علی محمدبیگی؛ رامین روح پرور؛ محمد ترابی
چکیده
برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماریزایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژنهای موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی ...
بیشتر
برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماریزایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژنهای موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی جدایههای قارچ Mycosphaerella graminicola ، واکنش گیاهچه‌ای 21 رقم افتراقی بین‌المللی گندم که هر کدام حاوی یک یا چند ژن شناخته شده مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی می‌باشند همراه چهار رقم به عنوان شاهد حساس، نسبت به 13 جدایه‌ی قارچM. graminicola که در طی سال‌های 1390، 1391 و 1392 از مزارع آلوده‌ی استان‌های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شدند، در شرایط گلخانه‌ای در دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه‌های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه‌ی نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفت. واکنش گیاهچه‌ای ارقام، 21 روز پس از مایه‌زنی براساس، میزان نکروتیک و وجود پیکنید بعنوان دو پارامتر بیماری بصورت جداگانه و با استفاده از مقیاس مک‌کارتنی و همکاران تعیین شد. براساس واکنش ارقام نسبت به جدایه‌ها و ارتباط آن با ژنهای شناخته شده مقاومت به سپتوریای برگی موجود در ارقام، بیماریزایی / عدم بیماریزایی (Avir/Vir)، جدایه‌ها مشخص شد. در این بررسی سیزده پاتوتیپ مختلف در کشور شناسایی گردیدند. در بین ارقام افتراقی گندم مایه‌زنی شده با جدایههای قارچ عامل بیماری، ارقام Arina،Riband ،M3 به ترتیب حاوی ژنهای Stb15,6،Stb15 و Stb16,17 نسبت به تمام جدایه‌ها مقاوم بودند. فراوانی ژنهای بیماریزایی جدایههای قارچ M. Graminicola نشان داد که برای ژنهایStb17، Stb16 وStb15 در هیچیک از جدایه‌ها فاکتور یا ژن بیماریزایی وجود نداشت.
