107241

چکیده

جنس Antennoseius Berlese, 1916 دارای حدود 60 گونه‌ی توصیف شده از سراسر جهان است (1). Bregetova در سال 1977 این کنه‌ها را به دو زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 و Antennoseius s. str. تقسیم کرد (2). کنه‌های این جنس در خاک و خاک‌برگ، لانه‌ی پستانداران ... بیشتر

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = عباس محمدی خرم‌آبادی

اولین گزارش زنبور Campoletis scyticus (Hym.: Ichneumonidae, Campopleginae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

اولین گزارش زنبور پارازیتوئید Dimophora evanialis (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae)، برای فون ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

مطالعه فونستیک زنبورهای زیرخانواده‌های Poemeniinae و Xoridinae (Hym.: Ichneumonidae) در استان گیلان (مقاله‌ی انگلیسی)

چکیده

اولین گزارش دو گونه از جنس (Temelucha (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae برای ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

اولین گزارش گونه (Homotropus longiventris (Hym.: Ichneumonidae, Diplazontinae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

یک گزارش جدید از کنه‌های زیر جنسAntennoseius (Antennoseius) (Mesostigmata: Ascidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده