نوع مقاله : بیماری‌شناسی گیاهی

نویسندگان

• سعید رضائی ¹
• هادی کیادلیری ²
• کسری شریفی ¹
• یزدانفر آهنگران ³
• شهاب حاج‌منصور ⁴

¹ گروه بیماری‌شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² گروه جنگل‌داری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³ اداره کل منابع طبیعی مازندران، نوشهر، ایران

⁴ مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونه­های همیشه­سبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت توده­های متراکم در جنگل­های خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان 1391 خشکیدگی درختان و ریزش شدید برگ­ها در دو توده شمشاد در جنگل­های لیره­سر و جیسا در ناحیة تنکابن مشاهده شد (کیادلیری، گزارش­های منتشر نشده). روی برگ­ها لکه­های تیره رنگ و در پشت آن­ها بار قارچی سفیدرنگ دیده می­شد که به سرعت موجب خشکیدگی و ریزش آن­ها می­شد. در قسمت­های مختلف ساقه­های در حال خشک شدن لکه­های طولی تیره دیده می­شد. خشکیدگی در شاخه­های پایینی درختان، به ویژه درختچه­های جوان شدت بیشتری داشته و برگ­های آن­ها خزان نموده بود، اگرچه رویش مجدد جوانه­ها نیز دیده می­شد که بلافاصله آلوده شده بودند. پس از قرار دادن برگ­ها و ساقه­های آلوده در اتاقک مرطوب در دمای 22-20 درجه سلسیوس قارچ Cylindrocladium sp. جدا شد. برای بررسی­های ریخت­شناسی کشت تک اسپور روی محیط PDA حاوی 2% عصاره مالت و برگ میخک- آگار در دمای 25 درجه سلسیوس انجام شد (1). رشد پرگنه آهسته بود. رنگ پرگنه در مرکز به قهوه­ای نزدیک بود و در اطراف آن ریسه­های هوایی پنبه­ای شکل به رنگ کرم رشد کرده بودند. روی برگ­های میخک پس از 7 روز کنیدی­بر­های دیواره­دار با پایه بی­رنگ (180-90 × 3-2 میکرومتر) و انتهای سرنیزه­ای شکل (به قطر 11-6 میکرومتر) روی اسپورودوکیوم­ها تشکیل شدند که فیالیدها در انتهای انشعابات آن­ها قرار داشتند. کنیدی­های استوانه­ای شکل، راست، بی­رنگ با یک دیواره و در هر دو انتها متورم بودند (65-45 × 3-2 میکرومتر). بر اساس مطابقت ویژگی­های ریخت­شناسی با منابع موجود (1) قارچ مذکور به عنوان .Cylindrocladium buxicola (Henricot & Culham, 2002) .syn. Cylindrocladium pseudonaviculatum Crous, Groenewald & Hill 2002; teleomorph Calonectria pseudonaviculata. شناسایی شد. چهار نهال دو ساله شمشاد جنگلی با پاشیدن سوسپانسیون اسپور قارچ (10⁵ اسپور در میلی­لیتر) آب مقطر تا خیس شدن کامل مایه­زنی و در اتاقک رشد تاریک با دمای 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 90-80% نگهداری شدند (4). پس از 48 ساعت نهال­ها به گلخانه با دمای 22-20 درجه سلسیوس و نور متناوب منتقل شدند. یک هفته پس از مایه­زنی اولین علایم مشابه آلودگی طبیعی روی برگ­ها مشاهده شد و در آخر هفته دوم ریزش برگ­ها نیز شروع شد، در حالی که گیاهان شاهد که آب مقطر استریل روی آن­ها پاشیده شده بود علایمی نداشتند. قارچ مایه­زنی شده مجدداً از برگ­ها و ساقه­های آلوده جداشد. C. buxicola در اواسط دهه 1990 میلادی روی شمشادهای انگلستان گزارش شد (2) و در سال­های اخیر از ترکیه (4) و گرجستان (3) نیز گزارش شده است. بر اساس منابع موجود، به نظر می­رسد این اولین گزارش از وجود این بیماری در ایران باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب برای توسعه بیماری در منطقه، این می­تواند برای این گونه حفاظت شده یک فاجعه باشد.

کلیدواژه‌ها

• Cylindrocladium buxicola

عنوان مقاله [English]

Boxwood blight caused by Cylindrocladium buxicola in Tonekabon forest (short report)

نویسندگان [English]

• S. Rezaee ¹
• H. Kia-Daliri ²
• K. Sharifi ¹
• Y. Ahangaran ³
• S. Hajmansoor ⁴

چکیده [English]

Boxwood (Buxus hyrcana Pojark.) is one of the protected evergreen trees species that distributed as compact colonies in the preserved forests of the Caspian Sea region of Iran. During 2012 summer, blight symptoms and severe defoliation of boxwood trees were seen in two colonies in Lirehsar and Jeesa, in the Tonekabon region (Kia-Daliri, unpublished data). The symptoms were characterized by dark spots on leaves with grayish signs of fungus on their back side, followed by rapid death and defoliation. There were also longitudinal dark streaks on different parts of dying stems of twigs. Die-back symptoms were severe in the lower parts of trees, especially in young ones that defoliated, although new leaves appeared but diseased.
Diseased leaves and stems were incubated in a moist chamber at 20-22°C and Cylindrocladium sp.was isolated. For morphological characterization, single conidia isolations were made on potato dextrose agar (PDA) amended with 2% malt extract and carnation leaf agar, and incubated at 25°C (4). Colonies grew slowly. The colony reverse was brown in the center surrounded by a creamy mycelial growth. The colony surface was covered by aerial cottony mycelium Fruiting bodies of the fungus developed after seven days. Conidiophores growing on the surface of carnation leaves were examined under the light microscope. Conidia were produced on hyaline macroconidiophores with stipe (90-180×2-3 μm) terminating in a naviculate vesicle (6-11 μm) and penicillate phyalids arrangement. Conidia were cylindrical, hyaline, with 1-septum, rounded at both ends (45-65×2-3 μm). Based on these characteristics confirm the fungus identified as Cylindrocladium buxicola Henricot & Culham, 2002, syn. Cylindrocladium pseudonaviculatum Crous, Groenewald & Hill 2002; teleomorph Calonectria pseudonaviculata.
Four potted Buxus hyrcana plants were sprayed with an aqueous conidial suspension (10⁵ conidia/ml) (4)to run off and incubated in growth chamber at 80 to 90% relative humidity in the dark at 25°C for 48 h. Control plants were sprayed with sterile water and incubated in the second tier of the same growth chamber. Thereafter, the plants were transferred to greenhouse at alternating 14 h of light and 10 h of darkness at 20-22°C. A week after inoculation the first lesions symptom appeared, leaf blight developed on all inoculated plants within two weeks, but not the controls . Re-isolations yielded the original pathogen.
C. buxicola first reported on boxwood in UK in the mid-1990s (2), also during recent years it was reported as the causal agent of boxwood blight from Turkey (4), and Georgia (3). Based on our knowledge this is the first report of disease in Iran that can be a disaster for the protected species. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Cylindrocladium buxicola