نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• مجید حسنی مقدم ¹
• حسن اسدپور ²
• اسکندر سمندروف ³

¹ عضو هیات علمی ‌مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران

² عضو هیات علمی ‌مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

³ استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علوم کشاورزی تاجیکستان، دوشنبه، تاجیکستان

چکیده

این مقاله برگرفته از یک پژوهش میدانی است که به منظور بررسی چالش‌‌ها و تنگنا‌های توسعه کنترل بیولوژیک در مدیریت مبارزه با کرم ساقه خوار برنج به عنوان آفت کلیدی در مدیریت مبارزه با آفات برنج در استان مازندران در سال 1385 انجام شده است. برای انجام این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، 200 بهره بردار برنج انتخاب شدند. از این تعداد 100 بهره بردار از روش مبارزه بیولوژیک و 100 بهره بردار دیگر از سم برای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج استفاده نموده بودند. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه از بهره برداران نمونه بدست آمد و مورد تجزیه و تحلیل قرا گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از یک مدل اقتصاد سنجی به نام لاجیت استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد مهم‌ترین عوامل در پذیرش این تکنولوژی به ترتیب عبارتند از ریسک گریزی شالیکاران، ارزش محصول در هکتار، تعداد قطعات اراضی، تعداد دفعات ر‌ها سازی زنبور تریکو‌گراما، بکارگیری این تکنولوژی در زمین‌‌های مجاور، سطح زیر کشت، تجربه بکارگیری این تکنولوژی، سن زارع و شرکت در کلاس‌‌های ترویجی. به غیر از دو عامل سن و تعداد قطعات زراعی که اثر منفی در احتمال پذیرش این تکنولوژی داشتند بقیه عوامل دارای تأثیر مثبت بودند. 

کلیدواژه‌ها

• برنج
• مبارزه بیولوژیک
• کرم ساقه خوار
• مدل لاجیت
• ریسک
• زنبور تریکوگراما

عنوان مقاله [English]

Investigating challenges and bottlenecks of biological control development in rice stem borer management from socio-economic point of view

نویسندگان [English]

• M. HASANIMOGHADDAM ¹
• H. ASADPOOR ²
• E. SAMANDAROF ³

چکیده [English]

This survey-based research was conducted to assess the challenges and bottlenecks of biological control development against rice striped stem borer, as a key pest of rice, in Mazandaran province during 2006. By using classified random sampling method, 200 rice farmers were asked to fill the questioners.  One hundred farmers used biological control method in their pest management program against this key pest, and the other 100 farmers applied insecticides against the stem borer. Data analysis was done based on the questioners filled by the farmers. An economic evaluation model, named ‘logit’, was used to analyze the data. Results showed that the main factors affecting acceptance or rejection of biological control method are as follows: avoidance of risk by farmers, yield value per hectare, number of rice plots, frequency of Trichogramma release, adoption of technology by neighboring farmers, area under cultivation, the experience of applying biological control, farmer age, and participation of farmers in extension training courses. There were positive relations between all factors (except farmer age and number of rice plots) and acceptance of the biological control method. There were negative relations between farmer age and number of rice plots , and acceptance of the biological control method.

کلیدواژه‌ها [English]

• rice
• biological control
• Trichogramma
• Logit model
• risk