نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• مصطفی نیکدل ¹
• حسینعلی لطفعلی زاده ²

¹ بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی، تبریز، ایران

² بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی، تبریز، ایران

چکیده

طی بررسی حشرات آفت گیاهان دارویی در استان آذربایجان‌شرقی در بهار سال 1388، در محدوده بین شهرستان‌های اهر و کلیبر که دارای پوشش غالب با گیاهان مرتعی است، گال‌های حاوی لاروهای گونه‌ای از مگس‌های گال‌زای خانواده Cecidomyiidae از روی گیاه Anthemis tinctoria از خانواده مرکبان (Asteraceae) جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. این گیاه دارای کاربرد‌های محدود دارویی می‌باشد. نگهداری گال‌ها در آزمایشگاه (دمای حدود 24 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی حدود 65 درصد) منجر به خروج چهار نمونه زنبور Torymidae پارازیتوئید لاروهای Cecidomyiidae گردید. زنبورهای خارج شده به داخل الکل اتیلیک 75 درصد منتقل شده و بعد از شناسایی در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی نگهداری می‌شوند. نمونه‌های مذکور توسط نگارندة دوم تحت عنوان (Szelenyi, 1957) Idiomacromerus balasi از خانواده Torymidae تعیین هویت گردید. با توجه به منابع در دسترس، گونه‌ی فوق‌الذکر برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. زنبورهای جنس Idiomacromerus Crawford دارای 42 گونه گزارش شده در نقاط مختلف دنیا می‌باشد (3). اغلب گونه‌های این جنس در ناحیه زئو‌جغرافیایی Palearctic و به ویژه در اغلب کشورهای اروپایی پراکنده هستند (1,2). این زنبورها عمدتاً پارازیتوئید زنبورهای گیاه‌خوار از خانواده‌ی Eurytomidae و زنبورهای گال‌زای Cynipidae می‌باشند، اما گونه  I. balasiبه عنوان پارازیتوئید لارو مگس‌های خانواده Cecidomyiidae روی گیاهان جنسArtemisia  از خانواده Asteraceae گزارش شده است (2). گونه I. balasi متعلق به زیرخانواده Toryminae، قبیله Microdontomerini است که از کشور‌های بلغارستان، چکسلواکی، گرجستان، مجارستان، مولداوی، اسلونی، یوگسلاوی سابق و اردن گزارش شده است (3). در این گونه شاخک دارای چهار بند باریک در قاعده تاژک می‌باشد، ران پای عقب فاقد دندانه، سر و سینه براق، عرض شکم کمتر از بلندی آن است، تخمریز بلندتر از شکم است.

کلیدواژه‌ها

• Idiomacromerus balasi

عنوان مقاله [English]

First report of Idiomacromerus balasi (Hym.: Torymidae), parasitoids of a cecidomyiid gall midge in Iran (Short report)

نویسندگان [English]

• M. NIKDEL ¹
• H. LOTFALIZADEH ²

چکیده [English]

During study of medicinal plant pests in Kaleibar, north of East-Azarbaijan province in the northwest of Iran, four parasitoids specimens of  gall midge species (Diptera: Cecidomyiidae) were collected on Yellow Chamomile, Anthemis tinctoria L. (Asteraceae). Rearing was made in the entomological laboratory (24°C and 65% humidity). The emerged wasps were preserved in ethanol 75% and then mounted on point carts for identification. The specimens were identified as Idiomacromerus balasi (Szelenyi, 1957) (Hym.: Torymidae) by the second author which, according to literature, has never been recorded from Iran. Specimens deposited in insect collection of Agricultural and Natural Resources Research Center of East-Azarbaijan Province. The genus Idiomacromerus Crawford has 42 species world widely (3) that most of them were distributed in the Palaearctic region (1, 2). These wasps are mostly parasitoid of phytophagous eurytomids and gall wasps of the family Cynipidae but I. balasi was reported as larval parasitoid of four gall midges (Dipetra: Cecidomyiidae) on Artemisia sp. (Asteraceae) (2). This species belong to the subfamily Toryminae and tribe Microdontomerini and has been reported from Europe (Bulgaria, Czechoslovakia, Georgia, Hungary, Moldova, Slovakia and former Yugoslavia) and Jordan (3). This species has four ring-like antennal segments, hind femur without distinct teeth, head and thorax shiny, abdomen higher than broad, ovipositor longer than gaster.

کلیدواژه‌ها [English]

• Idiomacromerus balasi