نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• اکرم ارقند
• بهرام ناصری
• جبرائیل رزمجو
• مهدی حسنپور

گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

چکیده

کرم غوزه‌ی پنبه Helicoverpa armigera  آفت جدی محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر نقاط جهان است. تاثیر هیبریدهای مختلف ذرت شامل SC700، SC704، SC500، DC370 و SC260 در قالب رژیم غذایی مصنوعی روی پارامترهای رشد جمعیت H. armigera در اتاقک رشد (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد.نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r_m) روی هیبریدهای مختلف از 0/1039 تا 0/1394 بر روز در نوسان بود که کمترین مقدار را روی SC700 و بیشترین مقدار را روی SC500 داشت. بیشترین مقدار نرخ خالص تولید مثل  (R₀)روی SC500 (203/90 ماده به ازاء هر فرد ماده در هر نسل) و کمترین مقدار روی SC700 68/30 به دست آمد. نتایج نشان داد که طولانی‌ترین زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) روی SC700 6/59 روز و کوتاه‌ترین آن روی SC500 4/96 روز بود. به دلیل بالاتر بودن ضریب تبیین (r²) در مدل Gompertz، داده‌های به دست آمده روی هیبریدهای مختلف برازش مناسب‌تری با این مدل در مقایسه با مدل Weibull داشتند. نرخ بقاء افراد در زمان ورود افراد هم سن اولیه به مرحله‌ی حشره کامل 0/36، 0/44، 0/56، 0/46 و 0/48 به ترتیب روی هیبریدهای DC370، SC704، SC260، SC500 و SC700 بود. در زمان ظهور اولین حشره کامل، امید به زندگی H. armigera روی هیبریدهای فوق به ترتیب 13/55، 16/45، 13/53 13/43 و 13/76 روز بود. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که SC700 میزبان نامناسب و SC500 میزبان مناسبی برای H. armigera بود.

کلیدواژه‌ها

• کرم غوزه‌ی پنبه
• Helicoverpa armigera
• رشد جمعیت
• هیبرید ذرت

عنوان مقاله [English]

Effect of different corn hybrids on population growth parameters of cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Lep.: Noctuidae)

نویسندگان [English]

• A. ARGHAND
• B. NASERI
• J. RAZMJOU
• M. HASSANPOUR

چکیده [English]

The cotton bollworm, Helicoverpa armigera is a serious pest of different agricultural crops in Iran and other parts of the world. The effect of different corn hybrids including SC700, SC704, SC500, DC370 and SC260 which incorporated into artificial diets on population growth parameters of H. armigera was studied at growth chamber conditions (25±1^ºC, 65±5% RH and a photoperiod of 16:8 (L:D) hours). The intrinsic rate of increase (r_m) on different hybrids varied from 0.1039 to 0.1394 (day ^-1), which was lowest on SC700 and higheston SC500. The highest net reproductive rate (R₀) was on SC500 (203.90 females/female/generation) and the lowest value of this parameter was on SC700 (68.30). The results showed that longest doubling time (DT) was on SC700 (6.59 days) and shortest one was on SC500 (4.96 days). Because of the higher coefficient of determination (r²) value in Gompertz model,data from different hybrids had a better fit to this model compared to Weibull model. The survival rate (l_x) of individuals developed to adults from the initial cohort was 0.36, 0.44, 0.56, 0.46 and 0.48 on DC370, SC704, SC260, SC500 and SC700. The life expectancy (e_x) of H. armigera was 13.55, 16.45, 13.53, 13.43 and 13.76 days, respectively at the first day of adult emergence. Our findings indicated that hybrid SC700 was unsuitable host and hybrid SC500 was suitable host for H. armigera.

کلیدواژه‌ها [English]

• cotton bollworm
• Helicoverpa armigera
• population growth
• corn hybrid