آفات و بیماری‌های گیاهی

واکنش برخی ارقام و ژنوتیپ‌های لوبیا به Fusarium solani f. sp. phaseoli با تنش و بدون تنش رطوبتی در شرایط گلخانه

ناصر امانی فر؛ معصومه قدیریان؛ فرود صالحی

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 57-68

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107631.1122

چکیده

پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا، ناشی از (Fsp) Fusarium solani f. sp. phaseoli، یکی از بیماری‌های مهم لوبیا در ایران است. در این بررسی مقاومت 13 رقم تجاری و ژنوتیپ در سه نوع لوبیا سفید، چیتی و قرمز نسبت به Fsp در شرایط گلخانه ... بیشتر پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا، ناشی از (Fsp) Fusarium solani f. sp. phaseoli، یکی از بیماری‌های مهم لوبیا در ایران است. در این بررسی مقاومت 13 رقم تجاری و ژنوتیپ در سه نوع لوبیا سفید، چیتی و قرمز نسبت به Fsp در شرایط گلخانه ارزیابی شد. پژوهش در شرایط بدون تنش کم‌آبی و اعمال تنش کم‌آبی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. واکنش ارقام و ژنوتیپ ها بر اساس اندازه‌گیری شدت بیماری (نکروز روی ریشه) و برخی شاخص‌های رشدیگیاه ارزیابی شد. نتایج حاکی از تفاوت معنی‌دار در اجزاء عملکرد ارقام و ژنوتیپ های مختلف لوبیا و تأثیر Fsp بر شاخص‌های مورد بررسی بود. ارقام مورد آزمایش از نظر واکنش به Fsp در شرایط بدون تنش کم‌آبی به سه گروه زیر از نظر شدت بیماری و اجزاء عملکرد تقسیم شدند: 1- آلودگی خفیف: ارقام صدری، ژنوتیپ جونقان، صیاد و کوشا، 2- آلودگی متوسط: ارقام تلاش، درسا، غفار، ژنوتیپ لردگان، D81083 و اختر، 3- آلودگی شدید: ارقام پاک، شکوفا و دانشکده. بیشترین حساسیت در ارقام مربوط به لوبیا سفید و کمترین حساسیت مربوط به ارقام لوبیا قرمز بود. لوبیا چیتی در حد وسط قرار داشت. در شرایط تنش کم‌آبی به‌جز ارقام صیاد و صدری که آلودگی متوسط نشان دادند در سایر ارقام آلودگی شدید تا مرگ بوته مشاهده شد. این نتایج حاکی از اثر تشدیدکنندگی و پیش آمودگی تنش کم‌آبی در بیماری‌زایی Fsp روی لوبیا است.

ردیابی ویروئیدهای مرکبات با روش استخراج اسید نوکلئیک توسط CF-11

سید وحید علوی؛ پرسا تیموری

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 77-86

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.108849.1145

چکیده

بیماری‌های کاچکسیا ناشی از ویروئیدCitrus Cachexia viroid, CCaVd و اگزوکورتیس ناشی از ویروئید Citrus exocortis viroid, CEVd مهم‌ترین بیماری‌های ویروئیدی مرکبات در جهان هستند. ویروئیدها با روش‌های متداول سرولوژیکی قابل ... بیشتر بیماری‌های کاچکسیا ناشی از ویروئیدCitrus Cachexia viroid, CCaVd و اگزوکورتیس ناشی از ویروئید Citrus exocortis viroid, CEVd مهم‌ترین بیماری‌های ویروئیدی مرکبات در جهان هستند. ویروئیدها با روش‌های متداول سرولوژیکی قابل شناسایی نبوده و روش‌‌های فعلی تشخیص آنها عموماً وقت‌گیر، پر هزینه و با محدودیت‌‌هایی همراه است. در این بررسی امکان خالص‌سازی و شناسایی دقیق این ویروئیدها با استفاده از ستون کروماتوگرافیCF-11 بررسی شد. طی سال‌های1390 تا 1392، از سرشاخه‌های22 درخت نارنگی و 15 درخت پرتقال به ترتیب واجد علائم بیماری‌های کاچکسیا و اگزوکورتیس در شرق مازندران نمونه برداری شد. بافت برگ پس از پودر شدن با بافر استخراج مخلوط شد. خالص‌سازی در ستون حاوی پودر سلولز انجام و با افزودن اتانول، مولکول‌های آر ان ای دو رشته‌ای استخراج و توسط استات سدیم رسوب داده شد. رسوب حاصل در آگارز یک درصد الکتروفورز و دو باند اختصاصی در محدوده‌های 300 تا 400 جفت باز (فرم خطی) و7800 -7000 جفت باز (فرم حلقوی) مرتبط با این دو ویروئید به دست آمد که به ترتیب در ماه‌های گرم و در تمامی ماه‌های سال با این روش قابل‌شناسایی بود. ماهیت RNA دورشته‌ای باندهای به ‌دست آمده، با عدم تخریب آنها توسط آنزیم ‌DNase وهمچنین RNase در حضور محلول نمک طعام 0.3 مولار و حلالیت آن‌ها در محلول LiCl تایید شد. ماهیت ویروئیدی باندهای به دست آمده توسط واکنش زنجیره‌ای پلی مراز (RT-PCR) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی CEVd و CCaVd تعیین گردید. تعداد 500 نهال پرتقال و 300 نهال نارنگی در آزمون سلامت نهال با این روش بررسی شد.با توجه به تکرار پذیری و قابل اعتماد بودن این روش و تأیید ماهیت باندهای به دست آمده با آغازگر اختصاصی هر یک از این دو ویروئید در واکنش زنجیره ای پلی‌مراز، این روش برای تشخیص ویروئیدهای مرکبات در برنامه‌های کاربردی تولید نهال سالم با صرف حداقل زمان و هزینه پیشنهاد می‌گردد.

غربالگری ژرم پلاسم‌های نخود برای انتخاب ژنوتیپ‌های مقاوم به بیماری برق‌زدگی

سید حسین وفائی؛ سعید رضائی؛ احمد عباسی مقدم؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109933.1160

چکیده

گیاه نخود سومین لگوم مهم جهان بعد از لوبیا و نخود فرنگی است. تنش‌های زیستی و غیر زیستی متعددی باعث کاهش عملکرد این محصول می شوند که در میان آنها، بیماری برق زدگی نخود یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده ... بیشتر

شناسایی و بررسی ویژگی‌های فنوتیپی و ژنتیکی چند جدایه‌ی فوزاریوم بیماریزای گیاهی از میزبان‌های مختلف

حسینعلی میرحسینی؛ ولی اله بابایی زاد؛ لیلا هاشمی؛ اسماعیل بساوند

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 227-238

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107213

چکیده

به منظور مطالعه‌ی گونه‌های بیماری‌زای جنس Fusarium روی میزبان‌های مختلف نمونه‌های گیاهی آلوده به بیماری‌های قارچی متعددی از استان‌های یزد، کرمان و مازندران طی سال‌های 93-1391 جمع‌آوری شد. هدف از این مطالعه، ... بیشتر

شناسایی مخمر Cryptococcus magnus به عنوان عامل شانکر درختان میوه هسته دار در برخی از استان های مرکزی ایران

مجتبی دهقان نیری؛ حشمت اله رحیمیان؛ ولی اله بابایی زاد

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 239-250

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.108180

چکیده

شانکر تنه و شاخه یکی از مهمترین بیماری‌های درختان میوه هسته‌دار است که بارزترین علائم آن ایجاد زخم‌های فرورفته روی شاخه‌ها همراه با تراوش صمغ می‌باشد. دو باکتری Xanthomonas arboricola pv. pruni و Pseudomonas syringae pv. syringae ... بیشتر شانکر تنه و شاخه یکی از مهمترین بیماری‌های درختان میوه هسته‌دار است که بارزترین علائم آن ایجاد زخم‌های فرورفته روی شاخه‌ها همراه با تراوش صمغ می‌باشد. دو باکتری Xanthomonas arboricola pv. pruni و Pseudomonas syringae pv. syringae به عنوان عوامل اصلی این بیماری قبلا از مناطقی از ایران گزارش شده‌اند. به منظور شناسایی و تعیین پراکنش عوامل مولد شانکر از نواحی مرکزی ایران، نمونه‌های دارای علایم شانکر از باغ‌های این مناطق جمع آوری گردید. پس از کشت نمونه‌ها روی محیط آگار غذایی حاوی سوکرز (NAS) کلنی‌های برجسته، کرم متمایل به صورتی و خمیری مانند جدا شد. بیماری‌زایی نماینده‌هایی از جدایه‌ها روی نهال‌های هلو (Prunus persica) به اثبات رسید. بررسی‌های میکروسکوپی، فنوتیپی و مولکولی برای شناسایی جدایه‌ها انجام شد. با استفاده از آغازگرهای ITS4 و ITS5 این قطعه در واکنش‌های زنجیره‌ای پلی‌مراز (PCR) در جدایه‌های نماینده تکثیر و توالی یابی شد. توالی‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار بلاست در ژن بانک (NCBI) با توالی‌های موجود در این پایگاه مقایسه و میزان شباهت تعیین گردید. از ژن 26S و بخشی از ژن‌های RPB1 و RPB2 نیز برای تأیید شناسایی استفاده شد. در بررسی میکروسکوپی جدایه‌ها سلول‌هایی کروی شکل که برخی از آن‌ها در حال جوانه زدن بودند مشاهده شد. در مقایسه توالی قطعه ITS در ژن بانک، جدایه‌‌ها بیشترین شباهت را به گونه‌ Cryptococcus magnus نشان دادند. توالی ژن‌های 26S، RPB1 و RPB2 نیز این شباهت‌ را تایید کردند.

شناسایی قارچ‏های عامل لکه برگی در علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli) در شالیزارهای مازندران

فاطمه باقری؛ شهرام نعیمی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 261-268

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107096

چکیده

سوروف، مهم‏ترین علف هرز شالیزاری شمال کشور محسوب می‎شود. به منظور شناسایی عوامل قارچی ایجاد کننده لکه برگی در این علف هرز، نمونه‏برداری از بوته‏های بیمار، در مزارع برنج مازندران انجام شد. قطعات ... بیشتر سوروف، مهم‏ترین علف هرز شالیزاری شمال کشور محسوب می‎شود. به منظور شناسایی عوامل قارچی ایجاد کننده لکه برگی در این علف هرز، نمونه‏برداری از بوته‏های بیمار، در مزارع برنج مازندران انجام شد. قطعات کوچکی از برگ‏های دارای علائم بیماری از حد فاصل بافت سالم و آلوده تهیه شد. نمونه‏ها پس از ضدعفونی سطحی با هیپوکلریت سدیم، با آب مقطر سترون شستشو شدند و در ظروف پتری حاوی محیط کشت آب آگار 2% و یا سیب زمینی دکستروز آگار + سولفات استرپتومایسین کشت گردیدند. سپس، ظروف مذکور در انکوباتور با دمای 25 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پرگنه‏های رشد یافته در اطراف قطعات با روش تک اسپور یا نوک هیف خالص سازی شدند. برای اثبات بیماری‏زایی قارچ‏ها، از دو روش مایه‏زنی روی برگ‏های بریده در تشتک پتری و پاشش سوسپانسیون کنیدی‏های قارچ روی بوته‏ها در گلخانه استفاده شد. برای شناسایی مورفولوژیکی جدایه‏های بیمارگر از کلیدهای شناسایی معتبر استفاده شد. همچنین، برای شناسایی مولکولی، دی.اِن.اِی ژنومی قارچ‏ها جداسازی گردید و ناحیه ITS آن‏ها تکثیر شد. پس از توالی‏یابی این ناحیه نسبت به اخذ رَس‏شمار و ارزیابی همولوژی آن با توالی‏های موجود در بانک ژن به کمک ابزار جستجوی BLAST اقدام گردید. در مجموع، با استفاده از صفات مورفولوژیکی و مولکولی، گونه‏های بیماری‏زای شناسایی شده ایجاد کننده لکه برگی عبارت بودند از Alternaria alternata،Bipolaris oryzae ، Bipolaris sorokiniana، Curvularia lunata و Rhizoctonia solani.

بررسی تنوع ژنتیکی جدایه‌های ویروس موزائیک زرد کدو بر اساس قسمتی از ژن پروتئین پوششی

حمیدرضا مقام نیا؛ محمد حاجی زاده؛ عبدالباسط عزیزی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 301-312

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107592

چکیده

پروتئین پوششی نقش‌های متعددی را در مراحل سیکل آلودگی به عهده دارد و گزینه مناسبی برای مطالعات تبارزایی و تنوع ژنتیکی به حساب می‌آید. به منظور بررسی آنالیز تبارزایی، تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب بر ژن پروتئین ... بیشتر پروتئین پوششی نقش‌های متعددی را در مراحل سیکل آلودگی به عهده دارد و گزینه مناسبی برای مطالعات تبارزایی و تنوع ژنتیکی به حساب می‌آید. به منظور بررسی آنالیز تبارزایی، تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب بر ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ویروس موزاییک زرد کدو (ZYMV)، هفت جدایه B10، B21، B22، H7، W5، Z3 و Z14 از غرب کشور و از میزبان‌های متفاوت تعیین توالی و با 65 جدایه قابل دسترس در پایگاه داده‌های نوکلئوتیدی مورد مقایسه قرار گرفتند. درخت تبارزایی جدایه‌های این ویروس بر اساس 432 نوکلئوتید از ژن پروتئین پوششی در نرم‌افزار MEGA6 ترسیم و برآوردهای تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب وارد بر پروتئین پوششی با نرم‌افزار DnaSP انجام شد. در آنالیز تبارزایی، جدایه‌ها در سه گروه مجزا تفکیک شدند که جدایه‌های B10، B21، B22، H7 و Z3 در گروه جدایه‌های ایرانی و اروپایی و دو جدایه Z14 و W5 در گروهی مجزا همراه با جدایه‌های شرقی قرار گرفتند. تنوع ژنتیکی (π) بر اساس قسمتی از ژن پروتئین پوششی(CP) نشان داد که جدایه‌های شرق نسبت به جدایه‌های ایران، اروپا و آمریکا بیشترین تنوع (π=0.104) را دارند. همچنین، این قسمت از ژنCP در جدایه‌های آمریکا از کمترین تنوع (π=0.0211) برخوردار بود. کمتر از یک شدن نسبت جانشینی مترادف (dS)به غیر مترادف (dN) بیانگر نقش مؤثر انتخاب منفی در تکامل این ژن بوده است. بررسی نوترکیبی با نرم‌افزار version 4.63 RDP4 حاکی از عدم نوترکیبی در این بخش از ژنوم بود و به نظر می‌رسد که تغییرات آن در اثر جهش حاصل شده باشد.

بهینه سازی تولید انبوه زادمایه گونه های فوزاریوم در زمان کوتاه

محمد مرادی؛ هاینز ویلهلم دِهنِه؛ ُالریکه اشتاینر؛ اریک کریستین اُرکهِ

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 21-31

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109009

چکیده

در مقاله حاضر روشی بهبود یافته برای تولید کنیدیوم در تعدادی از گونه های فوزاریوم عامل بلایت خوشه گندم مورد بررسی و با روش رایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. در این روش، گونه هایی از Fusarium در محیط مایع سیب‌زمینی ... بیشتر در مقاله حاضر روشی بهبود یافته برای تولید کنیدیوم در تعدادی از گونه های فوزاریوم عامل بلایت خوشه گندم مورد بررسی و با روش رایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. در این روش، گونه هایی از Fusarium در محیط مایع سیب‌زمینی دکستروز (PDB) به مدت سه روز کشت و پس از آن بر روی محیط‌های کشت آگاری به میزان مساوی در تشتک‌های پتری پخش شدند. برای حذف آب اضافی، تشتک‌های پتری به مدت 20 تا 30 دقیقه در هود لامینار خشک قرار داده شدند. پس از آن در دمای 25 درجه سلسیوس به مدت سه روز برای تولید اینوکولوم نگهداری شدند. برای سنجش توانایی اینوکلوم در ایجاد بیماری، خوشه‌های گندم در اواسط گلدهی مایه‌زنی و فراوانی آلودگی، شدت بیماری زایی و همچنین زیست توده قارچی مورد سنجش قرار گرفت. روش بهبود یافته باعث القاء تولید کنیدی در مقادیر زیاد در واحد سطح و تا 70 برابر بیشتر از روش رایج گردید. متوسط تعداد کنیدی تولید شده در گونه‌های فوزاریوم مورد استفاده در روش رایج و بهبود یافته به ترتیب از 8/0 تا 6/38 و 106* 156 تا 56 (در تشتک پتری) متغیر بود. تفاوتی از نظر مورفولوژی تولید کنیدی در هر دو روش مشاهده نگردید. از نظر آماری تفاوتی در میزان بیماری تولید شده ناشی از مایه تلقیح دو روش مشاهده نگردید ((P≤0.05. مشاهدات میکروسکوپی حاکی از نرخ بالای تولید کنیدی از فیالیدها روی میسلیوم‌ها بود. مطالعه حاضر باعث تسهیل تحقیقات روی جنبه های مختلف گونه‌های فوزاریوم زمانی که میزان زیادی مایه تلقیح مورد نیاز است می‌گردد.

ارزیابی مقاومت نسبی واریته‌های گندم به بیماری سپتوریوز خوشه گندم (Phaeosphaeria nodorum ) در ایران

فریبا قادری؛ بهرام شریف نبی؛ محمد جوان نیکخواه

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 55-66

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106668

چکیده

گندم مهم‌ترین محصول کشاورزی است و نقش بسیار بارز و چشم‌گیری در تغذیه مردم جهان و ایران دارد. سپتوریوز خوشه گندم که در اثر قارچ Stagonospora nodorum ایجاد می‌شود، یکی از مهمترین بیماری‌هایی است که خسارت نسبتا ... بیشتر گندم مهم‌ترین محصول کشاورزی است و نقش بسیار بارز و چشم‌گیری در تغذیه مردم جهان و ایران دارد. سپتوریوز خوشه گندم که در اثر قارچ Stagonospora nodorum ایجاد می‌شود، یکی از مهمترین بیماری‌هایی است که خسارت نسبتا قابل ملاحظه‌ای به این محصول در دنیا وارد می‌کند. به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گندم به جدایه‌های S. nodorum، نمونه-های گندم آلوده از چهار استان فارس، خوزستان، گلستان و کهگیلویه و بویراحمد جمع‌آوری و بررسی شدند. از میان 200 جدایه بدست آمده، 15 جدایه بر اساس پراکنش جغرافیایی برای مطالعات بیماریزایی انتخاب شدند و شدت بیماریزایی این 15 جدایه S. nodorum در گلخانه بر روی 26 رقم گندم مورد آزمون قرار گرفت. نتایج آزمون، در قالب یک طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اولین علائم بیماری بر روی رقم چمران 6 روز بعد از مایه‌زنی مشاهده گردید. مقایسه میانگین شدت بیماریزایی جدایه‌ها با استفاده از آزمون دانکن ارقام را به چهار گروه تقسیم نمود. بیشترین درصد شدت بیماریزایی مربوط به سه جدایه از استان فارس(St 1, 2, 3 ) با شدت بیماریزایی 95/74، 90/74 و 74/74 بود که در واقع میزان بیماریزایی جدایه‌ها ارتباط معنی‌داری با نواحی جغرافیایی آنها داشتند. جدایه‌های S. nodorum جدا شده از علف هرز فالاریس یا علف قناری(Phalaris spp) استان گلستان(علی‌آباد و کردکوی) هیچ گونه بیماریزایی بروی ارقام مختلف گندم نشان ندادند. حساس‌ترین و مقاومترین رقم‌ها به ترتیب ارقام چمران و بک کراس روشن ارزیابی گردید.

ارزیابی روابط بین مقاومت به Fusarium oxysporum f. sp. melonis و برخی صفات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی در برخی توده‌های خربزه و طالبی (Cucumis melo) بومی ایران

مهرداد حنیفه ئی؛ حمید دهقانی؛ رجب چوکان

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 79-96

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106669

چکیده

بررسی رابطه بین مقاومت و اجزای مقاومت، راندمان برنامه‌های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می‌بخشد. در این آزمایش تعداد 57 توده بومی و ارقام افتراقی خربزه و طالبی به منظور بررسی رابطه بین ... بیشتر بررسی رابطه بین مقاومت و اجزای مقاومت، راندمان برنامه‌های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می‌بخشد. در این آزمایش تعداد 57 توده بومی و ارقام افتراقی خربزه و طالبی به منظور بررسی رابطه بین مقاومت و اجزای مقاومت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. 13 صفت شامل درصد گیاهان مرده و خصوصیات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی(دوره کمون، شدت بیماری، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز، فنل کل، کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، وزن تر هوایی، وزن خشک هوایی، وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضرایب همبستگی ساده بین درصد گیاهان مرده با صفاتی مثل دوره کمون، شدت بیماری، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز، فنل کل، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌هانشان داد که 3 عامل اصلی و مستقل، 24/80 درصد تغییرات کل داده‌ها را توجیه می‌نمایند. به طوری که سه عامل تحت عنوان عامل خصوصیات بیوشیمیایی و قدرت زنده‌مانی، خصوصیات ریشه‌ای و اندام هوایی نامگذاری گردیدند. نتایج حاصل از تجزیه علیت بیانگر آن بود که صفت سوپراکسید دیسموتاز به دلیل دارا بودن اثر مستقیم زیاد و بالا بودن اثرات غیر مستقیم صفات دیگر از طریق این صفت می‌‌تواند به عنوان یک شاخص در جهت افزایش مقاومت به Fusarium oxysporum f. sp. melonis race 1.2 (Fom 1.2) مطرح باشد.

ردیابی و تعیین خصوصیات مولکولی جدایه های ایرانی Fig badnavirus-1 بر اساس ژن تولید کننده آنزیم پروتئاز

اطهر علیشیری؛ فرشاد رخشنده رو؛ غلامرضا صالحی جوزانی؛ مسعود شمس بخش

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 119-130

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106791

چکیده

بادنا ویروس یک انجیر (Fig badnavirus -1) متعلق به خانواده Caulimoviridae و جنس Badnavirus و یکی از شایع ترین عوامل ویروسی همراه با بیماری موزائیک انجیر در انجیرکاری های جهان می باشد. طی فصول زراعی سال های 1391 تا 1393، در مجموع ... بیشتر بادنا ویروس یک انجیر (Fig badnavirus -1) متعلق به خانواده Caulimoviridae و جنس Badnavirus و یکی از شایع ترین عوامل ویروسی همراه با بیماری موزائیک انجیر در انجیرکاری های جهان می باشد. طی فصول زراعی سال های 1391 تا 1393، در مجموع تعداد 392 نمونه برگی علائم دار و بدون علائم ویروسی از انجیر کار های مختلف موجود در 9 استان کشور جمع آوری شد. نمونه ها توسط آزمون سرولوژیکی Dot Immunobinding Assay (DIBA) و با استفاده از آنتی سرم اختصاصی ویروس موزائیک انجیر مورد بررسی قرار گرفتند. وجود ویروس در نمونه های آلوده توسط آزمون های مولکولی مورد تایید قرار گرفت. برای این منظور، DNA کل از نمونه های آلوده استخراج و با استفاده از آغازگر اختصاصی برای ژن پروتئاز، قطعه ای به طول تقریبی 1055 جفت باز تکثیر شد. بمنظور بررسی تنوع ژنتیکی جدایه ها، محصول پی سی آر نمونه های آلوده به FBV-1 توسط آنزیم EcoRI در آزمون RFLP مورد هضم آنزیمی قرار گرفتند. پس از مشخص شدن توالی نوکلئوتیدی منطقه تکثیر شده 9 جدایه FBV-1 مربوط استان های مختلف، توالی های با رس شمارهای KU314932-40 در بانک ژن ثبت شدند. نتایج همردیف سازی توالی ها نشان داد جدایه های ایرانی در هر یک از سطوح نوکلئوتیدی یا اسید آمینه ای به میزان 99-98% مشابه بودند. در بررسی تبارزایی بر مبنای توالی نوکلئوتیدی جدایه های مورد بررسی در دو گروه قرار گرفتند و جدایه های ایرانی مستقل از جدایه آمریکا در گروه مجزا قرار گرفتند. فیلوژنی بر مبنای توالی اسید آمینه درخت فیلوژنتیکی متفاوتی را نشان داد

پراکنش، شناسایی اختصاصی و تنوع بیماری زایی جدایه های Calonectria pseudonaviculata عامل بیماری بلایت شمشاد در جنگلهای هیرکانی

پریسا خزائلی؛ سعید رضائی؛ منصوره میرابوالفتحی؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ هادی کیادلیری

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 141-156

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106536

چکیده

در سال‌های اخیر شیوع وسیع بیماری سوختگی و ریزش ناگهانی برگ‌های درختان شمشاد و متعاقب آن خشکیدگی کامل آنها، با عامل Calonectria pseudonaviculata، سطحی معادل 40000 هکتار از جنگل‌های شمال کشور را در معرض نابودی قرار ... بیشتر در سال‌های اخیر شیوع وسیع بیماری سوختگی و ریزش ناگهانی برگ‌های درختان شمشاد و متعاقب آن خشکیدگی کامل آنها، با عامل Calonectria pseudonaviculata، سطحی معادل 40000 هکتار از جنگل‌های شمال کشور را در معرض نابودی قرار داده است. به منظور بررسی پراکنش این بیماری طی سال 1393، از گیاهان دارای علائم بیماری در مناطق لیره‌سر، سی‌سنگان، چلندر، توسکاتوک، کهنه سرا، نکا شاهبند، سرخکلا، افراچال، سوادکوه، چای باغ، وچات، قائمشهر، آمل، بهشهر در استان مازندران، آستارا، گیسوم، کلات، رودسر، بیجارکنار و سیاهکل در استان گیلان و بندرگز در استان گلستان نمونه برداری شد. ابتدا شناسایی جدایه‌های قارچی بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی و پس از آن با استفاده از آغازگر اختصاصی ITS4و ITS311F انجام شد. تنوع بیماریزایی در جمعیت جدایه‌های این قارچ در گلخانه با تعداد 35 جدایه منتخب همراه شاهد روی نهال شمشاد جنگلی بررسی شد. ویژگی‌های ریخت‌شناسی تفکیک کننده این گونه به شرح: کنیدی‌ها واجد یک دیواره عرضی با ابعاد (8/4) 4-6 × (3/47) 68-48 میکرومتر و استیپ (Stipe) بلند به طول 90- 140 میکرومتر، دارای جداره عرضی، و در انتها دارای وزیکل بیضی شکل دارای پاپیل در نوک و در میانه آن دارای بیشترین عرض (10میکرومتر) معرف گونه C. pseudonaviculatum بود. تمامی جدایه‌ها با استفاده از آغازگر اختصاصی و انجام واکنش زنجیره‌ای پی سی آر باند 250 جفت بازی تولید نمودند. مقایسه میزان شدت بیماری زایی 35 جدایه این قارچ ، آنها را در 15 گروه‌ بیماریزایی متفاوت قرار داد. جدایه‌های گروههای مختلف بیماریزایی در هر سه استان وجود داشتند.

تحلیلی بر وضعیت بیماری ویروسی پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی

کاوه بنانج

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 157-174

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106535

چکیده

بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) ... بیشتر بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) دره اردن در اواخـر سـال 1930 میلادی گزارش و از اوایل دهه 60 میلادی به یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زا در بسیاری از مزارع گوجه‌فرنگی دنیا تبدیل گردید. در طی 3 دهه اخیر بیماری (TYLCD) به مشکل جدی تولید گوجه‌فرنگی در بسیاری از کشورها در دنیا تبدیل گشته است. خـسارت ناشی از این بیماری در برخی از مزارع گوجه‌فرنگی بین ۹۳ تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است. گیاهان آلوده دارای میوه‌های کم، ریز و در برخی موارد به دلیل ریزش پیش از موعد گل، فاقد میوه هستند. ماهیت ویروسی (TYLCD) و ارتبـاط آن با سفیـدبالک (B. tabaci) برای اولین بار در سال 1964 میلادی اثبات گردید. سپس ویروس عامـل بیمـاری (TYLCD) شنـاسـایی و تحت عنــوان ویـــروس پیــچیــدگی بــرگ زرد گــوجــه‌فــــرنــگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) نام‌گذاری و در اواخر دهه هشتاد میلادی ژنوم آن بطور کامل تعیین توالی گردید. ویروس TYLCV از تیره ویروس‌های دوقلو (Geminiviridae) و از اعضای جنس بگوموویروس (Begomovirus) است. بیماری (TYLCD) برای اولین بار در ایران در سال 1372 از برخی مزارع گوجه‌فرنگی استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و سپس در فاصله یک دهه از بسیاری استان‌های کشور از قبیل کرمان، بـــوشهر، خوزستان، مرکزی، اصفهان، تهران، گلستان، مازندران، خراسان رضوی و یزد گزارش و در حال حاضر به یکی از عوامل اصلی کــاهش میــزان محصول گوجه‌فرنگی در ایران تبدیل گشته است.

اولین گزارش از شکسته شدن ژن مقاومت Sr31 در اردبیل توسط بیمارگر زنگ ساقه گندم (Puccinia graminis f. sp. tritici) (گزارش کوتاه علمی)

صفرعلی صفوی؛ فرزاد افشاری

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 207-208

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106790

چکیده

ظهور و گسترش نژادهای زنگ ساقه با قدرت بیماریزائی بالا (گروه نژادی Ug99 )، تولید گندم را در سراسر جهان تهدید می کند. از زمان اولین گزارش نژاد TTKSK (Ug99) در اگاندا از سال 1998 (4)، ردیابی و انتشار بیشتر این نژاد به ... بیشتر ظهور و گسترش نژادهای زنگ ساقه با قدرت بیماریزائی بالا (گروه نژادی Ug99 )، تولید گندم را در سراسر جهان تهدید می کند. از زمان اولین گزارش نژاد TTKSK (Ug99) در اگاندا از سال 1998 (4)، ردیابی و انتشار بیشتر این نژاد به نقاط دیگر کشت گندم مورد توجه بوده است. تا به حال٬ ده تغییر یافته (Variant) از گروه نژادی Ug99 از 13 کشور گزارش شده است(3). تا قبل از این گزارش نیز در ایران از استان‌های همدان٬ لرستان (2) و خوزستان (1) گزارش شده است. با توجه به اهمیت این نژاد٬ در طی فصل زراعی 95-1394 بیماری زنگ ساقه با کاشت 47 لاین ایزوژنیک در خزانه تله تحت شرایط مزرعه‌ای بررسی و مطالعه شد. این بررسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (با مشخصات جغرافیایی: عرض شمالی 38 درجه و 17 دقیقه٬ طول شرقی 48 درجه و 39 دقیقه٬ ارتفاع از سطح دریا 1350 متر) انجام شد. نتایج نشان داد که برای لاین‌های حاوی ژن‌های مقاومت Sr5٬Sr13 ٬Sr22٬ Sr24٬Sr26+Sr9G ٬Sr27٬ Sr32 و Sr36 بیماری‌زائی وجود ندارد. اما برای لاین‌های ایزوژنیک حاوی ژن‌های مقاومت ازجمله Sr31 ٬ Sr6٬Sr7 بیماریزائی مشاهده شد. همچنین در این بررسی بر روی ارقام MV17٬ اترک و شیرودی (با واکنش 40-50MS) که به عنوان ارقام شاخص حاوی ژن Sr31 شناخته می‌شوند (2)٬ آلودگی بیماری زنگ ساقه مشاهده شد. واکنش حساس یا نیمه‌حساس لاین ایزوژنیک و ارقام حاوی ژن Sr31 احتمالاً بیانگر استقرار نژاد Ug99 یا تغییر‌ یافته‌های آن در اردبیل است.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

موضوعات = بیماری‌شناسی گیاهی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده