آفات و بیماری‌های گیاهی

تولید فاژهای پلی‏کلونال حاوی قطعات ژنی آنتی‏بادی اختصاصی باکتری Xanthomonas citri subsp. citri با استفاده از فن‏آوری نمایش فاژی

حمیده رئیسی؛ محمد رضا صفرنژاد؛ سید مهدی علوی؛ سیدعلی الهی نیا؛ ناصر فرخی

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 265-276

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.115980.1194

چکیده

شانکر باکتریایی مرکبات از بیماری‏های باغات لیمو در جنوب کشور با عامل Xanthomonas citri subsp. citriمی‏باشد. تکنیک فاژنمایی از راهکارهای تولید آنتی‏بادی‏های اختصاصی به منظور شناسایی گیاهان آلوده و همچنین تولید ... بیشتر شانکر باکتریایی مرکبات از بیماری‏های باغات لیمو در جنوب کشور با عامل Xanthomonas citri subsp. citriمی‏باشد. تکنیک فاژنمایی از راهکارهای تولید آنتی‏بادی‏های اختصاصی به منظور شناسایی گیاهان آلوده و همچنین تولید گیاهان مقاوم به بیماری است. در این تحقیق قابلیت استفاده از این سیستم برای تولید فاژهای نوترکیب حاوی قطعات آنتی‏بادی اختصاصی برعلیه باکتری عامل بیماری شانکر مرکبات بررسی شد. برای این منظور، پروتئین‏ تاثیرکننده (pthA) و پیلوس (HrpE) که از اجزای اساسی سیستم ترشحی نوع سه باکتری هستند و نقش ضروری در بیماری‏زایی پاتوژن دارند، به عنوان آنتی‏ژن انتخاب شدند. ابتدا پروتئین‏های pthA و HrpE به صورت نوترکیب در میزبان باکتریایی تولید شدند و با روش کروموتوگرافی خالص گردیدند. از کتابخانه های فاژی حاوی قطعات ژنی نواحی متغیر آنتی‏بادی برای جداسازی فاژهای اختصاصی استفاده شد. غنی‏سازی جمعیت فاژهای اختصاصی با انجام سه مرحله غربالگری بر علیه پروتئین های خالص شده pthA و HrpEانجام شد و اختصاصیت فاژهای حاصله بر علیه آنتی‏ژن توسط آزمون الیزا بررسی شد. فاژهای نوترکیب قابلیت اتصال به پروتئین‌های pthA و HrpE را داشته و قادر به ردیابی گیاهان آلوده به بیماری شانکر باکتریایی مرکبات نیز بودند. از فاژهای جداسازی شده می‏توان به منظور تولید آنتی‏بادی اختصاصی مونوکلونال استفاده نمود.

مهار زیستی بیماری پوسیدگی طوقه برنج ناشی از با استفاده از برخی قارچ‌های اندوفیت

نرجس‌خاتون رامش؛ شهرام نعیمی؛ سعید رضائی؛ خلیل‌بردی فتوحی‌فر

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 281-296

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.128244.1309

چکیده

این پژوهش با هدف، جداسازی و شناسایی قارچ‌های اندوفیت برنج به‌منظور کاربرد آن‌ها به‌عنوان جایگزین مؤثر و بی‌خطر به جای قارچکش‌های شیمیایی برای کنترل بیماری پوسیدگی طوقه با عامل Fusarium fujikuroi انجام ... بیشتر

بررسی مقاومت آنتی‌بیوزی تعدادی از ارقام گوجه‌فرنگی نسبت به شب‌پره‌ی مینوز گوجه فرنگی، Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی

منور صفائی نیا؛ امین صدارتیان جهرمی؛ مجتبی قانع جهرمی؛ مصطفی حقانی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 327-344

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107211

چکیده

در پژوهش حاضر، مقاومت آنتی‌بیوزی پنج رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای ("سیندل"، "سانتلا"، "اینفینیتی"، "دافنیس" و "گلدی") نسبت به شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی،Tuta absoluta ، در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. ... بیشتر در پژوهش حاضر، مقاومت آنتی‌بیوزی پنج رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای ("سیندل"، "سانتلا"، "اینفینیتی"، "دافنیس" و "گلدی") نسبت به شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی،Tuta absoluta ، در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی‌ها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی و با استفاده از 100 تخم هم‌سن روی هر رقم صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده با استفاده از آنالیز جدول زندگی دوجنسی ویژه‌ی سن - مرحله‌ی رشدی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بیش‌ترین طول دوره‌ی رشد و نمو مراحل قبل از بلوغ این شب‌پره روی رقم "سانتلا" (31/0 ± 11/27 روز) و کم‌ترین طول این دوره نیز روی رقم "اینفینیتی" (16/0 ± 44/23 روز) ثبت شد. بیش‌ترین میزان مرگ و میر این مرحله‌ی رشدی نیز روی رقم "سیندل" (64/4 ±17/29 درصد) محاسبه گردید. علاوه بر این، مقادیر محاسبه شده‌ی پارامترهای رشد جمعیت شب‌پره‌ی T. absoluta روی ارقام مختلف گوجه‌فرنگی نیز به‌طور معنی‌داری با یکدیگر متفاوت بود. بر این اساس، کم‌ترین (489/7 ± 731/37 نتاج/ماده) و بیش‌ترین (386/10 ± 521/74 نتاج/ماده) میزان نرخ خالص تولید مثل (R0) این آفت به‌ترتیب روی ارقام "دافنیس" و "اینفینیتی" محاسبه شد. بیش‌ترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) نیز روی رقم "اینفینیتی" ثبت گردید (005/0 ± 147/0 برروز). بر اساس نتایج به‌دست آمده، ارقام "گلدی" و "اینفینیتی" به‌ترتیب از بیش‌ترین و کم‌ترین میزان مقاومت آنتی‌بیوزی نسبت به این آفت برخوردار بودند. نتایج حاصل از پژوهش حاضر می‌تواند در قالب برنامه‌های مدیریت تلفیقی شب‌پره‌ی T. absoluta در گلخانه‌های گوجه‌فرنگی مورد استفاده قرار گیرد.

مقاله شماره 10

دوره 73، شماره 2 ، اسفند 1384

https://doi.org/10.22092/jaep.2006.129842

چکیده

بیشتر

مطالعه مقاومت به علفکش دیکلوفوپ- متیل در یولاف وحشی (Avena ludoviciana): مقایسه زیست سنجی گیاه کامل و بذر (مقاله‌ی انگلیسی)

فاطمه بنی کاشانی؛ اسکندر زند؛ حسن محمد علیزاده؛ علیرضا عطری

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 1-14

چکیده

به منظور ارزیابی مقاومت یولاف وحشی (Avena ludoviciana Durieu.) به علفکش دیکلوفوپ- متیل، آزمایش‌های بررسی گیاه کامل و زیست سنجی بذر در پتری صورت گرفت. توده‌های جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران شواهدی از بروز ... بیشتر به منظور ارزیابی مقاومت یولاف وحشی (Avena ludoviciana Durieu.) به علفکش دیکلوفوپ- متیل، آزمایش‌های بررسی گیاه کامل و زیست سنجی بذر در پتری صورت گرفت. توده‌های جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران شواهدی از بروز مقاومت به این علفکش را نشان میدادند.آزمایش‌های مبنی بر گیاه کامل، شامل آزمایش‌های غربال کردن و تعیین درجه مقاومت و آزمایش‌های زیست سنجی بذر در پتری شامل تعیین دزی از علف‌کش که باعث 50% بازدارندگی طول ساقه‌چه توده حساس (ID50)، تعیین میزان حساسیت توده‌ها به علفکش‌ها و تعیین درجه مقاومت بود. توده‌های یولاف وحشی شامل FR1, FR2, FR3, FR4 (جمع آوری شده از استان فارس)، MR1, MR2, MR3(جمع آوری شده از استان مرکزی)، KR1, KR2, KR3 (جمع آوری شده از استان خوزستان) و S (جمع آوری شده از منطقه‌ای که سابقه مصرف با گراس کش‌ها در آنجا وجود نداشته است) بودند. نتایج حاصل از هر دو سری آزمایش‌های بررسی گیاه کامل و زیست سنجی بذر در پتری نشان داد که سه توده KR1 و KR2 و KR3 از استان خوزستان به علفکش دیکلوفوپ-متیل مقاوم می‌باشند. درجه مقاومت توده‌های مقاوم با هم تفاوت داشتند و درجه‌های مقاومت بدست آمده از آزمایش‌های بررسی گیاه کامل بزرگتر از درجه‌های مقاومت بدست آمده از آزمایش‌های زیست سنجی بذر در پتری بودند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که روش زیست سنجی بذر در پتری می تواند به عنوان یک روش ساده، سریع، ارزان و دقیق برای تشخیص توده‌های مقاوم یولاف وحشی به علف‌کش‌های بازدارنده استیل کوآنزیم-آ کربوکسیلاز بکار برده شود

ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های نخود Cicer arietinum در برابر کرم غلاف‌خوار نخودHelicoverpa armigera در مزرعه (مقاله انگلیسی)

شکوفه اکبری؛ زهرا طهماسبی؛ همایون کانونی

دوره 90، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-7

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.356776.1425

چکیده

کرم غلافخوار Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae)، مهمترین آفت مزارع نخود است که باعث کاهش عملکرد قابل توجهی در نخود میشود. این مطالعه برای غربالگری مقاومت 40 لاین نخود در برابر کرم غلافخوار در ... بیشتر

ارزیابی صحرایی جلب کننده‌های غذایی مختلف مگس‌های میوه Bactrocera در باغ گلابی (مقاله انگلیسی)

Muhammad Hamayoon Khan؛ Muhammad Salman؛ Syed Jawad Ahmad Shah

دوره 91، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22092/jaep.2023.362258.1479

چکیده

بررسی‌های صحرایی به‌منظور ارزیابی میزان جلب کنندگی پروتئین هیدرولیزات ده درصد، مخمر ترولا ده درصد، مخمر هفت درصد، کازئین پنج درصد و ملاس قند ده درصد روی مگس میوه جنس Bactrocera در باغهای گلابی انجام شد. ... بیشتر بررسی‌های صحرایی به‌منظور ارزیابی میزان جلب کنندگی پروتئین هیدرولیزات ده درصد، مخمر ترولا ده درصد، مخمر هفت درصد، کازئین پنج درصد و ملاس قند ده درصد روی مگس میوه جنس Bactrocera در باغهای گلابی انجام شد. جلب کنندههای غذایی فوق به‌همراه 200 میلی‌لیتر آب تهیه و به داخل تله های طراحی شده، منتقل و در ارتفاع دو متر از سطح زمین در باغ‌های میوه روی درختان مورد نظر نصب شدند. هیچ ترکیب شیمیایی در تله های جلبکننده غذایی استفاده نشد. نسبت جنسی، تعداد حشرات شکار شده گونه هایB. zonata و B.dorsalis و تعداد کل حشرات شکار شده مربوط به هر دو گونه به‌طور هفتگی ثبت شد. نتایج نشان داد که مخمرهفت درصد، ملاس قند و پروتئین هیدرولیزات به‌ترتیب بیشترین شکار از هر دو گونه B. zonata و B.dorsalis را داشته اند. همچنین در بین تمامی تیمارها، مخمر ترولا ده درصد کمترین میزان جلب کنندگی را نشان داده است. بررسی های نسبت جنسی نشان داد که تعداد حشرات ماده شکار شده در تمامی تلههای جلب‌کننده غذایی به‌جز ملاس قندی نسبت به حشرات نر بیشتر بوده است. همچنین بیشترین شکار حشرات ماده در تله جلبکننده غذایی با پروتئین هیدرولیزات ده رصد مشاهده شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده تله های جلب کننده غذایی مخمر هفت درصد، ملاس قند و پروتئین هیدرولیزات با توجه به کارایی بالا قابل استفاده در برنامه های کنترلی بهره برداری هستند.

A contribution to ichneumonid wasps of Iran (Hym.: Ichneumonidae): Article in English

اشکان مسندی یزدی‌نژاد؛ ریجو جاسیلا

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 11-28

چکیده

این مقاله اطلاعات فونستیک مربوط به 19 گونه از زنبورهای خانواده Ichneumonidae متعلق به 6 زیر خانواده Anomaloninae، Cremastinae، Ctenopelmatinae، Mesochorinae، Metopiinae وOrthopelmatinae را ارائه داده است، که از این تعداد 3 گونه از Anomaloninae، 4 گونه ... بیشتر

وضعیت ویروس زردی شته‌زاد کدوئیان در برخی گلخانه‌ها و مزارع خیار در ایران (مقاله ی انگلیسی)

کاوه بنانج؛ ولف منزل؛ میروسلاو گلاسا

دوره 82، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 13-20

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.100706

چکیده

زردی و ضخیم شدن برگ‌ها از شایـع‌ترین نشانه‌های آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌ها و مـزار‌ع خیـار در ایران می‌باشند. در سال‌های 1391-1389 از مناطق عمده کشت خیار در نه استان کشور، نمـونه‌های برگ خیار با ... بیشتر زردی و ضخیم شدن برگ‌ها از شایـع‌ترین نشانه‌های آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌ها و مـزار‌ع خیـار در ایران می‌باشند. در سال‌های 1391-1389 از مناطق عمده کشت خیار در نه استان کشور، نمـونه‌های برگ خیار با نشـانه‌های شبیه به آلودگی به ویروس زردی شته زاد کدوئیان (Cucurbit aphid-borne yellows virus, CABYV) از گلخانه‌ها و مزارع خیار (به ترتیب 439 و 106 نمونه) جمع‌آوری و آلودگی آنها به ویروس CABYV با آزمون‌های سرلوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و نسخه برداری وارونه (RT-PCR) بررسی شد. به ترتیب 44 و 43 درصد نمونه‌ها از گلخانه‌ها و مزارع خیـار آلوده به ویـروس CABYV بودند. آلــودگـی هم زمـان 9/4 درصـد از نمـونـه‌های آلــوده به CABYV، به ویــروس زردی سبزرد کدوئیان (Cucurbit chlorotic yellows virus, CCYV) و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (Cucurbit yellow stunting disorder virus, CYSDV) مشاهده شد. میزان آلودگی هم زمان نمونه‌ها به دو ویروس (CABYV+CCYV) بیش از ترکیب دوتایی (CABYV+CYSDV) بود. نمونه‌های آلوده به ویروس CABYV در آزمون DAS-ELISA و RT-PCR با دو آغازگر اختصاصی برای دو استرین (C and R) این ویروس بررسی شد. نتایج حاکی از آلودگی جدایه‌های ایرانی به استرین (C) و عدم آلودگی آنها به استرین نوترکیب (R) بود. آلودگی نمونه‌های مورد بررسی به استرین (C) ویروس زردی شته زاد کدوئیان (CABYV) از طریق تعیین توالی قطعه تکثیر یافته نه جدایه ایرانی تأیید گردید. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز تبارزایی جدایه‌های ایرانی CABYV مورد بررسی در این تحقیـق در گروه استرین (C) ولی در دو زیر گروه مستقل از یکدیگر قرار گرفتند که نشانگر وجود دو منشا آلودگی مستقل از یکدیگر به ویروس زردی شته زاد کدوئیان در ایران می‌باشد.

شپشک‌های گیاهی منطقه زاگرس مرکزی (Hemiptera: Coccoidea) (مقاله‌ی انگلیسی)

معصومه مقدم؛ مجید توکلی

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 27-46

چکیده

در این مطالعه 48 گونه شپشک گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از منطقه زاگرس مرکزی (استان‌های ایلام، لرستان، کرمانشاه و همدان) گزارش می‌گردد. گونه‌های تشخیص داده شده متعلق به 33 جنس و 10 خانواده Asterolecaniidae، Cerococcidae، Coccidae، ... بیشتر

گزارش پیشرفت بیماری بلایت شمشاد جنگلی تا جنگل‌های استان گلستان (گزارش کوتاه علمی)

پریسا خزائلی؛ سعید رضایی؛ منصوره میرابوالفتحی؛ حمیدرضا زمانی‌زاده؛ هادی کیادلیری

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 85-86

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101701

چکیده

گونه شمشاد جنگلی با نام علمیBuxus sempervirens subsp. hyrcana از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی همیشه سبز اختصاصی جنگل‌های حاشیه دریای خزر است. این گونه مختص ایران بوده و از اهمیت خاصی بین ذخایر جنگلی جهان برخوردار است. ... بیشتر گونه شمشاد جنگلی با نام علمیBuxus sempervirens subsp. hyrcana از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی همیشه سبز اختصاصی جنگل‌های حاشیه دریای خزر است. این گونه مختص ایران بوده و از اهمیت خاصی بین ذخایر جنگلی جهان برخوردار است. بیماری بلایت شمشاد از جنگل‌های گیلان و مازندران گزارش شده‌است (2, 3). عامل بیماری قارچ Calonectria pseudonaviculata می‌باشد که دارای چرخه‌های بیماری کوتاه و سریعی بوده و هر چرخه بیماری در شرایط مناسب کمتر از یک هفته تکمیل می‌شود (1). در نتیجه پیشرفت بیماری خیلی سریع بوده به طوری که در سال1391در سطح وسیع‌تری از سایر عرصه‌های شمشاد استان گیلان و جنگل‌های شمشاد مازندران مشاهده شد و انتشار بیماری به سرعت از غرب به شرق در حال توسعه و گسترش است و تا کنون میزان خشکیدگی به بیش از 15 هزار هکتار از رویشگاه‌های شمشاد رسیده است. در این تحقیق با توجه به پیشرفت سریع بیماری، مسیر حرکت و پراکنش بیماری پایش و عامل بیماری بازیابی شد. در این راستا در زمستان سال 1393 از ذخیره‌گاه شمشاد دو ناحیه چشمه بلبل و لیوان شرقی منطقه بندر گز که در مرز استان گلستان و مازندران واقع شده است و در سال‌های قبل علائم بیماری مشاهده نشده بود، نمونه برداری شد. نمونه‌های ساقه و برگ دارای علائم بیماری، پس از ضدعفونی سطحی توسط هیپوکلریت سدیم 5 درصد، روی محیط کشت سیب‌زمینی دکستروز آگار (potato dextrose agar) کشت شده و خالص سازی از پرگنه‌های قارچ به روش نوک ریسه انجام شد. رنگ پرگنه قارچ در محیط مذکور قهوه‌ای با هاله کرم در حاشیه آن مشاهده شد. با توجه به اینکه حداکثر دمای رشد برای این گونه، دمای 30 درجه سلسیوس است (1)، از این خصوصیت جهت تفکیک این گونه از سایر گونه‌های این جنس استفاده شد که نتایج عدم رشد جدایه‌ها در دمای 30 درجه سلسیوس را نشان داد. برای تولید اسپور جدایه‌های خالص شده به محیط کشت PCA (potato carrot agar) منتقل و تحت نور نزدیک فرا بنفش (near uv) رشد داده شد. پس از 15 روز کنیدیوم‌های سیلندری با انتهای گرد به فراوانی تولید شد. کنیدیوم‌ها واجد یک دیواره عرضی بوده و ابعاد آن‌ها (4/8) 4-6 × (47/3) 68-48 میکرومتر و استیپ ((Stipe بلند با جداره عرضی و به طول 90- 140 میکرومتر، در انتها دارای وزیکل بیضی شکل، در نوک دارای پاپیل و میانه آن دارای بیشترین عرض (µm10( بود. این گزارش از نظر انتشار این بیماری در تمامی گستره جنگل‌های هیرکانی ایران از منتهی علیه غرب (آستارا) تا شرق (استان گلستان) دارای اهمیت می‌باشد.

گزارش زنبور پارازیتوئید (Arthrolytus glandium (Bouček) (Hym.: Pteromalidae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

سمیرا بهری مطلق؛ حسینعلی لطفعلی‌زاده؛ علی مهرور

دوره 80، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-100

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.100896

چکیده

خانواده‌ی Pteromalidae با بیش از 3500 گونه‌ی توصیف شده و 390 جنس یکی از بزرگ ترین خانواده‌های پارازیتوئید در راسته‌ی بال غشائیان و بالاخانواده‌ی Chalcidoidea است (1). این خانواده همچنین دارای 31 زیر خانواده می‌باشد. ... بیشتر خانواده‌ی Pteromalidae با بیش از 3500 گونه‌ی توصیف شده و 390 جنس یکی از بزرگ ترین خانواده‌های پارازیتوئید در راسته‌ی بال غشائیان و بالاخانواده‌ی Chalcidoidea است (1). این خانواده همچنین دارای 31 زیر خانواده می‌باشد. گونه‌های متعلق به این خانواده شامل دشمنان طبیعی بسیاری از حشرات مضر از جمله سخت بالپوشان، دوبالان، بال غشائیان و جوربالان هستند. طی جمع‌آوری زنبورهای متعلق به این خانواده از مزارع یونجه‌ی منطقه‌ی مراغه واقع در استان آذربایجان شرقی در بهار و تابستان سال 90، تعداد 2 نمونه ماده از جنس Arthrolytusجمع آوری شد. برای جمع آوری نمونه‌های این خانواده از روش‌های مختلف از جمله تله‌ی مالیز، تور زدن بر سطح گیاهان و جمع آوری نمونه‌ها با آسپیراتور استفاده گردید. این گونه که توسط نگارنده‌ی دوم با نام Arthrolytus glandium (Bouček) شناسایی گردید، روی گیاهان مزرعه‌ی یونجه واقع در روستای آغجه کهل با مشخصات جغرافیایی ″97/06 ′16 °37 عرض و ″63/48 ′26 °46 طول با ارتفاع 1726 متر از سطح دریا در تاریخ 14 تیر 1390 جمع آوری گردیده است. نمونه‌های این گونه در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی نگهداری می‌شوند. از این جنس پیش از این یک گونه تحت عنوان Arthrolytus ocellus (Walker) از ایران گزارش شده است (2). بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط گراهام (3) برخی از مشخصات مرفولوژیک این گونه که امکان تفکیک آن را از سایر گونه‌ها فراهم می‌سازد عبارتند از: شاخک‌ها پایین‌تر از مرکز صورت واقع شده‌اند. آنلی دوم در شاخک حدودا دو برابر آنلی اول می‌باشد. عرض حفره‌ی دهانی حدود یک سوم طول چشم است. ران پاها به رنگ سیاه می‌باشد. رگبال استیگمال تشکیل زاویه‌ی حاده با رگبال پست مارجینال می‌دهد.

اولین گزارش زنبور پارازیتوئید Dimophora evanialis (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae)، برای فون ایران (گزارش کوتاه علمی)

هنگامه هوشیار؛ عباس محمدی خرم آبادی؛ رضا وفایی شوشتری

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 125-126

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.112679.1175

چکیده

زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه توصیف شده در قالب 35 جنس می‌باشد (5). این زنبورها دارای گسترش جهانی بوده ولی در مناطق گرمسیری دارای غنای گونه‌ای بیشتری هستند. از نظر زیست‌شناسی، گونه‌های ... بیشتر زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه توصیف شده در قالب 35 جنس می‌باشد (5). این زنبورها دارای گسترش جهانی بوده ولی در مناطق گرمسیری دارای غنای گونه‌ای بیشتری هستند. از نظر زیست‌شناسی، گونه‌های این زیرخانواده پارازیتوئید داخلی کوینوبیونت عمدتاً پروانه‌ها و در مواردی سختبالپوشان محسوب می‌گردند (4). تاکنون، 27 گونه از زنبورهای زیرخانواده Cremastinae از ایران جمع‌آوری و شناسائی شده است (1; 3). در سال 1395 هشت عدد تله مالیز در مناطق مختلف شهرستان آمل نصب گردید. برای کشتن و نگهداری حشرات از الکل 75 در بطری‌های جمع‌آوری تله‌ها استفاده شد. تعداد 15 زنبور از زیرخانواده Cremastinae شکار شد و با استفاده از توصیف‌ها و کلیدهای شناسائی موجود به نام Dimophora evanialis شناسائی گردید (2). جنس و گونه این زنبور پارازیتوئید برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد (1). نمونه‌های این زنبور در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌شوند. جنس Dimophora Förster, 1869: افراد بالغ گونه‌های این جنس با ویژگی‌های ریخت‌شناسی زیر از سایر جنس‌های این زیرخانواده قابل شناسائی هستند: بال جلو دارای سلول آرئولت بزرگ تقریباً لوزی شکل، ران پای عقب فاقد دندانه در سطح زیرین، لبه‌های پایینی ترژیت اول موازی و توسط استرنیت اول در تمام طول کاملاً جدا شده، ترژیت دوم بدون تیریدیوم و اپی‌پلورون آن به زیر خمیده شده (2). دو گونه از این جنس در منطقه پالئارکتیک انتشار دارند (5).

اولین گزارش از خسارت کنه زنگار سیب Aculus schlechtendali در ایران (گزارش کوتاه علمی)

محمدرضا نعمت اللهی؛ احمد حیدریان؛ هاشم کمالی؛ حسن الماسی

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 127-128

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.343419.1355

چکیده

عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium ... بیشتر عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium sp. با این عارضه به‌عنوان یکی از عوامل آن گزارش شده است (Heidarian et al., 2020). عامل دیگر زنگار میوه سیب، کنه زنگار سیبAculus schelchtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) است (Easterbrook and Fuller, 1986). در جریان بررسی عوامل مولد زنگار میوه طی سال‌های 1396 و 1397، در منطقه مذکور به نمونه‌هایی از میوه‌های زنگار زده رقم میراکل برخورد شد که علائم آن شبیه کنه زنگار سیب بود. رقم میراکل یکی از ارقام سیب است که در سال‌های اخیر وارد کشور شده و بواسطه ارزش صادراتی کشت آن درحال‌توسعه است. نمونه‌های برگ و میوه آلوده جمع‌آوری و در آزمایشگاه با علائم خسارت کنه زنگار سیب مقایسه وپس از شفاف‌سازی کنه‌ها، اسلاید میکروسکوپی آن‌ها تهیه شد. نمونه کنه توسط نگارنده سوم تحت نام Aculus schlechtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) شناسایی شد. در ایران کنه زنگار سیب روی برگ سیب ابتدا توسط Sadeghi Nameghi (1995) از مشهد گزارش شده است، اما این اولین گزارش از کنه مذکور به‌عنوان عامل زنگار میوه سیب در ایران می‌باشد. بررسی میوه‌های آلوده نشان داد که خسارت این آفت به‌صورت زنگار در جام گل ظاهر شده و به‌تدریج کل سطح میوه را دردرجات مختلف می‌پوشاند. علاوه بر این، تغذیه این کنه در سطح زیرین برگ‌ها سبب قهوه‌ای شدن برگ‌ها در تابستان می‌شود (شکل 1). به‌طورکلی شدت خسارت و زنگار میوه ناشی از کنه زنگار سیب به تراکم جمعیت کنه، نوع رقم و سن گیاه بستگی دارد (Easterbrook and Fuller, 1986). در این تحقیق خسارت کنه زنگار سیب فقط روی رقم میراکل یافت شد. با توجه به این‌که این رقم در سطح کشور در برخی باغات سیب درحال‌توسعه می‌باشد، لازم است در خصوص احتمال افزایش تراکم جمعیت کنه زنگار سیب روی این رقم دقت کافی مبذول شود، زیرا که این کنه علاوه بر خسارت مستقیم، به‌واسطه بروز زنگار میوه بازارپسندی این رقم صادراتی را کاهش خواهد داد.

نمونه‌برداری دنباله‌ای با دقت ثابت از جمعیت حشرات کامل پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri Kuwayama (Hemiptera:Psyllidae در باغات مرکبات جنوب ایران

فرزانه پارسی؛ شهرام شاهرخی خانقاه

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 131-140

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106612

چکیده

پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri به دلیل انتقال عامل بیماری میوۀ سبز مرکبات یکی از مهمترین آفات مرکبات در مناطق جنوبی ایران است. در این مطالعه حشرات کامل این آفت با استفاده از تله‌های زرد چسبنده به ابعاد ... بیشتر پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri به دلیل انتقال عامل بیماری میوۀ سبز مرکبات یکی از مهمترین آفات مرکبات در مناطق جنوبی ایران است. در این مطالعه حشرات کامل این آفت با استفاده از تله‌های زرد چسبنده به ابعاد 10× 25 سانتی‌متر از 52 باغ در استان‌های کرمان و هرمزگان نمونه‌برداری شدند. برای تحلیل پراکنش فضایی پسیل آسیایی مرکبات، از دو روش قانون نمایی تیلور Taylor (1961) و روش رگرسیونی ایوائو Iwao (1968) استفاده شد. همچنین مدل‌های نمونه‌برداری دنباله‌ای با سطوح دقت 10 و 25 درصد براساس پارامترهای تیلور به روش گرین Green (1970) و پارامترهای ایوائو به روش کونو Kuno (1969) تهیه شدند. نتایج نشان داد که حشرات کامل شمارش شده روی تله‌های زرد چسبنده مطابق هر دو روش تیلور و ایوائو دارای الگوی تجمعی بودند. مقایسۀ مدل‌های تهیه شده نشان داد که مدل‌های نمونه‌برداری دنباله‌ای روش گرین که بر اساس پارامترهای قانون نمایی تیلور تهیه می‌شوند بهتر از مدل‌های روش کونو بودند. در مدل‌های نمونه‌برداری تهیه شده، با افزایش تراکم جمعیت حشرات کامل پسیل آسیایی مرکبات، اندازۀ نمونه کاهش یافته و بر کارایی مدل در تعیین سریع میانگین جمعیت افزوده شد. با افزایش سطح دقت از 25 درصد به 10 درصد، تعداد تله لازم برای تخمین جمعیت حشرات کامل پسیل در تراکم‌های مختلف 7-6 برابر افزایش یافت. بنابر‌این نمونه‌برداری در سطح دقت تحقیقاتی (10 درصد) به دلیل برآورد اندازۀ نمونۀ بسیار بزرگ، زمان‌بر بوده و استفاده از مدل تهیۀ شده به روش گرین در سطح دقت مدیریت تلفیقی آفات (25 درصد) به دلیل صرفه‌جویی در زمان نمونه‌برداری توصیه می‌شود.

بررسی جنبه هایی از زیست‌شناسی و ریخت‌شناسی شپشک Eulecanium tiliae L. (Hemiptera: Coccidae) در باغ گیلاس سم‌پاشی نشده شهرستان صحنه، کرمانشاه

زهرا زارعی؛ حسنعلی واحدی؛ مریم درب امامیه

دوره 88، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 135-140

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.122805.1242

چکیده

شپشک Eulecanium tiliae، در اکثر مناطق ایران، به‌خصوص قسمتهای غربی، بهطور گسترده وجود دارد و بهعنوان یک آفت بالقوه برای درختان میوه به شمار میآید. جنبههای زیستشناسی، ریختشناسی و تغییرات فصلی ... بیشتر

تعیین ویژگی های مولکولی و پراکنش جغرافیایی ویروس کوتولگی سبزرد نخود در ایران

کاوه بنانج؛ یلدا سخن سنج؛ فرشاد رخشنده رو؛ علی آهون منش

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 147-157

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.125722.1278

چکیده

ویروس کوتولگی سبزرد نخود (Chickpea chlorotic dwarf virus, CpCDV) از جنس Mastrevirus، تیره Geminiviridae، از مهمترین عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی نخود می‌باشد. در سال های 1395-1394 تعداد 248 نمونه نخود و عدس با نشانه زردی از پنج استان‌‌ ... بیشتر ویروس کوتولگی سبزرد نخود (Chickpea chlorotic dwarf virus, CpCDV) از جنس Mastrevirus، تیره Geminiviridae، از مهمترین عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی نخود می‌باشد. در سال های 1395-1394 تعداد 248 نمونه نخود و عدس با نشانه زردی از پنج استان‌‌ لــرستان، کــرمانشاه، زنجــان، آذربایجان شرقی و غربی انتخاب و از طریق آزمون TBIA و PCR بررسی شدند. استخراج دیانای از نمونه های آلوده انجام و از طریق روش دایره غلطان (RCA) تغلیظ و پس از هضم آنزیمی محصول (RCA) با استفاده از آنزیم برشی Xho I ، قطعات با اندازه حدود 6/2 کیلو جفت باز روی ژل آگاروز مشاهده شد. با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی و انجام PCR، قطعه 960 جفت بازی تکثیر و پس از همسانه‌سازی، تعیین ترادف گردید. نتایج آزمون TBIA و PCR نشان‌دهنده پراکنش ویروس CpCDV در هر پنج استان بود. بیشترین میزان آلودگی در میزبان نخود مشاهده شد. مقایسه ترادف قطعه ژنومی جدایه های ایرانی CpCDV نشانگر بیشترین یکسانی با سویه A، D و F از کشورهای هند، پاکستان و یمن بود. آنالیز تبارزائی نشانگر هم گروهی جدایههای ایرانی با سویه‌های D (جدایه های سودان، مراکش، هند و پاکستان (گروه III تبارزائی)، سویه F (جدایه های سودان، عمان، سوریه، یمن و پاکستان (گروه IV تبارزائی) و سویه A (جدایه‌های تونس، مصر، سوریه و تــرکیه (گروه V تبارزائی ) بود.

نخستین گزارش از قارچ بیمارگر عنکبوتیان، Gibellula leiopus (Vuill.) Mains، از ایران (گزارش کوتاه علمی)

رسول زارع؛ سیما زنگنه

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 155-156

چکیده

جنس هیفومیستی Gibellula Cavara در برگیرنده گونه‌های بیمارگر اختصاصی عنکبوت‌ها بوده که ظاهراً انگل اجباری عنکبوت‌ها با پراکنش جهانی می‌باشند (Samson & Evans, 1992. Mycologia, 84: 300-314)) تاکسونومی گونه‌های این جنس به همراه ... بیشتر جنس هیفومیستی Gibellula Cavara در برگیرنده گونه‌های بیمارگر اختصاصی عنکبوت‌ها بوده که ظاهراً انگل اجباری عنکبوت‌ها با پراکنش جهانی می‌باشند (Samson & Evans, 1992. Mycologia, 84: 300-314)) تاکسونومی گونه‌های این جنس به همراه کلید شناسایی 8 گونه و یک واریته پذیرفته شده آن توسط Samson & Evans (l. c.) ارایه شده است. گونه‌های این جنس کنیدیوم‌های فیالیدیک تولید می‌کنند و مرحله جنسی آن‌ها متعلق به جنس Torrubiella Boud. می‌باشد. این قارچ‌ها از جمله دشمنان طبیعی مهم عنکبوت‌ها به شمار می‌روند ((Samson & Evans, l.c.. در یک بازدید از جنگل شصت‌کلا در استان گلستان (گرگان) یک نمونه متعلق به این جنس از روی یک عنکبوت مرده پشت برگ درخت انجیلی Parrotia persica (DC) CA. Mey)) جمع آوری و گونه آن G. leiopus (Vuill.) Mains شناسایی شد. مشخصات ماکروسکوپی و میکروسکوپی این گونه به شرح زیر است: پوشش سفید تا سفید مایل به زرد به همراه سینماتا تمام اندام‌های عنکبوت را فرا گرفته بود (شکل 1). سینماتا استوانه‌ای شکل تا کمی چماقی با پایه کوتاه، سفید رنگ که با مسن شدن به زرد تا نارنجی کمرنگ تغییر می‌کند. طول سینماتا 2-1 میلی‌متر و ضخامت آن 600-300 میکرومتر بود. این اندام‌ها متشکل از ریسه‌های موازی کاملاً متراکم بودند. ریسه‌ها بنددار، شفاف تا سفید مایل به زرد تا زرد مایل به خاکستری، اغلب با سطحی صاف و با پهنای 5/4-5/1 میکرومتر اندازه‌گیری شدند. کنیدیوفورها متراکم با سطح صاف به طول 45-25 میکرومتر که از انتهای ریسه‌ها در طول سینما یا ریسه‌های انحنا یافته روی سینما تولید می‌شوند. وزیکل‌های بیضوی تا کروی در انتهای کنیدیوفور تشکیل می‌شوند. این اندام‌ها شفاف، با سطح صاف و با اندازه 11-6 میکرومتر بوده و در قسمت انتهایی آن‌ها تعدادی متولا به طول 9-5/7 و به ضخامت 5/4-3 میکرومتر تولید می‌شود. متولاها بیضوی، استوانه‌ای پهن تا واژ تخم مرغی، شفاف، با سطح صاف بوده و تعداد زیادی (12-10) فیالید در انتهای آن‌ها تشکیل شده بود. فیالیدها آمپولی شکل تا کمی استوانه‌ای و در انتها باریک شده، شفاف، با سطح صاف به طول 9-5/7 و ضخامت 2/2-8/1 میکرومتر بود (شکل 1). کنیدیوم‌ها اغلب تخم مرغی کشیده، بیضوی تا استوانه‌ای و دوکی شکل، شفاف با سطح صاف، منفرد یا زنجیری با طول 5/4-5/3 و ضخامت 2-5/1 میکرومتر بودند. این ابعاد با آنچه که در منبع فوق گزارش شده است مطابقت دارد. این اولین گزارش از گونه‌ای از جنس Gibellula از ایران است. گونه دیگری از این جنس از جنت رودبار در استان مازندران در تاریخ 23/6/1383 از روی عنکبوت مرده جمع‌آوری شد که به علت خرد شدن نمونه در سطح گونه قابل شناسایی نبود، اما با توجه به داشتن کنیدیوفورهای زگیل‌دار بلند و سرهای کنیدیومی شعاعی از گونه فوق متفاوت بود. اسلاید و نمونه G. leiopus با شماره IRAN 12670F و نمونه Gibellula sp. با شماره IRAN 12671F در مجموعه قارچ‌های وزارت جهاد کشاورزی (ایران) نگهداری می‌شوند.

یک گزارش جدید از کنه‌های زیر جنسAntennoseius (Antennoseius) (Mesostigmata: Ascidae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

شهروز کاظمی؛ سارا نصرت پناه؛ عباس محمدی خرم آبادی

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 161-162

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107241

چکیده

جنس Antennoseius Berlese, 1916 دارای حدود 60 گونه‌ی توصیف شده از سراسر جهان است (1). Bregetova در سال 1977 این کنه‌ها را به دو زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 و Antennoseius s. str. تقسیم کرد (2). کنه‌های این جنس در خاک و خاک‌برگ، لانه‌ی پستانداران ... بیشتر

نخستین گزارش کنه Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) از ایران (گزارش کوتاه)

شهروز کاظمی؛ ایمان حسنوند؛ علیرضا ارجمندی نژاد؛ شهریار جعفری

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 197-198

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100378

چکیده

کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند ... بیشتر کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند پادمان تغذیه می‌کنند (1). گونه‌ی تایپ این جنس P. patavinus Berlese, 1881 است که جزئیات مورفولوژیک آن توسط Athias (1975, 1976) توصیف شده است. از ویژگی‌های ظاهری اعضای این جنس می‌توان به دندانه‌دار بودن موهای هیپوستومی دوم (h2)، صاف بودن موهای هیپوستومی سوم (h3) و فاقد دندانه بودن انگشت متحرک کلیسر اشاره کرد. در بررسی‌های انجام شده در مورد کنه‌های خاکزی میان‌استیگمای گروه Uropodina در مناطق مختلف شمال کشور در 10 سال گذشته (1392-1382)، گونه‌ی P. patavinusاز مناطق مختلف استان‌های مازندران، گیلان و گلستان و اغلب از خاک‌برگ جنگل‌های این نواحی جمع‌آوری و شناسایی شد. همچنین در بررسی‌های انجام شده در اردیبهشت و خرداد 1392 روی کنه‌های خاک‌زی جنگل‌های بلوط در شهرستان خرم‌آباد نیز نمونه‌هایی از این کنه به دست آمد. این جنس پیش از این با معرفی یک گونه ناشناس از ایران گزارش شده بود (3) و این اولین گزارش یک گونه شناسایی شده از کنه‌های خانواده Polyaspididae از کشور محسوب می‌شود. ویژگی‌های مهم افتراقی این گونه: سطح پشتی ایدیوزوما دارای یک صفحه‌ی پشتی تقریباً بیضی شکل بزرگ، یک صفحه‌ی دُمی نسبتاً باریک (نسبت طول به عرض صفحه 4-3) و صفحات حاشیه‌ای به طور معمول کوچک و تقریباً بیضی شکل دارای 3-1 مو؛ موهای بدن با طول متوسط تا نسبتاً کوتاه، اغلب موها پهن؛ صفحه‌ی جنسی تقریباً بیضی شکل، ناحیه‌ی عقبی صفحه به راستای حاشیه‌ی عقبی پیش‌ران پاهای چهارم نمی‌رسد، به طور متراکمی پوشیده از اشکال چند وجهی کوچک، موهای سینه‌ای v3 و v4 سوزنی شکل و روی قسمت پایینی صفحه؛ ناحیه‌ی اسکلروتینی بعد از پیش‌ران پاهای چهارم در زیر صفحه‌ی جنسی به هم وصل نشده است.

وقوع بلایت ناشی از قارچ Cylindrocladium buxicola در توده‌های شمشاد جنگلی تنکابن (گزارش کوتاه)

سعید رضائی؛ هادی کیادلیری؛ کسری شریفی؛ یزدانفر آهنگران؛ شهاب حاج‌منصور

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 197-198

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100577

چکیده

شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونههای همیشهسبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت تودههای متراکم در جنگلهای خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان 1391 خشکیدگی درختان و ریزش ... بیشتر شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونههای همیشهسبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت تودههای متراکم در جنگلهای خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان 1391 خشکیدگی درختان و ریزش شدید برگها در دو توده شمشاد در جنگلهای لیرهسر و جیسا در ناحیة تنکابن مشاهده شد (کیادلیری، گزارشهای منتشر نشده). روی برگها لکههای تیره رنگ و در پشت آنها بار قارچی سفیدرنگ دیده میشد که به سرعت موجب خشکیدگی و ریزش آنها میشد. در قسمتهای مختلف ساقههای در حال خشک شدن لکههای طولی تیره دیده میشد. خشکیدگی در شاخههای پایینی درختان، به ویژه درختچههای جوان شدت بیشتری داشته و برگهای آنها خزان نموده بود، اگرچه رویش مجدد جوانهها نیز دیده میشد که بلافاصله آلوده شده بودند. پس از قرار دادن برگها و ساقههای آلوده در اتاقک مرطوب در دمای 22-20 درجه سلسیوس قارچ Cylindrocladium sp. جدا شد. برای بررسیهای ریختشناسی کشت تک اسپور روی محیط PDA حاوی 2% عصاره مالت و برگ میخک- آگار در دمای 25 درجه سلسیوس انجام شد (1). رشد پرگنه آهسته بود. رنگ پرگنه در مرکز به قهوهای نزدیک بود و در اطراف آن ریسههای هوایی پنبهای شکل به رنگ کرم رشد کرده بودند. روی برگهای میخک پس از 7 روز کنیدیبرهای دیوارهدار با پایه بیرنگ (180-90 × 3-2 میکرومتر) و انتهای سرنیزهای شکل (به قطر 11-6 میکرومتر) روی اسپورودوکیومها تشکیل شدند که فیالیدها در انتهای انشعابات آنها قرار داشتند. کنیدیهای استوانهای شکل، راست، بیرنگ با یک دیواره و در هر دو انتها متورم بودند (65-45 × 3-2 میکرومتر). بر اساس مطابقت ویژگیهای ریختشناسی با منابع موجود (1) قارچ مذکور به عنوان .Cylindrocladium buxicola (Henricot & Culham, 2002) .syn. Cylindrocladium pseudonaviculatum Crous, Groenewald & Hill 2002; teleomorph Calonectria pseudonaviculata. شناسایی شد. چهار نهال دو ساله شمشاد جنگلی با پاشیدن سوسپانسیون اسپور قارچ (105 اسپور در میلیلیتر) آب مقطر تا خیس شدن کامل مایهزنی و در اتاقک رشد تاریک با دمای 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 90-80% نگهداری شدند (4). پس از 48 ساعت نهالها به گلخانه با دمای 22-20 درجه سلسیوس و نور متناوب منتقل شدند. یک هفته پس از مایهزنی اولین علایم مشابه آلودگی طبیعی روی برگها مشاهده شد و در آخر هفته دوم ریزش برگها نیز شروع شد، در حالی که گیاهان شاهد که آب مقطر استریل روی آنها پاشیده شده بود علایمی نداشتند. قارچ مایهزنی شده مجدداً از برگها و ساقههای آلوده جداشد. C. buxicola در اواسط دهه 1990 میلادی روی شمشادهای انگلستان گزارش شد (2) و در سالهای اخیر از ترکیه (4) و گرجستان (3) نیز گزارش شده است. بر اساس منابع موجود، به نظر میرسد این اولین گزارش از وجود این بیماری در ایران باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب برای توسعه بیماری در منطقه، این میتواند برای این گونه حفاظت شده یک فاجعه باشد.

خالص‌سازی و تعیین ویژگی‌های بیوشیمیایی فنل‌اکسیداز همولمف شب‌پره برگ‌خوار توت Glyphodes pyloalis (Lep.: Pyralidae)

محبوبه شریفی؛ محمد قدمیاری؛ رضا حسن ساجدی

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 209-222

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106118

چکیده

آنزیم فنل اکسیداز (EC 1.14.18.1)، یکی از آنزیمهای کلیدی در رشد و ایمنی حشرات میباشد و مهار این آنزیم میتواند بهعنوان روشی جدید برای کنترل آفات مورد استفاده قرار گیرد. شبپره برگخوار توت (Glyphodes ... بیشتر

اولین گزارش زنبور Campoletis scyticus (Hym.: Ichneumonidae, Campopleginae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ ماتیاس رایدل؛ شهرام حسامی؛ سپیده شفیعی

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 277-278

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.120485.1206

چکیده

جنس Campoletis Förster, 1868 با بیش از 100 گونه شناخته شده در سطح جهان، یکی از جنس‌های نسبتاً بزرگ زیرخانواده Campopleginae (Hym.: Ichneumonidae) محسوب می‌گردد (Riedel, 2017; Yu et al., 2012). اعضای این جنس عمدتاً لاروهای پروانه‌های خانواده‌های ... بیشتر

رفتار پراکنش زنبور در مزرعه برنج

جلال شیرازی؛ مسعود امیرمعافی؛ همت دادپور؛ علی جوینده

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 297-308

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.128473.1314

چکیده

پراکنش زنبور Trichogramma brassicae Bezd. با رهاسازی تعداد 50000 فرد بالغ در مرکز دو مزرعه برنج و 4 نوبت نمونهبرداری به‌وسیله تخم تله بید غلات Sitotroga cerealella (Oliv.)) و کارتهای زرد چسبنده مطالعه شد. نتایج نشان داد ... بیشتر پراکنش زنبور Trichogramma brassicae Bezd. با رهاسازی تعداد 50000 فرد بالغ در مرکز دو مزرعه برنج و 4 نوبت نمونهبرداری به‌وسیله تخم تله بید غلات Sitotroga cerealella (Oliv.)) و کارتهای زرد چسبنده مطالعه شد. نتایج نشان داد در مزرعه اول ضریب پخش معادل 04/3 مترمربع در روز در نمونهبرداری اول بود، اما این مقدار در نوبت دوم بیش از 50 درصد کاهش داشت (07/1 مترمربع در روز) و در نوبت سوم به 28/11 مترمربع در روز رسید. در مزرعه دوم همین ضریب از 93/3 متر مربع در روز به 76/29 متر مربع در روز در نمونه‌برداری سوم رسید. فاصله در برگیرنده 98 درصد جمعیت زنبور، در مزرعه اول، 80/9 متر در نمونه‌برداری اول ثبت شد و به حداکثر 11/15 متر در نمونه‌برداری سوم رسید، اما در مزرعه دوم از 21/11 متر در نوبت اول به ‌حداکثر 45/53 متر در نوبت سوم افزایش یافت. متوسط تعداد زنبور باقیمانده در مزرعه اول 67/630 عدد و در مزرعه دوم 18/272 عدد در واحد سطح در کل دوره آزمایش بود. حداکثر میانگین میزان پارازیتیسم در مزرعه اول و دوم در نوبت اول نمونهبرداری در شعاع یک متری از نقطه رهاسازی مشاهده شد (به‌ترتیب 75/64 و 91 میانگین تخم پارازیته به ازای هر کارت) و با گذشت زمان و افزایش فاصله، کاهش یافت. نتیجهگیری اینکه برای بهرهمندی بهتر از رهاسازی زنبور تریکوگراما در کنترل ساقه خوار برنج، نیاز است تا توزیع زنبورها در مزرعه یکنواخت تر انجام شود. این امر نیازمند تغییر شیوه بستهبندی و رهاسازی زنبور است.

مدل‌های نمونه‌برداری دنباله‌ای و بینومیال شته (del Guercio) Sipha elegans (Hemiptera: Aphididae) در مزارع گندم آبی شهرستان میانه

سیمین رجبی؛ شهرام شاهرخی؛ شهزاد ایرانی پور

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 345-354

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107593

چکیده

در این پژوهش پراکنش فضایی شته (del Guercio) Sipha elegans تعیین و مدل‌های نمونه-برداری دنباله‌ای و بینومیال برای پایش آن در مزارع گندم آبی منطقه میانه تهیه شد. برای نمونه‌برداری، هر سه روز یک‌بار 100 ساقه‌ گندم ... بیشتر در این پژوهش پراکنش فضایی شته (del Guercio) Sipha elegans تعیین و مدل‌های نمونه-برداری دنباله‌ای و بینومیال برای پایش آن در مزارع گندم آبی منطقه میانه تهیه شد. برای نمونه‌برداری، هر سه روز یک‌بار 100 ساقه‌ گندم بازدید و میانگین‌ها و واریانس‌های جمعیت برای تخمین آماره‌های پراکنش فضایی استفاده شدند. با توجه به مناسب‌تر بودن روش تیلور، از پارامتر‌های آن برای تهیه‌ مدل‌ها در دو سطح دقت تحقیقاتی (1/0) و مدیریت تلفیقی آفات (25/0) استفاده شد. نتایج نشان داد که شته S. elegans، از اوایل خرداد تا اوایل تیر ماه در مزارع‌ گندم فعالیت داشته و دارای پراکنش فضایی تجمعی می‌باشد. در مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای، اندازه نمونه لازم برای تعیین میانگین جمعیت با افزایش جمعیت شته و افزایش سطح دقت از 10 به 25 درصد، کاهش یافت. برای مثال، در تراکم یک عدد شته در هر ساقه اندازه نمونه از 2138 ساقه در سطح دقت 1/0 به 324 ساقه در سطح دقت 25/0 کاهش یافت. همچنین اندازه نمونه در میانگین جمعیت یک عدد شته در هر ساقه در مدل بینومیال 342 ساقه به‌دست آمد که کمتر از مدل شمارشی (431 ساقه) بود. با توجه به نتایج به دست آمده، اندازه نمونه در هر دو مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای و بینومیال در سطح دقت تحقیقاتی بزرگ بود، ولی استفاده از مدل‌های نمونه‌برداری دنباله‌ای و بینومیال در سطح دقت توصیه شده در مدیریت تلفیقی آفات برای تخمین جمعیت S. elegans قابل توصیه بود، زیرا می‌تواند باعث کاهش زمان لازم برای نمونه‌برداری و در نتیجه باعث کاهش هزینه نمونه‌برداری در مدیریت تلفیقی این شته‌شود.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده