آفات و بیماری‌های گیاهی - مقالات آماده انتشار

تعیین ویژگی‌های جدایه‌های Pseudomonas syringae pv. syringae، عامل بیماری بلایت باکتریایی گندم در استان کرمان و ارزیابی واکنش ژنوتیپ‎های ایرانی گندم نسبت به آن

نرگس فلاحی چرخابی؛ مسعود شمس‎بخش؛ حشمت اله رحیمیان؛ پژمان خدایگان؛ محمد حسن رستگار

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101693

چکیده

گندم نان مهم‌ترین گیاه زراعی دنیاست و عملکرد آن تحت تأثیر بیماری‎های متعددی از جمله بلایت برگی باکتریایی (Bacterial leaf blight, BLB) ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) قرار می‌گیرد. مناسب‎ترین روش مدیریت این بیماری ... بیشتر گندم نان مهم‌ترین گیاه زراعی دنیاست و عملکرد آن تحت تأثیر بیماری‎های متعددی از جمله بلایت برگی باکتریایی (Bacterial leaf blight, BLB) ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) قرار می‌گیرد. مناسب‎ترین روش مدیریت این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور شناسایی ژنوتیپ‎های گندم مقاوم به این بیماری، از بوته‌های گندم و جو دارای علائم مشخص بیماری بلایت در استان کرمان نمونه‌برداری و سویه‌های باکتری جداسازی شد. ویژگی‎های فنوتیپی و بیماری‌زایی جدایه‌ها تعیین و سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن syrB عامل تولید سیرینگومایسین و تعیین توالی ناحیه 16S rDNA، ITS و ژن‌های gyrB، rpoD و hrpL ویژگی‌های ژنوتیپی جدایه‌ها بررسی شد. بر این اساس دو جدایه Pss انتخاب و واکنش 99 ژنوتیپ‎ بومی بهاره و پاییزه گندم نان و دوروم (Triticum durum) نسبت به این جدایه‎ها بررسی ‎شدند. واکنش برگ‌های مایه‎زنی‎شده با سوسپانسیون باکتری هفت تا 10 روز پس از مایه‎زنی یادداشت‎برداری ‎شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار آزمایش و هر تکرار شامل پنج بوته انجام ‎شد. نتایج این پژوهش نشان‎داد که از میان ژنوتیپ‎های بررسی‎شده، رقم امید به بیمارگر Pss مقاوم است. از این ژنوتیپ گندم می‌توان برای اصلاح ارقام مقاوم گندم به بیماری بلایت برگی باکتریایی استفاده کرد.

واکنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi در تاریخ‏ های متفاوت کاشت

محمدرضا باقری؛ محمدرضا شهسواری؛ محمدرضا نعمت اللهی

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 39-49

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121795.1225

چکیده

مگس گلرنگAcanthiophilus helianthi آفت مهم گلرنگ است که می‏تواند عملکرد محصول را تا 25 درصد کاهش دهد. به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ در تاریخ‏های کاشت متفاوت، طی سه سال متوالی (1385 تا 1388) تحقیقی ... بیشتر مگس گلرنگAcanthiophilus helianthi آفت مهم گلرنگ است که می‏تواند عملکرد محصول را تا 25 درصد کاهش دهد. به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ در تاریخ‏های کاشت متفاوت، طی سه سال متوالی (1385 تا 1388) تحقیقی در قالب یک طرح اسپلیت اسپلیت پلات در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان اجرا شد. فاکتور اصلی سمپاشی در دو سطح (سمپاشی شده و سمپاشی نشده)، فاکتور فرعی تاریخ کاشت در 8 سطح (ز 15 اسفند تا 31 خرداد)و فاکتور فرعی رقم در سه سطح ("اراک"، "صفه" و "گلدشت") بود. نمونه برداری در 5 نوبت منطبق بر مراحل رشدی گلرنگ انجام شد. در هر نمونه‏برداری فاکتورهای درصد طبق‏های آلوده، درصد دانه‏های خسارت دیده و تعداد لارو در طبق شمارش شد. نتایج نشان داد که تاریخ های‏ کاشت‏ مورد بررسی از نظر سه فاکتور مذکور با یکدیگر اختلاف معنی‏دار دارند. بیشترین و کمترین درصد طبق‏های آلوده به ترتیب در تاریخ های کاشت دیر هنگام (اول تا 31 خرداد) و زود هنگام (15 اسفند تا اول اردیبهشت) ثبت شد. بیشترین و کمترین تعداد لارو در طبق و بالاترین و پایین‏ترین درصد دانه‏های خسارت دیده به ترتیب در آخرین تاریخ کاشت (31 خرداد) و تاریخ های کاشت زود هنگام (15 اسفند تا 15 فروردین) مشاهده شد. ارقام مورد بررسی نیز از نظر سه فاکتور مورد بررسی با یکدیگر اختلاف معنی‏دار داشتند. رقم گلدشت بیشترین میزان آلودگی طبق به لارو و بالاترین درصد دانه‏های خسارت دیده را داشت. پیشنهاد می‏شود که برای کنترل مگس گلرنگ در منطقه مورد بررسی از ارقام اراک و صفه در کشت بهاره (تاریخ کاشت‏های 15 اسفند تا 15 فروردین) استفاده شود.

غربالگری مقاومت به قارچ Verticillium dahliae در ارقام امیدبخش و کلکسیون ژنوتیپ‌های بومی زیتون ایران

حسین جعفری؛ ندا زند؛ مهدی طاهری؛ علی اصغر زینانلو؛ شمس الله نجفی

دوره 88، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 39-51

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.127330.1300

چکیده

بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی در اثر قارچ Verticillium dahliae یکی از مخربترین عوامل بیماریزای زیتون دردنیا ومناطق مختلف زیتون‌کاری ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق عکس‌العمل 15 رقم امیدبخش و 15 ژنوتیپ بومی ... بیشتر بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی در اثر قارچ Verticillium dahliae یکی از مخربترین عوامل بیماریزای زیتون دردنیا ومناطق مختلف زیتون‌کاری ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق عکس‌العمل 15 رقم امیدبخش و 15 ژنوتیپ بومی زیتون نسبت به قارچ عامل بیماری بررسی شد. نهال‌های نه ماهه زیتون برای ارزیابی کمی قارچ عامل بیماری و تعیین میزان حساسیت یا مقاومت نسبت به بیماری با ‌روش فرو بردن ریشه در زاد مایه انجام شد. میزان افزایش کمی DNA قارچ موجود در نهالها با استفاده از تکنیک Real time PCR و سیستم SYBR Green همراه با آغازگرهای اختصاصی برای ژن بتا توبولین2 در فواصل زمانی صفر،2، 15، 45 و80 روز پس از مایه زنی، ارزیابی شد. ژنوتیپهای QG-11، DD2-1، PS-5 و رقم مانزانیلا به‌ترتیب بالاترین حساسیت را نسبت به سایر ارقام و ژنوتیپها در برابر بیماری داشتنند. ژنوتیپ‌های KH-13، TTS-1، کد 5 لرستان و DS-5 به‌ترتیب کم‌ترین غلظت DNA قارچ در DNA کل ریشه را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این، در این تحقیق مشخص گردید نتایج روش متعارف ارزیابی مقاومت ارقام زیتون مبتنیبر ثبت علایم ظاهری بیماری با نتایج حاصل از کمیت سنجی قارچ با استفاده از Real time PCR دارای هم‌پوشانی نسبتاً بالایی است به‌طوری که ارقامی که در روش ارزیابی متعارف جزء ارقام مقاوم یا بسیار حساس طبقه‌بندی شدند، درروش ارزیابی ملکولی نیز در گروه‌های مشابهی قرار گرفتند. با توجه به‌دقت وحساسیت بالای روش ارزیابی ملکولی می‌توان از روش اخیر برای غربالگری منابع مختلف زیتون برای مقاومت به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی استفاده کرد.

تنوع غذایی جغد گوش دراز در استان‌های البرز، اصفهان و همدان از طریق بررسی ریمه با تاکید بر جوندگان

ابوالقاسم خالقی زاده؛ مریم امیدی

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 41-50

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.111082.1171

چکیده

جغد گوش دراز Asio otus (Linnaeus, 1758) (Aves: Strigidae) در گذشته به عنوان یکی از جغدهای کمیاب ایران مطرح بود اما خوشبختانه جمعیت آن در سال‌های گذشته در نقاط مختلف کشور در حال افزایش بوده است. پرندگان شکاری از جمله جغدها، ... بیشتر جغد گوش دراز Asio otus (Linnaeus, 1758) (Aves: Strigidae) در گذشته به عنوان یکی از جغدهای کمیاب ایران مطرح بود اما خوشبختانه جمعیت آن در سال‌های گذشته در نقاط مختلف کشور در حال افزایش بوده است. پرندگان شکاری از جمله جغدها، بقایای غیرقابل هضم طعمه‌های بلعیده شده را به صورت گلوله‌های استوانه‌ای شکل از دهان خود خارج می‌کنند که به آن ریمه (pellet) گفته می‌شود. در این پژوهش از مناطق مهرشهر کرج، اصفهان و بهار همدان، 744 ریمه جمع‌آوری شد. ریمه‌ها پس از انتقال به آزمایشگاه، ابتدا، تمیز، شماره‌گذاری، اندازه‌گیری و توزین شد. سپس با خیساندن ریمه‌ها توسط الکل، طعمه‌های قابل شناسایی آن تفکیک و شناسایی شدند. به طور کلی، جوندگان در 551 ریمه (74/06%)، پرندگان در 211 ریمه (28/36%)، حشره‌خوارها در 20 ریمه (2/69%) و حشرات در 13 ریمه (1/75%) وجود داشتند. از کل 583 طعمه شناسایی شده جوندگان، 231 طعمه از جنس موش‌ها Mus (39/62%)، 152 طعمه از جنس ول‌ها Microtus (26/07%)، 133 طعمه از جنس هامسترها Cricetulus (22/81%)، 47 طعمه از جنس مریون Meriones (8/06%) و جنس‌های Rattus، Nesokia و Rhombomys سهم بسیار کمی داشتند (به ترتیب 2/40%، 0/69% و 0/34%). گونه غالب در اصفهان جنس هامسترها Cricetulus (35/15%)، در همدان جنس موش‌ها Mus (43/80%) و در کرج ول‌ها Microtus (54/37%) بود. به علت عدم هراس نه چندان زیاد جغد گوش دراز از انسان و حضور آن در کنار زمین‌های کشاورزی در آینده نزدیک می‌توان اقدام به جلب آن‌ها برای استفاده در کنترل تلفیقی جوندگان در مزارع کشاورزی نمود.

مقایسه عملکرد شبکه عصبی مصنوعی بهینه شده با الگوریتم رقابت استعماری و جهش قورباغه مخلوط شده برای پیش‌بینی الگوی توزیع کفشدوزک هفت‌نقطه‌ای Coccinella septempunctata در مزرعه یونجه شهرستان زرقان

روناک محمدی؛ مریم ال عصفور

دوره 90، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 41-51

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.356397.1418

چکیده

امروزه تشریح الگوهای پراکندگی حشرات با استفاده از روشهای درونیابی و تخمین تراکم مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. این پژوهش به منظور پیش بینی و ترسیم نقشه توزیع مکانی کفشدوزک هفتنقطهای ... بیشتر

مقایسه مدل‌های غیر‌خطی برای پیش‌بینی نرخ رشد و نمو مراحل مختلف رشدی زنبور پارازیتوئید

مریم فروزان؛ احد صحراگرد؛ مسعود امیرمعافی

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 45-58

چکیده

رابطه بین دما و نرخ رشد و نمو مراحل مختلف رشدی زنبور پارازیتویید Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae) در ده دما از 16 تا 38 درجه سانتی‌گراد مورد مطالعه قرار گرفت. طول دوره رشدی مراحل مختلف زنبور پارازیتویید در دماهای متغیر ... بیشتر

تغییرات فصلی جمعیت و ترجیح میزبانی لارو شب‌پره آلو Grapholita funebrana در شرایط محیطی کرج

مسعود لطیفیان؛ محی الدین پیرخضری؛ راضیه قائمی

دوره 91، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 47-59

https://doi.org/10.22092/jaep.2023.361449.1468

چکیده

پروانه میوه Grapholita funebrana یکی از زیان آورترین آفات آلو میباشد. در این پژوهش تغییرات فصلی و ترجیح میزبانی جمعیت لارو شب پره روی 26 ژرم پلاسم آلو بررسی شد. صفات کمی و کیفی میـوه بررسی شدند. از روش تحلیل ... بیشتر پروانه میوه Grapholita funebrana یکی از زیان آورترین آفات آلو میباشد. در این پژوهش تغییرات فصلی و ترجیح میزبانی جمعیت لارو شب پره روی 26 ژرم پلاسم آلو بررسی شد. صفات کمی و کیفی میـوه بررسی شدند. از روش تحلیل خوشه‏ای برای تفکیک ژرمپلاسم ها و درجه تأثیر صفات میوه بر ترجیح میزبانی با محاسبه ضریب همبستگی و رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. حداکثر شاخص لارو–روز مؤثر در ژرم‌پلاسم‌های آلو از 5/116 تا 5/42 عدد لارو- روز در اواخر تیر تا اوایل مرداد بود. بیشینه فعالیت لارو آفت در ارقام آنجلو، غلامان، خ-کرمانشاه و زوجلو در اواخر مرداد تا اوایل شهریور و در رقم کرمانشاه در اواخر خرداد ثبت شد. بیشترین و کمترین متوسط سه ساله شاخص ترجیح به‌ترتیب معادل 03/2 و 23/0 برای ژنوتیپهای زوجلو و 19بود. خصوصیات مختلف میوه از جمله pH، درصد ماده خشک، ضخامت هسته، سفتی بافت گوشت، نسبت طول به قطر، قطر مهندسی، مساحت و درصد مواد جامد محلـول در بروز واکنش ترجیح میزبانی لارو مؤثر بودند. صفات مساحت سطح میوه، عرض میوه، قطر مهندسی و وزن تر میوه به‌ترتیب1/27، 2/13، 9/22 و 7/12درصد از تغییرات ترجیح میزبانی لارو شبپره آلو را بیان نمودهاست. نتایج این پژوهش برای انتخاب ارقام آلوی مناسب توسعه کشت در کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

سنتز و بررسی کارایی فرمون تجمعی سوسک شاخدار خرما (Oryctes elegance) و مقایسه آن با ترکیب خارجی

مهرداد تبریزیان؛ کاظم محمدپور؛ سوسن نظری تابک

دوره 77، ویژه‌‌نامه آفت کش‌ها ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 51-66

چکیده

سوسک شاخدار خرما، (Col.: Scarabaeidae) Oryctes elegans یکی از مهم‌ترین آفات خرما بوده که در مناطق خرما خیز آسیا و از جمله در ایران انتشار دارد. آزمایش‌های مربوط به استخراج فرمون سوسک شاخدارکه با همکاری مؤسسه INRA فرانسه ... بیشتر سوسک شاخدار خرما، (Col.: Scarabaeidae) Oryctes elegans یکی از مهم‌ترین آفات خرما بوده که در مناطق خرما خیز آسیا و از جمله در ایران انتشار دارد. آزمایش‌های مربوط به استخراج فرمون سوسک شاخدارکه با همکاری مؤسسه INRA فرانسه انجام شد، نشان داد که ترکیب 4- متیل اکتانوئیک اسید به عنوان عنصر اصلی و عمده فرمون تجمعی سوسک شاخدار خرما می‌باشد. سنتز این ترکیب در چهار مرحله در آزمایشگاه شیمی ‌مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی از واکنش لیولینیک اسید و برومو بوتان طی واکنش افزایشی گروه کربونیل گرینیارد تبدیل به 4- هیدروکسی4- متیل اکتانوئیک اسید گردید. در واکنش بعد گروه هیدروکسی با کمک اتانول- اسید هیدروکلریک و تیونیل کلراید به گروه کلراید تبدیل و سبب تشکیل 4- کلرو 4- هیدروکسی اکتانوئیک اسید شد. در مرحله سوم مولکول HCl با استفاده از حرارت بالا جدا و باعث تشکیل گروه غیر اشباع اکتین شد. در مرحله چهارم 4- متیل 3- اکتینوئیک اسید با کمک هیدروژن و کاتالیست اکسید پلاتینیوم به 4- متیل اکتانوئیک اسید تبدیل گردید. در آخر با کمک تقطیر در خلاء و کروماتوگرافی 69 گرم فرمون با درجه خلوص 98% و راندمان کلی 48% با تائید آنالیز HNMR و GC تهیه گردید. با انجام روش‌های تله‌گذاری صحرایی مشخص گردید که پخش کننده‌های فرمون تولید داخل جهت شکار حشرات کامل سوسک شاخدار خرما از کارایی بالایی برخوردار است، بطوریکه از نظر تعداد حشرات شکار شده تفاوت معنی‌داری را با نمونه پخش کنندة خارجی نشان نداد. فرمون سنتز شده در داخل بدلیل هزینه کم و کارایی خوب می‌تواند جایگزین مناسبی برای نمونه‌های وارداتی جهت انجام عملیات کاهش تراکم آفت باشد.

تنوع استرین‌های استرپتومایسس عامل بیماری اسکب سیب‌زمینی در استان همدان و توانایی آن‌ها در تولید تاکستومین

غلام خداکرمیان؛ دوستمراد ظفری؛ محمدجواد سلیمانی پری

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 53-70

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107233

چکیده

استان همدان یکی از مناطق مهم کشت سیب‌زمینی ایران است. در مناطق سیب‌زمینی کاری این استان بیماری اسکب روی این محصول فراگیر بوده و یکی از بیماری‌های مهم به شمار می‌رود. غده‌های سیب‌زمینی دارای علایم ... بیشتر استان همدان یکی از مناطق مهم کشت سیب‌زمینی ایران است. در مناطق سیب‌زمینی کاری این استان بیماری اسکب روی این محصول فراگیر بوده و یکی از بیماری‌های مهم به شمار می‌رود. غده‌های سیب‌زمینی دارای علایم بیماری اسکب شامل لکه‌های برجسته و حفره‌ای از مناطق کشت سیب‌زمینی گردآوری شد. از زخم‌های برجسته تعداد 25 استرین و از زخم‌های حفره‌ای تعداد 20 استرین Streptomyces با روش استاندارد جدا شد. بیماری‌زایی استرین‌ها روی غده‌های نارس و بوته‌های سیب‌زمینی به اثبات رسید. علایم بیماری روی غده‌های سیب‌زمینی در اثر استرین‌های مختلف متفاوت بود. این تنوع در پروفیل پروتئین‌های الکتروفورز شده استرین‌های مورد بررسی، مشهود بود. استرین‌های Streptomyces جدا شده دارای رنگ کلنی خاکستری و سفید مایل به خاکستری روی محیط کشتYMEA بودند و اسپورها 5 تا 10 روز پس از کشت به صورت زنجیری مارپیچ یا خمیده (Flexuous) و مستقیم در انتهای میسلیوم‌های هوایی ظاهر شدند. تمامی ‌استرین‌های انتخاب شده وابسته به جنس Streptomyces بوده و بیشتر آن‌ها از دی فروکتوز، مانیتول، دی گلوکز، رافینوز، رامنوز، سوکروز، دی زایلوز، مزواینوزیتول و آرابینوز به عنوان تنها منبع کربن استفاده کردند. استرین‌های جدا شده در سه گروه جداگانه قرار گرفتند. استرین‌های گروه یک از تیروزین رنگدانه ملانین تولید کرده و به عنوان S. scabies تشخیص داده شدند. استرین‌های گروه دوم و سوم به ترتیب به عنوان S. acidiscabies و Sterptomyces sp. مشخص شدند. تاکنون سه فیتوتوکسین thaxtomin، concanamycin و ترکیبی به نامFD-891 به عنوان فاکتورهای بیماری‌زایی در استرین‌های مختلف Streptomyces بیماری‌زای سیب‌زمینی در سراسر دنیا گزارش شده‌‌اند. تمام این توکسین‌ها علائم برجسته، توری و یا زنگاری روی غده‌های سیب‌زمینی ایجاد می‌نمایند. توکسین‌های تولید شده در محیط کشت oatmeal broth پس از فیلتر شدن به وسیله استون استخراج شدند. توکسین‌های استخراج شده توسط دستگاه rotary evaporator تغلیظ شده و با کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) آنالیز شدند. نتایج نشان داد که تنها استرین‌های عامل ایجاد لکه‌های برجسته از جمله استرین استاندارد EF-35 تاکستومین تولید نمودند. استرین‌های عامل اسکب حفره‌ای سیب‌زمینی تاکستومین و کونکانامایسین را به عنوان فاکتور بیماری‌زایی تولید نکردند، لیکن ترکیب ناشناخته دیگری تولید نمودند که ممکن است فاکتور بیماری‌زایی باشد. شناسایی و تعیین ویژگی‌های این فاکتور جدید بیماری‌زایی در مدیریت آتی بیماری بسیار مهم است.

مرفولوژی مراحل مختلف رشد و چرخه زیستی شپشک ریشه یونجه Hom.: Margarodidae)) Porphyrophora medicaginisدر استان آذربایجان‌شرقی

فرناز سیدی صاحباری؛ محمد محمدی پور

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 53-70

چکیده

این مطالعه از آغاز سال 1383 در مزرعه یونجه هفت ساله رقم همدانی به مدت دو سال انجام شد. مزرعه مورد نظر بطور هفتگی مورد بازدید و نمونه برداری قرار گرفت و مرفولوژی مراحل مختلف رشد و وضعیت مراحل زیستی آفت در ... بیشتر این مطالعه از آغاز سال 1383 در مزرعه یونجه هفت ساله رقم همدانی به مدت دو سال انجام شد. مزرعه مورد نظر بطور هفتگی مورد بازدید و نمونه برداری قرار گرفت و مرفولوژی مراحل مختلف رشد و وضعیت مراحل زیستی آفت در شرایط مزرعه مطالعه شد. با انتقال کیست‌های آفت به آزمایشگاه و پرورش آن‌ها داخل ظروف محتوی خاک نرم گلدانی، ضمن انجام بررسی‌های مرفولوژیک، دورة زیستی آفت در شرایط آزمایشگاهی نیز تا حد امکان مورد مطالعه قرار گرفت. زمستانگذرانی آفت در شرایط طبیعی مزرعه بصورت پوره‌های سن یک بوده و از اواسط زمستان این پوره‌ها با ترشح پوسته‌های مخصوص به حالت کیست مبدل می‌گردند. این حالت تا اواسط مرداد ماه در مزرعه ادامه داشته و ظهور حشرات کامل ماده از نیمه دوم مرداد ماه آغاز شد. این حشرات بدون هیچگونه تغذیه و جفتگیری ضمن ترشح رشته‌های سفید کرکی تا عمق 15 سانتی‌متری خاک تخمریزی کرده و کیسه‌های حاوی تخم خود را در داخل خاک رها می‌سازند. میانگین تعداد تخم در کیسه‌های تخم جمع‌آوری شده از مزرعه 180 عدد بدست آمد. تخم‌ها از 25 شهریور ماه در شرایط طبیعی تفریخ شده و پوره‌های سن یک آفت ظاهر می‌شوند. همچنین فعالیت حشرات نر بالدار از دهه دوم شهریور در مزرعه مشاهده شد. این حشرات نیز فاقد علایم تغذیه‌ای بوده و 2 الی 3 روز بعد از ظهور از بین رفتند. مطالعات نشان داد که این آفت یک نسل در سال دارد.

اثر رقابت سلمه (Chenopodium murale) بر عملکرد پیاز (Allium cepa)

حسین ادیم

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 55-66

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم‌های مختلف علف‌هرز سلمه بر عملکرد پیاز آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار در سال‌های 1383-1382 در ایرانشهر انجام شد. نوع کشت پیاز به عنوان ... بیشتر

اندازه‌گیری باقیمانده سم کاربندازیم در خیار به روش اسپکتروفتومتری و مقایسه آن با HPLC

وحیده مهدوی

دوره 77، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 59-78

چکیده

روشی جدید، ساده و دقیق در اندازه‌گیری میزان باقیمانده سموم ارائه شده است. تکنیک تفکیک منحنی چند متغیره با حداقل کردن مربعات به روش متناوبMultivariate Curve Resolution-Alternative Least Squares(MCR-ALS) یکی از روش‌های متداول در ... بیشتر روشی جدید، ساده و دقیق در اندازه‌گیری میزان باقیمانده سموم ارائه شده است. تکنیک تفکیک منحنی چند متغیره با حداقل کردن مربعات به روش متناوبMultivariate Curve Resolution-Alternative Least Squares(MCR-ALS) یکی از روش‌های متداول در تفکیک پاسخ چند گونه در مخلوط‌های ناشناخته در کمومتریکس است. ‌‌‌‌کمومتریکس مجموعه‌ای از یکسری قواعد شیمیایی است که با استفاده از شیمی، آمار و رایانه در عرصه‌‌های ارزیابی و تفسیر اطلاعات، بهینه‌کردن و مدلسازی فرایند‌ها و آزمایشات و استخراج حداکثر اطلاعات شیمیایی از داده‌‌های تجربی به ما کمک می‌کند. در این کار روش MCR-ALS برای آنالیز داده‌‌های اسپکتروفتومتری UV-Vis کاربندازیم در محلول آبی پیشنهاد شده است. نتیجه این روش ایجاد دو ماتریس پروفایل‌‌های غلظتی و پروفایل‌های طیفی خالص هر یک از اجزای موجود در مخلوط می‌باشد. این تکنیک از جمله تکنیک‌های مدل نرم است که قادر است بدون نیاز به اطلاعات زیادی از سیستم مورد بررسی، پروفایل‌های غلظتی و طیفی مورد نظر را از ماتریس داده استخراج کند. باقیمانده سم کاربندازیم در نمونه‌ خیار با غلظت‌های مختلف از سم کاربندازیم که بطور مصنوعی آلوده شدند، اندازه‌گیری شد. به منظور بیان توانایی روش، تحت شرایط یکسان، نمونه‌سازی برای کار باHPLC انجام شد. نتایج بدست آمده ازHPLC توانایی روش ‌پیشنهادی علیرغم سادگی آن را نشان می‌دهد.

بررسی اثر آبیاری و کود نیتروژن بر رشد چغندرقند و تغییرات جمعیت زنجرک چغندرقند Empoasca decipiens (Hom.: Cicadellidae) و تریپس پیاز Thrips tabaci (Thys.: Thripidae)

روشنک قربانی؛ بیژن حاتمی؛ سید کریم موسوی؛ سعید نظری

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 61-80

چکیده

به منظور بررسی اثر عوامل محیطی بر گیاه چغندرقند و تأثیر آن بر تغییرات جمعیت زنجرک چغندرقند Empoasca decipiens و تریپس Thrips tabaci اثر سه سطح آبیاری (آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) و سه سطح ... بیشتر به منظور بررسی اثر عوامل محیطی بر گیاه چغندرقند و تأثیر آن بر تغییرات جمعیت زنجرک چغندرقند Empoasca decipiens و تریپس Thrips tabaci اثر سه سطح آبیاری (آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) و سه سطح کود نیتروژن (100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تغییر درصد رطوبت و پروتئین و وزن خشک اندام هوایی چغندرقند به تبع تیمارهای آبیاری و کود نیتروژن، جمعیت آفات را تحت تأثیر قرار داد. آبیاری پس از 70 میلی‌متر در مقایسه با آبیاری پس از 140 میلی‌متر، درصد رطوبت اندام هوایی را 6/78 درصد افزایش داد در حالی که باعث کاهش 1/31 درصد میزان پروتئین شد. افزایش کاربرد کود نیتروژن از 100 به 200 کیلوگرم در هکتار، باعث افزایش درصد پروتئین اندام هوایی به میزان 25/12 درصد شد. بیشترین و کمترین میانگین جمعیت آفات به ترتیب در تیمارهای آبیاری پس از 105 و 140 میلی‌متر مشاهده شد. آبیاری پس از 105 میلی‌متر در مقایسه با آبیاری پس از 140 میلی‌متر، باعث افزایش جمعیت زنجرک و تریپس به ترتیب به میزان 37/3 و 51/3 برابر شد. افزایش میزان کاربرد کود نیتروژن از 100 به 200 کیلوگرم در هکتار، به ترتیب جمعیت زنجرک و تریپس را به میزان 5/37 و 66/48 درصد افزایش داد.

ارزیابی مخاطرات حشره‌کش‌‌ها و کنه‌کش‌‌های مورد استفاده در کشور

محمد کاظم رمضانی؛ احمد حیدری

دوره 82، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 115-126

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.100698

چکیده

در این تحقیق با استفاده از مدل‌های جدید 58 حشره‌کش و کنه‌کش موجود در کشور که عمدتاً در مبارزه با آفات و کنه‌‌های گیاهی مورد استفاده قرار می‌‌گیرند مورد بررسی قرار گرفت. پارامتر‌‌های مهم پایداری کلی ... بیشتر در این تحقیق با استفاده از مدل‌های جدید 58 حشره‌کش و کنه‌کش موجود در کشور که عمدتاً در مبارزه با آفات و کنه‌‌های گیاهی مورد استفاده قرار می‌‌گیرند مورد بررسی قرار گرفت. پارامتر‌‌های مهم پایداری کلی (Pov)، پتانسیل انتقال آن‌ها را از مکان مصرف (LRTP)، نسبت جذب انسانی (Intake fraction)، با استفاده از مدل‌‌های OECD POV & LRTP Screening Tool، USES-LCA 2.0 و SimpleBox 3.0 محاسبه و با تلفیق داده‌‌های بدست آمده با جذب قابل قبول روزانه (ADI)، اثرات سمی‌ ‌برای موجودات خاکزی (LD50 زنبور عسل) اثرات سمی‌ ‌برای موجودات آبزی (LC50 ماهی)، و اثرات سمی‌ ‌برای پستانداران (LD50 موش) ریسک حشره‌کش‌‌ها و کنه‌کش‌‌های موجود در کشور به تفکیک محاسبه و رتبه بندی شدند. 38 درصد از کنه‌کش‌‌های مورد استفاده در کشور در گروه با ریسک کم، 38 درصد در گروه خطر متوسط و 23 در صد در گروه خطر زیاد طبقه‌بندی شدند. در مورد حشره‌کش‌‌ها 31/7 درصد در گروه کم خطر، 26/9 درصد در گروه متوسط، 23/8 درصد در گروه با ریسک زیاد و 15/8 درصد حشره کش‌‌ها در گروه خطر خیلی زیاد طبقه بندی شدند. بر اساس نتایج مربوط به رتبه بندی ریسک حشره‌کش‌‌ها و کنه‌کش‌‌های مورد استفاده، در درختان میوه دانه دار و هسته دار 42/9 درصد، در پسته 41/2 درصد، در مرکبات 35 درصد، در سویا 10 درصد، در چغندر قند 29/4 درصد، در سبزی و جالیز 17/6 درصد، در پنبه 26/3 ، و در گندم و برنج 31 درصد از حشره‌کش‌ها و کنه‌کش‌های مورد بررسی در گروه خطر کم (I) قرار دارند. بنابراین، با توجه به این نتیجه امکان مدیریت کنه‌کش‌‌ها و حشره‌کش‌‌ها در جهت کاهش میزان ریسک وجود دارد. شناسائی آفتکش‌‌های کم خطر بر اساس هر گروه در محصولات مختلف امکان جایگزینی تدریجی از آفتکش‌‌های پر خطر به آفتکش‌‌های کم خطر را در طول زمان برای متولیان و مدیریت ریسک آفتکش‌‌ها امکان پذیر می‌‌نماید.

بررسی اجزای مقاومت در سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، بادنجان و فلفل نسبت به سوسک کلرادوی سیب‌زمینی، (Col.: Chrysomelidae) Leptinotarsa decemlineata، در شرایط مزرعه در منطقه‌ی نقده استان آذربایجان غربی

سعید احمدی نقدهی؛ اکبر قاسمی کهریزه؛ محمود پوریوسف میاندوآب

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 121-132

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106105

چکیده

سوسک کلرادوی سیبزمینی، Leptinotarsa decemlineata (Say)(Col.: Chrysomelidae)، یکی از مهم‌ترین آفات برگخوار سیبزمینی و سایر گیاهان خانواده Solanaceaeمانند بادنجان و گوجهفرنگی در اکثر مناطق دنیا میباشد. بهمنظور ... بیشتر سوسک کلرادوی سیبزمینی، Leptinotarsa decemlineata (Say)(Col.: Chrysomelidae)، یکی از مهم‌ترین آفات برگخوار سیبزمینی و سایر گیاهان خانواده Solanaceaeمانند بادنجان و گوجهفرنگی در اکثر مناطق دنیا میباشد. بهمنظور مقایسه میزان مقاومت چهار گونه زراعی سیبزمینی، بادنجان، گوجهفرنگی و فلفل نسبت به خسارت این آفت، آزمایشهایی در شرایط مزرعه انجام گرفت. در یک سری آزمون در مزرعه تعداد حشرات کامل جلب شده به هر یک از گونههای مورد بررسی بهعنوان شاخص آنتیزنوز تعیین گردید. برای بررسی مکانسیم آنتیبیوز ارقام در گلدانها کشت شدند و در روی هر گلدان شاخههای تیمار را بهوسیله قفسهای آستینی پوشانده و در درون هر قفس آستینی تعداد 15 عدد لارو سن اول تازه تفریخ، رهاسازی و مورد پرورش قرار گرفتند. وزن لاروها در روز دهم پس از رهاسازی، درصد تلفات دورههای لاروی و شفیرگی و نیز طول دورههای مزبور بهعنوان شاخصهای آنتیبیوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای مقایسه میزان تحمل ارقام، دو آزمایش مزرعهای تیمار و شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در دورههای رشد معین روی هر بوته در تمامی گونههای آزمایش تیمار، تعداد 25 عدد لارو سن 2 و اوایل سن 3 رهاسازی گردید. هر گونه بوسیله توری از گونه مجاور ایزوله شد. در شاهد آلودهسازی صورت نگرفت. در آخر فصل زراعی محصول تولیدی در بلوکهای تیمار و شاهد برداشت و میزان کاهش عملکرد هر یک از ارقام نسبت به شاهد تعیین گردید. تجزیه‌ی واریانس دادههای آزمون(انتخاب میزبان) نشان داد که از نظر تعداد سوسکهای مستقر شده روی بوتهها، بین گونههای مورد بررسی اختلاف معنیدار وجود داشت (0/0001>P ). تجزیه واریانس دادههای آزمایش آنتیبیوز نشان داد که در مورد تمامی صفات مورد بررسی اختلاف میان گونههای مورد بررسی معنیدار بود (P < 0.05). براساس مقایسه‌ی میانگینها، بیشترین تلفات دوره رشد و نموی و بیشترین طول دورههای رشد و نموی آفت روی فلفل دیده شد. تجزیه واریانس دادههای آزمایش تحمل نشان داد که در مورد تمامی صفات مورد بررسی بین گونههای مورد بررسی اختلاف معنیدار وجود داشت (P < 0.01 ). بین صفات کاهش عملکرد محصول و میزان برگ‌خوردگی همبستگی مثبت معنیدار مشاهده شد (P < 0.01).

بررسی توالی ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ایرانی ویروس ایکس هوستا

رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 123-134

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100370

چکیده

در بهار سال 1390 طی بازدیدی از مراکز تولید گیاهان زینتی در شهرستان‌های کرج و تنکابن، تعدادی بوته هوستا (Hosta sieboldiana.) با علائم موزائیک، پیسک و بدشکلی برگ‌ها مشاهده شد. تعداد 17 بوته علائم‌دار انتخاب شد و احتمال ... بیشتر در بهار سال 1390 طی بازدیدی از مراکز تولید گیاهان زینتی در شهرستان‌های کرج و تنکابن، تعدادی بوته هوستا (Hosta sieboldiana.) با علائم موزائیک، پیسک و بدشکلی برگ‌ها مشاهده شد. تعداد 17 بوته علائم‌دار انتخاب شد و احتمال آلودگی آنها به ویروس‌های موزائیک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV)، موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus-CMV)، پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی (Tomato spotted wilt virus-TSWV)، لکه نکروز گل حنا (Impatiens necrotic spot virus-INSV) و لکه حلقوی گوجه فرنگی (Tomato ring spot virus-ToRSV) در آزمون سرولوژیک داس الایزا (DAS-ELISA) بررسی شد. نمونه‌های مورد بررسی با هیچ یک از آنتی‌بادی‌های اختصاصی ویروس‌های فوق‌الذکر واکنش نشان ندادند. مایه‌زنی مکانیکی برخی از نمونه‌های علائم‌دار منجر به تولید لکه‌های نکروزه روی گل دکمه‌ای (Gomphrena globosa) و علائم سیستمیک پیسک در Nicotiana bentamian گردید. بررسی نمونه‌های هوستا با استفاده از روش مولکولی (RT-PCR) و آغازگرهای اختصاصی طراحی شده در این تحقیق برای تکثیر ناحیه ژن پروتئین پوششی ویروس ایکس هوستا (Hosta virus X-HVX)، منجر به تولید قطعه دی.ان.ای به طول تقریبی 700 جفت باز گردید. مقایسه توالی ژن پروتئین پوششی پنج جدایه ایرانی HVX با 55 توالی موجود در بانک ژن حاکی از وجود درصد بالای یکنواختی (5/98 تا 5/99%) در سطح توالی نوکلئوتیدی بین آن‌ها بود. کمترین یکنواختی توالی (5/98 درصد) بین جدایه ایرانی HVX.Ir.TnK2 با جدایه AJ620114 از کره جنوبی تعیین گردید. این اولین گزارش از وقوع ویروس ایکس هوستا در ایران است و توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ایرانی HVX برای اولین بار در این تحقیق تعیین و مقایسه شد.

تعیین فنولوژی و کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی برای مدیریت یولاف وحشی زمستانه در مزارع گندم

مهدی مین‌باشی‌معینی؛ حمید رحیمیان‌مشهدی؛ محمدعلی باغستانی؛ حسن محمد علیزاده؛ میرمسعود خیرخواه؛ سیدحسین ناظرکاخکی؛ احمد دیه‌جی

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 145-160

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100567

چکیده

مدیریت علف هرز یولاف وحشی زمستانه در مزارع گندم با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و اطلاعات مربوط به فنولوژی تطبیقی، بر اساس درجه- روز رشد تجمعی مربوط به هر مرحله از رشد، آزمایشی در 4 منطقه از ... بیشتر مدیریت علف هرز یولاف وحشی زمستانه در مزارع گندم با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و اطلاعات مربوط به فنولوژی تطبیقی، بر اساس درجه- روز رشد تجمعی مربوط به هر مرحله از رشد، آزمایشی در 4 منطقه از کشور شامل زنجان، کرج، ورامین و آمل در دو سال زراعی 86 - 1385و 87-1386 مورد ارزیابی قرار گرفت. نقشههای مدیریتی علفهای هرز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی برای استان مازندران تهیه شد. با وجود اختلافات زیادی که از لحاظ تقویم زمانی در فنولوژی تطبیقی یولاف وحشی زمستانه با گندم در سالها و مناطق مختلف وجود داشت، اما از نظر نیاز حرارتی لازم برای رسیدن به مراحل رشدی مشابه، اختلافات فاحشی دیده نشد. زمان شروع و خاتمه کنترل شیمیایی یولاف وحشی زمستانه بصورت پس رویشی در مزارع گندم در اقلیمهای مختلف به ترتیب 400 و 1000 درجه- روز رشد (دمای پایه صفر درجه سانتیگراد) در دوره رشدی گندم توصیه میگردد. با استفاده از نقشههای مدیریتی که در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شده‌اند میتوان زمانهای مناسب شروع مدیریت شیمیایی (پس رویشی)، خاتمه مدیریت شیمیایی (پس رویشی)، مدیریت پیش رویشی یولاف وحشی زمستانه و مصرف کود نیتروژن را جهت کاهش رقابت یولاف وحشی زمستانه با گندم در مناطق مختلف اقلیمی( استان مازندران) پیشبینی و مدیریت نمود.

معرفی چند ژنوتیپ و رقم سیب‌زمینی مقاوم به ویروس برگ قاشقی‌سیب‌زمینی (PLRV)

جعفر نیکان؛ رضا پوررحیم

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 163-169

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121165.1215

چکیده

بیماری برگ قاشقی سیب‌زمینی یکی از مهم‌ترین و شایعترین بیماریهای ویروسی سیبزمینی است و مانند سایر ویروس‌های بیماری‌زای گیاهی مؤثرترین روش مبارزه با آن استفاده از ارقام مقاوم است. در این تحقیق ... بیشتر

بررسی اثر کنترل کنندگی عصاره برگ گیاهان رازیانه (Foeniculum vulgaris) و گزنه (Urtica dioica) بر نماتد مولد گره ریشه (Meloidogyne javanica) در گیاه خیار

نرگس قبادی؛ فرشاد رخشنده رو؛ آیت الله سعیدی زاده

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 167-180

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.108750.1143

چکیده

اثر کنترل کنندگی عصاره‌های آبی و الکلی گیاهان رازیانه و گزنه دوپایه بر علیه نماتد ریشه گرهی (M. javanica) در گیاه خیار در شرایط گلخانه ای بررسی شد. عصاره‌های خام برگ خشک گیاهان گزنه و رازیانه توسط دستگاه سوکسله ... بیشتر

شناسایی عوامل باکتریایی دخیل در ایجاد گال روی درختان آلو، گیلاس و سیب

کیوان فرّی؛ مریم خضری؛ مسعود ابرین بنا؛ مینا راستگو

دوره 90، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 171-181

https://doi.org/10.22092/jaep.2023.359240.1446

چکیده

در سالهای 98-1397، با هدف ردیابی بیماری باکتریایی گال طوقه در استان آذربایجان غربی، از باغات آلو، گیلاس و سیب در شهرستانهای ارومیه، خوی، سلماس و نقده بازدید بهعمل آمد. در مجموع 32 جدایه ایجادکننده ... بیشتر

تعیین خصوصیات فنوتیپی و تنوع ژنتیکی جدایه‌های Pseudomonas syringae pv. syringae عامل شانکر باکتریایی درختان میوه هسته‌دار در استان‌های خراسان رضوی و شمالی

حمیده احسنی؛ سعید نصراله نژاد؛ حشمت اله رحیمیان؛ جواد محمودی صفا

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 181-193

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.124499.1276

چکیده

باکتری Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss)عامل یکی از بیماری‌های شایع در باغ‌های درختان میوه هسته‌دار می‌باشد. به منظور شناسایی جدایه‌های عامل بیماری، طی سال‌های 1391-1390، 23 جدایه به‌دست آمده از باغ‌های درختان ... بیشتر باکتری Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss)عامل یکی از بیماری‌های شایع در باغ‌های درختان میوه هسته‌دار می‌باشد. به منظور شناسایی جدایه‌های عامل بیماری، طی سال‌های 1391-1390، 23 جدایه به‌دست آمده از باغ‌های درختان میوه هسته‌دار واقع در مناطق مختلف استان‌های خراسان رضوی و شمالی از نظر فنوتیپی (فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی) و بیماری‌زایی مورد بررسی قرار گرفتند. جدایه‌ها از نظر ویژگی‌های فنوتیپی اختلافات جزئی نشان دادند. همه جدایه‌ها روی هلو و بادام دارای قدرت بیماری‌زایی بالایی بودند و از این نظر مشابه به نظر رسیدند. صحت تشخیص جدایه‌ها در سطح گونه توسط واکنش زنجیره‌ای پلیمراز و با استفاده از آغازگر‌های D21/D22 اختصاصی گونه مورد تایید قرار گرفت. تنوع ژنتیکی جدایه‌ها به دو روشrepetitive element palindromic PCR (rep-PCR) و با استفاده از آغازگر‌های BOXA1R، ERIC1R و ERIC2 و روش Insertion Sequence PCR (IS-PCR) و با استفاده از آغازگر IS50 مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خوشه‌ای نتایج به دست آمده نشان داد که در BOX-PCR با آغازگر BOXA1Rدر سطح تشابه 75 درصد، جدایه‌ها به 7 گروه؛ در ERIC-PCR با آغازگر ERIC1R در سطح تشابه 65 درصد، جدایه‌ها به 7 گروه و با آغازگر ERIC2 در سطح تشابه 56 درصد، جدایه‌ها به 8 گروه؛ در IS-PCR با آغازگر‌IS50 در سطح تشابه 52 درصد، جدایه‌ها به 11 گروه و در نهایت با ترکیب هر چهار آغازگر‌ در سطح تشابه 54 درصد جدایه‌ها به 7 گروه قابل تفکیک هستند. نتایج بیانگر تنوع ژنتیکی بالا درون جدایه‌های عامل بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته‌دار در استان‌های مورد مطالعه است.

بررسی تغییرات نقطه انجماد و ذخایر گلیکوژن در نمونه‌های زمستان‌گذران و آزمایشگاهی کرم برگخوار چغندرSpodoptera exigua (Lep.: Noctuidae) جهت تعیین استراتژی سرماسختی آفت

مریم عطاپور؛ سعید محرمی پور

دوره 78، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 199-217

چکیده

کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua حشره‌ای با دامنه میزبانی وسیع بوده که از بسیاری از گیاهان زراعی و علف‌های هرز تغذیه می‌کند. به منظور درک چگونگی بقاء کرم برگخوار چغندر طی دماهای پایین زمستان، تغییرات نقطه ... بیشتر کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua حشره‌ای با دامنه میزبانی وسیع بوده که از بسیاری از گیاهان زراعی و علف‌های هرز تغذیه می‌کند. به منظور درک چگونگی بقاء کرم برگخوار چغندر طی دماهای پایین زمستان، تغییرات نقطه انجماد در نمونه‌های جمع آوری شده از مزرعه طی ماه‌های مختلف و نمونه‌های پرورش یافته آزمایشگاهی بررسی گردید. حشرات زمستان گذران جمع آوری شده از مزرعه در طول پاییز و زمستان به صورت لاروهای کامل تیره رنگ داخل برگ‌های خشکیده فرو افتاده و یا سطح خاک بودند. نقطه انجماد این لاروها به طور معنی‌داری (P<0.01) از 12- درجه سلسیوس در آبان به 6- درجه در اسفند افزایش یافت و این لاروها توانستند در دماهای پایین‌تر از این نقطه نیز زنده بمانند. این در حالی بود که لاروهای آزمایشگاهی نتوانستند در دماهای پایین‌تر از نقطه انجماد خود زنده بمانند. نقطه انجماد مراحل مختلف سنی در نمونه‌های پرورش یافته در آزمایشگاه نیز به طور معنی‌داری(P<0.001) تغییر نمود و کمترین میزان خود را در تخم‌ها دارا بود (28- درجه سلسیوس). ترهالوز، گلوکز، گلیسرول و سوربیتول به عنوان مهم‌ترین ترکیبات ضد یخ با وزن مولکولی پایین شناسایی شدند. میزان گلیکوژن به طور معنی‌داری(P<0.01) در لاروهای زمستان گذران بهمن و اسفند نسبت به لاروهای جمع آوری شده در آبان و آذر ماه کمتر بود (بیش از 70 درصد). این میزان همچنین طی مراحل مختلف سنی برگخوار چغندر پرورش یافته در آزمایشگاه نیز تغییر نمود و بالاترین میزان را در شفیره‌ها دارا بود. به این ترتیب به نظر می‌رسد که لاروهای زمستان گذران کرم برگخوار چغندر متحمل به یخ زدگی بوده و گلیکوژن یکی از ذخایر مهم بدن بوده که حشره را در پشت سر گذاردن ماه‌های سرد زمستان یاری می‌رساند.

ارتباط سازش به سرما و القای تحمل یخ‌زدگی در کرم برگخوار‌ چغندر Spodoptera exigua (Lepidoptera: Noctuidae

مریم عطاپور؛ سعید محرمی‌پور

دوره 79، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 219-236

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.107222

چکیده

کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua، از مهم‌ترین آفات چغندر‌قند است که به صورت لاروهای کامل و یا شفیره در خاک زمستان گذرانی می‌کند. در این مطالعه امکان سازگار شدن لاروهای این آفت به سرما و تحمل در دماهای پایین‌تر ... بیشتر کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua، از مهم‌ترین آفات چغندر‌قند است که به صورت لاروهای کامل و یا شفیره در خاک زمستان گذرانی می‌کند. در این مطالعه امکان سازگار شدن لاروهای این آفت به سرما و تحمل در دماهای پایین‌تر از نقطه انجماد بدن و اثر رطوبت خاک در دمایی که حشره با آن مواجه می‌شود، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور پس از انجام شش تیمار دمایی مختلف روی لاروهای آزمایشگاهی، آزمایش تحمل به سرما تحت دو برنامه دمایی متفاوت به اجرا در آمد. در برنامه اول لاروها با سرعت °C/min1 تا دمای 5- و 15- درجه سلسیوس سرد شدند و پس از 24 ساعت به دمای 25+ درجه سلسیوس رسانده شدند. در برنامه دوم لاروها با سرعت بسیار پایین‌تر (°C/min01/0) تا دمای 15- درجه سلسیوس سرد شدند و پس از 2 ساعت نگهداری نمونه‌ها در آن، مجدداً به دمای 25+ درجه سلسیوس رسانده شدند. این دو برنامه دمایی بر روی خاک خشک، مرطوب و خاک مرطوب با یک لایه یخ نیز اجرا شد. نتایج حاصله نشان داد لاروهای این آفت تنها در صورتی قادر به تحمل دمای 15- درجه سلسیوس خواهند بود که از قبل تحت دماهای پایین قرار گرفته و به صورت تدریجی و با سرعت بسیار کم با دماهای پایین‌تر از نقطه انجماد خود مواجه گردند. همچنین مشخص شد لاروها در خاک مرطوب به ویژه خاک مرطوب پوشیده شده با یک لایه یخ در مقایسه با خاک خشک در برابر کاهش دما مقاومت بیشتری نشان داده و در استراتژی سرماسختی آفت و میزان تلفات آن در دماهای پایین می‌تواند نقش به سزایی ایفا کند.

بررسی میزان خسارت جوندگان و پرندگان به میوه گردو و عوامل موثر بر آن در استان کرمان

ابوالقاسم خالقی زاده؛ مهدی ناصری؛ محمد ابراهیم صحتی ثابت

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 251-260

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107095

چکیده

استان کرمان دارای بیشترین سطح زیر کشت درختان گردو در ایران است. در تابستان 1393، در باغات گردوی استان کرمان، تعداد 422 نمونه گردوی خسارت دیده جمع‌آوری شد که از این تعداد 248 مورد (8/58%) مربوط به خسارت جوندگان، ... بیشتر

مقاله شماره 3

دوره 73، شماره 2 ، اسفند 1384

https://doi.org/10.22092/jaep.2006.129835

چکیده

بیشتر

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده