آفات و بیماری‌های گیاهی

اولین گزارش جنس و گونه زنبور Ksenoplata quadrata Bouček (Hym.: Pteromalidae) از روی درختچه Ephedra major در ایران (گزارش کوتاه علمی)

امید هادی؛ محمد حسین کاظمی؛ حسین لطفعلی‌زاده

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 359-361

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107098

چکیده

درختچه افدرا (Ephedra) از تیره (Ephedracae) متعلق به راسته افدرال بوده و جزء کلامیدوسپرم‌ها محسوب می‌شود (2). این درختچه در مناطق خشک، بیابانی و کوهستانی رشد می‌کند. در ایران ۱۳ گونه با ۱۳ واریته انتشار دارد. این ... بیشتر درختچه افدرا (Ephedra) از تیره (Ephedracae) متعلق به راسته افدرال بوده و جزء کلامیدوسپرم‌ها محسوب می‌شود (2). این درختچه در مناطق خشک، بیابانی و کوهستانی رشد می‌کند. در ایران ۱۳ گونه با ۱۳ واریته انتشار دارد. این درختچه دارای خواص درمانی می‌باشد به صورتی که در طب سنتی چین در حدود ۲۰۰۰ سال پیش برای درمان آسم و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کردند (4). گونه‌های مختلف افدرا کم و بیش دارای آلکالوئیدهای معروف افدرین هستند که مصرف وسیع دارویی دارد. عصاره میوه‌ی افدرا برای رفع ناراحتی‌های مجاری تنفسی موثر است. این درختچه آفات مختلفی دارد. به عنوان مثال در حدود ۱۰ گونه از سوسک‌های خانوادهCurculionidae ، خانواده Bruchidae و زنبورهایی از بالاخانواده Chalcidoidea که هم آفت و هم پارازیتویید سوسک‌های خانوادهBruchidae از جمله جنس Bruchidius می باشند. در طی این تحقیق، نمونه‌هایی از طریق آسپیراتور جمع‌آوری و داخل میکروتیوب حاوی الکل ۷۰% نگه-داری ‌شدند. در بررسی‌های اولیه زنبورها نشان داد این زنبورها به جنس Ksenoplata تعلق دارند. مطالعه دقیق این نمونه‌ها با استفاده از کلیدهای شناسایی Bouček (1965) و Trjapitzin (1981) منجر به شناسایی آن تحت عنوان1965 Ksenoplata quadrata Bouček, گردید. این گونه در بررسی‌های به عمل آمده در ایران تاکنون جمع‌آوری نشده است (3). نمونه‌های جمع‌آوری شده در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجا‌شرقی نگهداری می‌شوند.

تلفیق نماتدهای بیماری زای حشرات و حشره کش های شیمیایی در کنترل تریپس پیاز Thrips tabaci (Thysanoptera: Thripidae) در شرایط آزمایشگاه (مقاله‌ی انگلیسی)

مرضیه کشکولی؛ نفیسه پورجواد؛ جهانگیر خواجه علی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107591

چکیده

تلفیق نماتدهای بیماری‌زای حشرات و دیگر عوامل کنترلی با ایجاد اثرات افزایشی یا سینرژیستی در مرگ و میر آفت، برای دستیابی به کنترل مطلوب‌تر یک آفت استفاده شده است. در این مطالعه پتانسیل نماتدهای بیماری‌زای ... بیشتر تلفیق نماتدهای بیماری‌زای حشرات و دیگر عوامل کنترلی با ایجاد اثرات افزایشی یا سینرژیستی در مرگ و میر آفت، برای دستیابی به کنترل مطلوب‌تر یک آفت استفاده شده است. در این مطالعه پتانسیل نماتدهای بیماری‌زای حشرات (Steinernema carpocapsae و Heterorhabditis bacteriophora) به تنهایی، حشره‌کش‌های شیمیایی (ایمیداکلوپرید، دلتامترین و آبامکتین) به تنهایی و تلفیق نماتدهاو حشره‌کش‌ها روی تریپس پیاز Thrips tabaci (Thysanoptera: Thripidae) مورد ارزیابی قرار گرفته است. در آزمایش‌های اولیه، اثر غلظت‌های مختلف حشره‌کش‌ها و نماتدها روی لارو تریپس آزمایش و مقادیر LC10 و LC30 حشره‌کش‌ها اندازه‌گیری گردید. سپس با انجام آزمایش‌های پیش‌تیمار، لارو تریپس ابتدا در معرض LC30 آبامکتین (16/5 میلی‌گرم/لیتر)، LC10 ایمیداکلوپرید (16/50 میلی‌گرم/لیتر) یا LC10 دلتامترین (28/10 میلی‌گرم/لیتر) قرار گرفته و سپس با دو غلظت 400 یا 1000 نماتد جوان بیماری‌زا/سانتی‌مترمربع تیمار شد. درصد مرگ و میر در بازه های زمانی مختلف (24، 48 و 72 ساعت پس از استفاده نماتد) ثبت شد. نتایج نشان داد که استفاده از نماتدها به تنهایی کمتر از 30% مرگ و میر تریپس را دنبال داشته است. تلفیق H. bacteriophora و همه حشره‌کش‌ها بطور افزایشی بر مرگ و میر تریپس اثر داشت و تیمار ایمیداکلوپراید اثر سوئی بر عملکرد H. bacteriophora در غلظت 1000 جوان بیماری‌زا/سانتی‌مترمربع نشان داد. اثرات افزایشی و سینرژیستی در تلفیق حشره‌کش‌ها با S. carpocapsae مشاهده شد. این تیمارها در مقایسه با نماتد تنها مرگ و میر بالاتری ایجاد کردند و اثرات سینرژیستی در تلفیق S. carpocapsae غلظت 400 جوان بیماری‌زا/سانتی‌مترمربع با ایمیداکلوپرید و دلتامترین و همچنین غلظت 1000 جوان بیماری-زا/سانتی‌مترمربع با آبامکتین مشاهده گردید.

بررسی نقش باکتری‌های اندوفیت جداسازی شده از حبوبات وحشی در کنترل Xanthomonas phaseoli عامل بیماری بلایت باکتریایی لوبیا (مقاله انگلیسی)

شریعه رستمی؛ نادر حسن زاده؛ سعیده رجایی؛ علیرضا گلنراقی؛ رضا عزیزی نژاد

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.343449.1356

چکیده

بیماری بلایت باکتریایی لوبیا یکی از مخرب ترین بیماری در زراعت‌های لوبیا در سراسر جهان است. تعداد 105 نمونه از گیاهان وحشی تیره لگومینوز شامل Astragalus ovinus، Vicia villosa و Vicia lutea که فاقد علائم آشکار بیماری ... بیشتر

مطالعه فونستیک زنبورهای زیرخانواده‌های Poemeniinae و Xoridinae (Hym.: Ichneumonidae) در استان گیلان (مقاله‌ی انگلیسی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ الکساندر وارگا

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 11-18

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109619

چکیده

جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران، یکی از زیست بوم‌های منحصر بفرد جهان، با تنوع زیستی بالا و دربرگیرنده بسیاری از گونه‌های اندمیک ایران است. زنبورهای پارازیتوئید خانواده Ichneumonidae بزرگ‌ترین خانواده بال‌غشائیان ... بیشتر

شاخص های تغذیه‌ای (Helicoverpa armigera (Lep.: Noctuidae روی بذر پنج میزبان گیاهی (مقاله انگلیسی)

فاطمه باقری؛ یعقوب فتحی پور؛ بهرام ناصری

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 19-28

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100581

چکیده

در این مطالعه، شاخص های تغذیه ای لاروهای کرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera روی پنج میزبان گیاهی شامل لوبیا چشم بلبلی، نخود، سویا، لوبیا سفید و ذرت در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری ... بیشتر

گزارش زنبور پارازیتوئید Varzobia tibialis Nikolskaya روی لارو سوسک Chrysobothris solieri از ایران (گزارش کوتاه علمی)

منصور عبایی؛ حسینعلی لطفعلیزاده

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 159-159

چکیده

در شهریور ماه سال 1385 سوسک Chrysobothris solieri تحت عنوان گزارش جدید برای فون سوسک‌های خانواده Buprestidae از ایران معرفی شد. به همراه این گونه، دو نمونه پارازیت توسط آقای Macek از موزه پراگ در حد جنس شناسایی شدند و موضوع ... بیشتر

تاثیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر مدیریت شته Brevicoryne brassicae در مزارع کلزا

عبدالامیر محیسنی؛ مختار داشادی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 175-186

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106792

چکیده

شته کلمBrevicoryne brassicae L. مهمترین آفت کلزا در ایران می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر سه عنصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر جمعیت این شته در مزرعه کلزا، طی سال‌های 82-1381 کلزا لاین SLM046 تحت دو آزمایش مزرعه‌ای ... بیشتر

پارامترهای رشد جمعیت بید گوجه‏ فرنگی Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) در شرایط مزرعه در منطقه خسروشاه استان آذربایجان شرقی

ابوالفضل نهانی؛ شهرام شاهرخی خانقاه؛ علیرضا پورحاجی

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 247-258

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106121

چکیده

پروانه مینوز یا بید گوجهفرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یکی از مهم‌ترین آفات گوجه ‌فرنگی میباشد که پس از ورود به ایران به سرعت در مناطق مختلف کشور انتشار یافته است. در این تحقیق زیستشناسی این آفت در مزرعه ... بیشتر پروانه مینوز یا بید گوجهفرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یکی از مهم‌ترین آفات گوجه ‌فرنگی میباشد که پس از ورود به ایران به سرعت در مناطق مختلف کشور انتشار یافته است. در این تحقیق زیستشناسی این آفت در مزرعه گوجه فرنگی در منطقه خسروشاه استان آذربایجان شرقی در سال 1393 بررسی و پارامترهای رشد جمعیت آن محاسبه شد. برای این منظور قفسهای برگ روی برگچه‏ های گوجه ‏فرنگی رقم Super Strain B نصب شد و تعداد 55 عدد تخم همسن بید گوجه‏ فرنگی به تفکیک روی برگچهها قرار داده شدند. با بازدیدهای روزانه، طول دوره‌ی تفریخ تخم، تلفات و طول دوره‌ی رشدی لارو و شفیره ثبت شد. همچنین پس از ظهور حشرات کامل، هر روز تعداد تخمهای گذاشته شده توسط حشرات کامل ماده ثبت شد. نتایج نشان داد که 74/54 درصد از تخمها تبدیل به حشره کامل شدند و نسبت جنسی 60/97 درصد بود. بیشترین تلفات (25/46 درصد) در مرحله‌ی زیستی تخم اتفاق افتاد. میانگین طول مدت زمان تفریخ تخم، طول دوره‌ی رشدی لارو و شفیره به ترتیب 0/08 ± 4/37، 0/07 ± 10/78 و 0/06 ± 7 روز بوده و بید گوجه فرنگی یک نسل خود (از مرحله تخم تا تولید اولین تخم) را روی گیاه گوجه‌فرنگی در منطقه خسروشاه در مدت زمان 0/06 ± 23/08 روز تکمیل کرد. تجزیه و تحلیل دادهها به روش جدول زندگی دو جنسی سنی- مرحله‌ی زیستی، انجام شد و مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت 0/005 ± 0/141 بر روز، نرخ متناهی افزایش جمعیت 0/006 ± 1/15 بر روز و نرخ خالص تولید مثل 6/36 ± 43/72 عدد در هر نسل بهدست آمد.

کنترل بیولوژیک بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی با استفاده از عوامل بیوکنترل انتخابی (مقاله‌ی انگلیسی)

جهانشیر امینی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 11-20

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.108122

چکیده

بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی از عوامل محدود کننده کشت و تولید سیب زمینی است. در این تحقیق 14 عامل کنترل کننده زیستی از هفت گونه متفاوت شامل Trichoderma harzianum، Trichoderma deliquescens، Fusarium oxysporum، Talaromyces flavus، Bacillus ... بیشتر بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی از عوامل محدود کننده کشت و تولید سیب زمینی است. در این تحقیق 14 عامل کنترل کننده زیستی از هفت گونه متفاوت شامل Trichoderma harzianum، Trichoderma deliquescens، Fusarium oxysporum، Talaromyces flavus، Bacillus subtilis، Pseudomonas fluorescens و Serratia marcescens به منظور بررسی فعالیت ضد قارچی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بر علیه قارچ بیمارگر Verticillium dahliae مورد آزمایش قرار گرفت. مکانیسم تاثیر آنتاگونیستی عوامل بیوکنترل علیه قارچ بیمارگر به روشهای کشت متقابل، تولید مواد فرار و مایع خارج سلولی بررسی گردید. تمام عوامل بیوکنترل سبب کاهش قابل توجهی از رشد پرگنه قارچ بیمارگر در شرایط آزمایشگاه شدند. جدایه های T. flavus بیشترین تاثیر بازدارندگی (7/66 – 4/65 درصد) به روش کشت متقابل روی قارچ بیمارگر ایجاد کردند. توانایی عوامل بیوکنترل در تولید سیدروفور، پروتئاز، سیانید هیدروژن و اندول استیک اسید نیز متفاوت بود. نتایج آزمایشات گلخانه ای بعد از 75 روز نشان داد تمام عوامل بیوکنترل سبب کاهش شدت بیماری و تغییر رنگ آوند در گیاهان تیمار شده به میزان متفاوتی شدند. بر این اساس، جدایه T. flavus TFPV24 بیشترین تاثیر را در کاهش شدت بیماری (76%) و تغییر رنگ آوند داشت و باعث افزایش محصول (171%) در مقایسه با شاهد گردید. بطور کلی جدایه های T. flavus در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بیشترین و باکتری S. marcescens SMTR کمترین تاثیر آنتاگونیستی را روی کنترل قارچ بیمارگر داشتند. بنابراین، نتایج این تحقیق نشان داد جدایه هایT. flavus توانایی کنترل زیستی بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی را دارند.

اارزیابی شکار انبوه مگس میوه مدیترانه‌ایCeratitis capitata Wiedemann در باغات مرکبات شمال ایران (مقاله انگلیسی)

شعبانعلی مافی پاشا کلایی

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 17-24

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.351446.1366

چکیده

مگس میوه مدیترانهای یکی از مخربترین آفات میوه مرکبات در استان مازندران است. مطالعه ارزیابی شکار انبوه بر پایه جلب کنندههای جنس نر و ماده مگس میوه، در باغات نارنگی انشو زودرس (1 هکتار) با تعدادی ... بیشتر مگس میوه مدیترانهای یکی از مخربترین آفات میوه مرکبات در استان مازندران است. مطالعه ارزیابی شکار انبوه بر پایه جلب کنندههای جنس نر و ماده مگس میوه، در باغات نارنگی انشو زودرس (1 هکتار) با تعدادی از درختان انجیر، خرمالو و انار و باغ شاهد (5/0 هکتار)، با استفاده از تله تفری تراپ با ماده جلب کننده تغذیه‌ای سرالور (شکار حشره ماده) و تله جکسن با ماده جلب کننده جنسی تریمدلور(شکار حشره نر) در دو سال پیاپی انجام شد. در مجموع تعداد 93 عدد تله روی یک سوم از درختان باغ نصب شد. تلهها در ارتفاع 2-5/1 متر از سطح زمین، اندکی در سایه انداز درختان نصب شدند. به ازای هر تله جکسن، سه تله تفری تراپ در باغ نصب شد. پایش حشرات کامل مگس میوه در باغات تیمار شده و شاهد با استفاده از دو عدد تله دلتا انجام شد. مایع سرالور تله تفری تراپ و تری مدلور تله جکسن به‌ترتیب هر دو هفته و دو ماه تعویض شدند. ارزیابی شکار انبوه با بازرسی تصادفی هفتگی از تعداد 100 عدد میوه از شهریور تا آبان انجام شد. در مدت مطالعه، تعداد 35010 و 4333 عدد حشره ماده و نر توسط تلهها شکار شدند. آنالیز دادهها نشان داد که اختلاف معنیداری بین درصد میوههای آلوده در باغ شاهد و تیمار شده وجود داشت. کنترل آفت در باغ تیمار شده با ترکیب جلب کنندهی نر و ماده بسیار رضایتبخش بود و خسارت میوه در باغ تیمار شده کمتر از 5/0 درصد در مقایسه با باغ شاهد (40 درصد) بود.

مطالعه جنس (Orthocentrus (Hymenoptera: Ichneumonidae, Orthocentrinae در استان‌های گیلان و مازنداران، به همراه اولین گزارش هفت گونه و یک زیر گونه از ایران (مقاله انگلیسی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ علی اصغر طالبی

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 29-39

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100582

چکیده

در این تحقیق جنس Orthocentrus Gravenhorst, 1829 (Hymenoptera: Ichneumonidae, Orthocentrinae) در استان‌های گیلان و تهران مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 154 نمونه از زنبورهای این جنس توسط تله مالیز در سال 1389 جمع‌آوری شد. جنس Orthocentrus و هفت گونه ... بیشتر

بررسی کارایی برخی از ترکیبات آلی فرار Trichoderma asperellum در کنترلBotrytis cinerea ، عامل کپک خاکستری توت‌فرنگی

فرناز جلالی؛ دوستمراد ظفری؛ هومن سالاری

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 187-202

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.107010

چکیده

این مطالعه، به‌منظور تعیین کارایی ترکیبات آلی فرار Trichoderma asperellum، در بازداری از رشد میسلیوم و جوانه‌زنی کنیدیوم Botrytis cinerea و کنترل پوسیدگی بوتریتیسی میوه‌ی توت فرنگی صورت گرفت. کاهش معنی‌داری (01/0p <) ... بیشتر این مطالعه، به‌منظور تعیین کارایی ترکیبات آلی فرار Trichoderma asperellum، در بازداری از رشد میسلیوم و جوانه‌زنی کنیدیوم Botrytis cinerea و کنترل پوسیدگی بوتریتیسی میوه‌ی توت فرنگی صورت گرفت. کاهش معنی‌داری (01/0p <) در قطر پرگنه، درصد جوانه‌زنی کنیدیوم و طول لوله‌های تندشی B. cinerea در تیمارهای درمعرض ترکیبات آلی فرار کشت پنج روزه‌ی T. asperellum نسبت به شاهد مشاهده شد. ترکیبات آلی فرار تولید شده از محیط کشت‌های پنج روزه‌ی T. asperellum، وقوع و شدت بیماری پوسیدگی بوتریتیسی میوه‌ی توت فرنگی را نیز به‌میزان معنی‌داری (01/0p <) کاهش دادند. تکنیک ریزاستخراج فاز جامد همراه با کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (SPME-GC-MS)، برای بررسی الگوی ترکیبات آلی فرار T. asperellum مورد استفاده قرار گرفت. با مقایسه‌ی طیف جرمی با ترکیبات استاندارد موجود در پایگاه داده‌های کتابخانه‌ی NIST/EPA/NIH (NIST05) و تفسیر الگوی شکست و یون‌های مولکولی مربوطه، 34 ترکیب آلی فرار منفرد شناسایی شدند. از میان این ترکیبات، شش ترکیب شامل ایزوبوتیریک اسید، 1، 3، 5، 7-سیکلواکتاتترائن، دی متیل سولفید، پارا-منتا-6، 8، دین-2-ال-استات، فنیل اتیل الکل و 1-بوتانول-3-متیل-استات، فراوان‌ترین بودند. ترکیبات سنتز شده‌ی ایزوبوتیریک اسید و دی متیل سولفید به ترتیب با غلظت بازدارندگی %50 (IC50) 5/26 و 10 میکرولیتر بر لیتر، بیشترین تأثیر را در بازداری از رشد میسلیوم و جوانه‌زنی کنیدیوم B. cinerea داشتند.

نمونه‌‌برداری دنباله‌ای از جمعیت سن بذرخوار کلزا Nysius cymoides (Hem.: Lygaeidae)

جعفر محقق نیشابوری؛ مسعود امیرمعافی؛ شهرام شاهرخی خانقاه؛ احمد پیرهادی

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 259-264

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106122

چکیده

سن بذرخوار Nysius cymoides به‌طور عمده در مزارع کلزای مناطق مختلف کشور و نزدیک رسیدن دانه‌ها، در جمعیت‌های انبوه ظاهر می‌شود. برای تهیة مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای این سن، آماربرداری از جمعیت تخم، سنین مختلف ... بیشتر سن بذرخوار Nysius cymoides به‌طور عمده در مزارع کلزای مناطق مختلف کشور و نزدیک رسیدن دانه‌ها، در جمعیت‌های انبوه ظاهر می‌شود. برای تهیة مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای این سن، آماربرداری از جمعیت تخم، سنین مختلف پورگی و حشرات کامل در مزرعة کلزا واقع در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد طی دو سال انجام شد. با استفاده از یک کادر فلزی 5 × 5 سانتی‌متری و لولة مکش هفته‌ای دو بار به‌طور تصادفی نمونه‌ها جمع‌آوری، درون الکل به آزمایشگاه منتقل و به تفکیک مراحل یاد شده شمارش شد. از پارامترهای روش تیلور برای تهیة مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای به روش Green (1970) با سطوح دقت 10، 15 و 25 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که در همة مدل‌ها بدون درنظر داشتن سطح دقت، اندازة نمونة لازم برای مرحلة زیستی تخم بیشتر از سایر مراحل بود. برآورد اندازة نمونه با افزایش تراکم جمعیت مراحل مختلف زیستی سن بذرخوار به‌میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. به‌طور کلی، برای ردیابی جمعیت سن N. cymoides، مدل نمونه‌برداری دنباله‌ای با سطح دقت 25 درصد توصیه می‌شود زیرا اندازة نمونه را نسبت به مدل با سطح دقت 15 درصد به بیش از نصف کاهش می‌دهد. همچنین مدل‌های با سطح دقت 10 درصد به‌دلیل برآورد اندازة نمونة بزرگ در عمل قابل استفاده نبودند.

بهینه سازی تولید انبوه زادمایه گونه های فوزاریوم در زمان کوتاه

محمد مرادی؛ هاینز ویلهلم دِهنِه؛ ُالریکه اشتاینر؛ اریک کریستین اُرکهِ

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 21-31

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109009

چکیده

در مقاله حاضر روشی بهبود یافته برای تولید کنیدیوم در تعدادی از گونه های فوزاریوم عامل بلایت خوشه گندم مورد بررسی و با روش رایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. در این روش، گونه هایی از Fusarium در محیط مایع سیب‌زمینی ... بیشتر در مقاله حاضر روشی بهبود یافته برای تولید کنیدیوم در تعدادی از گونه های فوزاریوم عامل بلایت خوشه گندم مورد بررسی و با روش رایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. در این روش، گونه هایی از Fusarium در محیط مایع سیب‌زمینی دکستروز (PDB) به مدت سه روز کشت و پس از آن بر روی محیط‌های کشت آگاری به میزان مساوی در تشتک‌های پتری پخش شدند. برای حذف آب اضافی، تشتک‌های پتری به مدت 20 تا 30 دقیقه در هود لامینار خشک قرار داده شدند. پس از آن در دمای 25 درجه سلسیوس به مدت سه روز برای تولید اینوکولوم نگهداری شدند. برای سنجش توانایی اینوکلوم در ایجاد بیماری، خوشه‌های گندم در اواسط گلدهی مایه‌زنی و فراوانی آلودگی، شدت بیماری زایی و همچنین زیست توده قارچی مورد سنجش قرار گرفت. روش بهبود یافته باعث القاء تولید کنیدی در مقادیر زیاد در واحد سطح و تا 70 برابر بیشتر از روش رایج گردید. متوسط تعداد کنیدی تولید شده در گونه‌های فوزاریوم مورد استفاده در روش رایج و بهبود یافته به ترتیب از 8/0 تا 6/38 و 106* 156 تا 56 (در تشتک پتری) متغیر بود. تفاوتی از نظر مورفولوژی تولید کنیدی در هر دو روش مشاهده نگردید. از نظر آماری تفاوتی در میزان بیماری تولید شده ناشی از مایه تلقیح دو روش مشاهده نگردید ((P≤0.05. مشاهدات میکروسکوپی حاکی از نرخ بالای تولید کنیدی از فیالیدها روی میسلیوم‌ها بود. مطالعه حاضر باعث تسهیل تحقیقات روی جنبه های مختلف گونه‌های فوزاریوم زمانی که میزان زیادی مایه تلقیح مورد نیاز است می‌گردد.

اولین گزارش دو گونه از جنس (Temelucha (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae برای ایران (گزارش کوتاه علمی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ حسین لطفعلی زاده؛ مهدی شمس زاده

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 203-206

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.107011

چکیده

زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه است که در 35 جنس طبقه بندی می‌شوند. زنبورهای این زیرخانواده عمدتاً پارازیتویید بالپولکدارن بوده و دارای گسترش جهانی هستند (9). جنس Temelucha Forster, 1869، با 236 گونه ... بیشتر زیرخانواده Cremastinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای بیش از 756 گونه است که در 35 جنس طبقه بندی می‌شوند. زنبورهای این زیرخانواده عمدتاً پارازیتویید بالپولکدارن بوده و دارای گسترش جهانی هستند (9). جنس Temelucha Forster, 1869، با 236 گونه توصیف شده، بزرگ‌ترین جنس این زیرخانواده است که 47 گونه آن در منطقه غرب پالئارکتیک انتشار دارند (8,9). کلید بازبینی و بروزرسانی شده گونه‌های این جنس در منطقه غرب پالئارکتیک در سال 2016 توسط Vas ارایه شد (8). تاکنون، 24 گونه از زنبورهای این زیرخانواده در شش جنس از ایران گزارش شدهاند که 15 گونه متعلق به جنس Temelucha بوده است (1). در این مطالعه، دو گونه دیگر از این جنس به نام‌های T. minuta (Morely, 1912) و T. notata Kolarov, 1989 معرفی شده‌اند که گزارش های جدیدی برای فون حشرات ایران محسوب میگردند (1,9). گونه اول از روی لارو پروانه بذرخوار ثانوی تاغ،Prorophora albidogilvella Roesler, 1970 (Lep. Pyralidae) در استان یزد در سال 1376 پرورش یافته و گونه دوم توسط تله مالیز در استان آذربایجان غربی در سال 1393 جمعآوری شده است. شناسایی گونهها توسط نگارنده اول با استفاده از کلیدها و توصیف‌های ارائه شده در منابع موجود انجام شد (1,8). علاوه بر این دو گونه، گونه T. decorata (Gravenhost, 1829) نیز از استان آذربایجان غربی جمعآوری و شناسایی گردید که برای این استان گزارش جدیدی محسوب میگردد (1; 3; 2). نمونههای این گونهها، در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌شوند. Temelucha minuta (Morely, 1912) (Hymenoptera: Ichneumonidae, Cremastinae): نمونه‌های بررسی شده: ایران، استان یزد، یزد (31° 89´ N, 54° 36´ E, 1230 m a.s.l.)، یک فرد ماده، تاریخ جمعآوری 19/6/1376، پرورش یافته از P. albidogilvella، جمعآوری کننده: م. شمس‌زاده؛ استان آذربایجان غربی، ارومیه، کهریز (37° 53´ N, 45° 02´ E, 1321 m a.s.l.)، 1 فرد ماده، تاریخ جمع آوری 2/4/1393، تله مالیز، جمعآوری کننده: ح. لطفعلی‌زاده ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: زنبور پارازیتوییدT. minuta با ویژگیهای زیر از سایر گونههای این جنس قابل شناسایی است: حشره کامل کوچک، اندازه بدن 5/2 میلی‌متر؛ بخش انتهایی رگبال‌ها در بال جلو شفاف و بیرنگ، فقط قاعده رگبالها تیره شده؛ بخش اعظم مزوزوما سیاهرنگ (8). مناطق پراکنش: استرالیا، تایلند، قبرس، رونیون، ماداگاسکار، هند (9) و ایران (گزارش جدید). Temelucha notata Kolarov, 1989 (Hym.: Ichneumonidae, Cremastinae): نمونه بررسی شده: ایران، استان آذربایجان غربی، ارومیه، کهریز (37° 53´ N, 45° 02´ E, 1321 m a.s.l.)، 1 فرد ماده، تاریخ جمعآوری 2/4/1393، تله مالیز، جمعآوری کننده: ح. لطفعلی‌زاده. ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: حشره کامل سیاه رنگ، طول بدن 5 میلی‌متر؛ سر در ناحیه پشت چشمهای مرکب فشرده شده؛ کلیپئوس در طرفین و لبه جلویی محدب و به طور ضعیف از صورت جدا شده؛ میان قفس سینه سیاهرنگ؛ اسکوتلوم کاملاً زردرنگ؛ پروپودئوم بلند و از دید جانبی خمیده نشده؛ ران پای عقب در انتها زرد رنگ؛ نوک تخمریز به سمت پایین خمیده شده (9). مناطق پراکنش: ایتالیا، بلغارستان (9) و ایران (گزارش جدید). با معرفی این دو گونه، تعداد گونههای گزارش شده جنس Temelucha از ایران، استان‌های آذربایجان غربی و یزد به ترتیب به 17، 4 و 1 گونه افزایش یافت (1,2,3,9). تاکنون پنج گونه از بالپولکداران کوچک، به عنوان میزبان زنبور پارازیتوییدT. minuta معرفی شده‌اند: Bilobata subsecivella (Zeller, 1852) (Lep.: Gelechiidae)، Epiphyas postvittana (Walker, 1863) (Lep.: Tortricidae)، Etiella behrii (Zeller, 1848) (Lep.: Pyralidae) و Phthorimaea operculella (Zeller, 1873) (Lep.: Gelechiidae) (9). رابطه میزبان-پارازیتوییدی پروانه بذرخوار ثانوی تاغ P. albidogelvella و T. minuta یک رابطه جدید می‌باشد. علاوه بر گونه T. minuta، یک گونه زنبور پارازیتوئید دیگر نیز از این زیرخانواده به نام Pharetrophora iranica Narolsky & Schonitzer, 2003 از روی پروانه بذرخوار ثانوی تاغ پرورش یافته و معرفی شده که تاکنون فقط از ایران گزارش شده است (5,7). برای گونه T. notata تاکنون میزبانی گزارش نشده اما گونه T. decorata به عنوان پارازیتوئید 21 گونه از بالپولکداران شناخته شده است که بسیاری از آنها مانند: Homoeosoma nebulella (Denis & Schiffermuller, 1775). (Lep.: Pyralidae)، Pectinophora gossypiella (Saunders, 1844) (Lep.: Gelechiidae)، Plutella xylostella (Linnaeus, 1758) (Lep.: Plutellidae)، Choristoneura murinana Hubner, 1799 (Lep.: Tortricidae)، Lobesia (Polychrosis) botrana (Denis & Schiffermuller, 1775) (Lep.: Tortricidae) و Cydia pomonella (L., 1758) (Lep.: Tortricidae). از آفات بسیار مهم و کلیدی محصولات کشاورزی محسوب می گردند (9). در غرب ایران، اخیراً یک گونه دیگر از جنس Temelucha به نام T. lucida از روی آفت پروانه چوانه‌خوار بلوط Tortrix viridana (L., 1758) (Lep.: Tortricidae) جمع‌آوری و شناسایی گردید (4). همچنین گونه دیگری از زنبورهای زیرخانواده Cremastinae به نام Cremastus lineatus Gravenhorst, 1829 از روی گونه‌ای از مگس‌های میوه Urophora terebrans (Loew) (Dip.: Tephritidae) معرفی شد (6). مطالعات آینده در بررسی زیستبومشناسی حشرات و آفات در مناطق مختلف ایران، تصویر دقیقتری از این زنبورهای پارازیتوئید و نقش آنها در کنترل زیستی جمعیت میزبانهایشان به نمایش خواهد گزارد.

بررسی تأثیر گیاهان تله بر کاهش آلودگی به آفات خربزه در استان خراسان رضوی (مقاله‌ی کوتاه علمی)

حسن رحیمی؛ علی کاخکی؛ حسین رحیمی؛ مهدی عراقی؛ محمد دادمند

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 265-268

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106123

چکیده

خربزه از محصولات با ارزش کشاورزی است. آفات متعددی در کاهش تولید این محصول مؤثر است. بهمنظور کاهش مصرف سموم شیمیایی در مزارع خربزه و توسعه روشهای غیرشیمیایی، گیاهان خیار چنبر (Cucumis melo var. flexuosus) و طالبی ... بیشتر

اولین گزارش از شکسته شدن ژن مقاومت Sr31 در اردبیل توسط بیمارگر زنگ ساقه گندم (Puccinia graminis f. sp. tritici) (گزارش کوتاه علمی)

صفرعلی صفوی؛ فرزاد افشاری

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 207-208

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106790

چکیده

ظهور و گسترش نژادهای زنگ ساقه با قدرت بیماریزائی بالا (گروه نژادی Ug99 )، تولید گندم را در سراسر جهان تهدید می کند. از زمان اولین گزارش نژاد TTKSK (Ug99) در اگاندا از سال 1998 (4)، ردیابی و انتشار بیشتر این نژاد به ... بیشتر ظهور و گسترش نژادهای زنگ ساقه با قدرت بیماریزائی بالا (گروه نژادی Ug99 )، تولید گندم را در سراسر جهان تهدید می کند. از زمان اولین گزارش نژاد TTKSK (Ug99) در اگاندا از سال 1998 (4)، ردیابی و انتشار بیشتر این نژاد به نقاط دیگر کشت گندم مورد توجه بوده است. تا به حال٬ ده تغییر یافته (Variant) از گروه نژادی Ug99 از 13 کشور گزارش شده است(3). تا قبل از این گزارش نیز در ایران از استان‌های همدان٬ لرستان (2) و خوزستان (1) گزارش شده است. با توجه به اهمیت این نژاد٬ در طی فصل زراعی 95-1394 بیماری زنگ ساقه با کاشت 47 لاین ایزوژنیک در خزانه تله تحت شرایط مزرعه‌ای بررسی و مطالعه شد. این بررسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (با مشخصات جغرافیایی: عرض شمالی 38 درجه و 17 دقیقه٬ طول شرقی 48 درجه و 39 دقیقه٬ ارتفاع از سطح دریا 1350 متر) انجام شد. نتایج نشان داد که برای لاین‌های حاوی ژن‌های مقاومت Sr5٬Sr13 ٬Sr22٬ Sr24٬Sr26+Sr9G ٬Sr27٬ Sr32 و Sr36 بیماری‌زائی وجود ندارد. اما برای لاین‌های ایزوژنیک حاوی ژن‌های مقاومت ازجمله Sr31 ٬ Sr6٬Sr7 بیماریزائی مشاهده شد. همچنین در این بررسی بر روی ارقام MV17٬ اترک و شیرودی (با واکنش 40-50MS) که به عنوان ارقام شاخص حاوی ژن Sr31 شناخته می‌شوند (2)٬ آلودگی بیماری زنگ ساقه مشاهده شد. واکنش حساس یا نیمه‌حساس لاین ایزوژنیک و ارقام حاوی ژن Sr31 احتمالاً بیانگر استقرار نژاد Ug99 یا تغییر‌ یافته‌های آن در اردبیل است.

شناسایی سوسک‌های Bruchidae بذرخوار لگوم‌های مرتعی در استان آذربایجان ‌شرقی (مقاله‌ی کوتاه علمی)

مصطفی نیکدل؛ اصغر فتحعلی زاده؛ وحیدرضا منیری

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 269-274

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106124

چکیده

در این تحقیق حشرات بذرخوار لگوم‌‌های مرتعی طی سال‌های ‌1388 تا 1392 در نقاط مختلف مراتع استان آذربایجان ‌شرقی جمع‌آوری و شناسایی شدند. با جمع‌آوری نمونه‌های آلوده به بذرخواران از صحرا و پرورش آزمایشگاهی ... بیشتر

اولین گزارش شب‌پره‌ی شمشاد Cydalima perspectalis (Walker, 1859) Lep; Crambidae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

یزدانفر آهنگران

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 209-211

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.107020

چکیده

شمشاد خزری، hyrcanaPojark. 1954Buxus که به تیره‌ی Buxaceae تعلق دارد،یکی از گونه‌های نادر و همیشه سبز جنگل‌های شمال ایران است (5). طی بررسی و بازدید به عمل آمده از جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس در خرداد ماه سال 1395، یک ... بیشتر شمشاد خزری، hyrcanaPojark. 1954Buxus که به تیره‌ی Buxaceae تعلق دارد،یکی از گونه‌های نادر و همیشه سبز جنگل‌های شمال ایران است (5). طی بررسی و بازدید به عمل آمده از جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس در خرداد ماه سال 1395، یک گونه آفت جدید با نام علمی Cydalima perspectalis (Walker, 1859) که شب‌پره‌ی شمشاد (Box Tree Moth) نامیده می‌شود، جمع‌آوری و بر اساس منابع موجود شناسایی شد. این گونه تاکنون از ایران گزارش نشده و به عنوان گزارش جدید برای فون حشرات ایران محسوب می‌شود. مشخصات مکان مورد بررسی: جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس (مسیر چالوس – کلارآباد)، طول جغرافیایی: ̎22̍41 ̊36، عرض جغرافیایی: ̎01̍18 ̊51، ارتفاع از سطح دریا: 5 تا 10 متر، مساحت 50000 هکتار، با توده زیراشکوب شمشاد، تاریخ نمونه‌برداری: 29/3/95. تمام مراحل رشدی شب‌پره‌ی شمشاد (میانگین 20 نمونه از هر مرحله) جمع‌آوری و مطالعه شدند. تعدادی لارو مسن (سنین 5 و 6) و شفیره‌ به آزمایشگاه منتقل و برای تبدیل به شب‌پره‌ پرورش داده شدند. ویژگی‌های ریخت‌شناختی و زیستی: این شب‌پره‌ دارای شش سن لاروی است (3)، لاروهای جوان (سن اول) به طول حدود 5/0 سانتی‌متر و به رنگ زرد مایل به سبز با سر سیاه (شکل 2)، لاروهای کامل به طول حدود 5/3 سانتی‌متر با رنگ زمینه‌ی بدن سبز روشن با الگویی از نوارهای سیاه ضخیم و سفید باریک در طول بدن، در حاشیه‌ی نوارهای سفید پشتی دارای خال‌های سیاه بزرگ با موهای سفید افراشته (شکل 3). شفیره‌ها به طول 5/1 تا دو سانتی‌متر، ابتدا به رنگ سبز روشن و دارای نوارهای تیره روی سطح پشتی بدن، شفیره‌های مسن به رنگ قهوه‌ای با الگوی مشخصی از نوارهای قهوه‌ای در حاشیه‌ها (شکل 5). در افراد بالغ عرض بدن با بال‌های باز 5/3 تا چهار سانتی‌متر (1)، رنگ بدن سفید رنگین کمانی ملایم، بال‌های جلویی در حاشیه‌ی خارجی با نوار قهوه‌ای تیره‌ی پهن و یک نوار قهوه‌ای تیره‌ در حاشیه‌ی کوستال و لکه‌ی سفید مشخص در قسمت جلویی سلول دیسکوئیدال، بال‌های عقبی مانند بال جلویی به رنگ سفید با همان نوار در حاشیه‌ی خارجی (2) (شکل 6). تخم‌گذاری این شب‌پره‌ در گروه‌های 20- 3 عددی در زیر برگ‌های میزبان و دارای پوششی از مواد لزج مات، تخم‌ها ابتدا زرد کم‌رنگ و هنگام تفریخ سیاه می‌شوند (شکل 1). این حشره در موطن اصلی خود دارای پنج نسل در سال و در کشورهای اروپایی سه نسل در سال دارد (1). چون این گونه اولین گزارش از این آفت مهم در ایران محسوب میشود زیست‌شناسی آن هنوز مطالعه نشده است. مناطق انتشار: Cydalima perspectalis بومی شرق آسیا (هندوستان، چین، ژاپن،کره، تایوان و شرق دور روسیه) است (4). در سال 2006 وارد جنوب غربی آلمان شد و تا سال 2015 به سرعت در سایر کشورهای اروپایی (سوئیس، هلند، انگلستان، فرانسه، اتریش، ایتالیا، بلژیک، مجارستان، رومانی، جمهوری چک، اسلواکی، اسلوونی، ترکیه و گرجستان گسترش یافت (3). در سال 2016 در شمال ایران مشاهده شد. اهمیت و خسارت: لاروهای شب‌پره‌ی شمشاد سبب بی‌برگی گیاهان میزبان می‌شوند و یک تهدید جدی برای این درختان محسوب می‌شوند. بی‌برگی باعث کاهش زیبایی گیاه شده و تکرار آن می‌تواند سبب مرگ گیاهان شود. لاروهای جوان از سطح زیرین برگ‌ها تغذیه کرده و اپیدرم بالایی برگ‌ها باقی می‌ماند (شکل 7) در حالی که لاروهای سنین بالاتر از قسمت درونی برگ‌ها تغذیه کرده و فقط رگبرگ‌ها را باقی می‌گذارند (3) (شکل 8). وقتی بی‌برگی ایجاد شده با اثر خشکی و درجه حرارت بالای تابستان همپوشانی می‌کنند خطر خشک شدن درختان شمشاد اهمیت بیشتری می‌یابد (شکل 9)

اولین گزارش زنبور پارازیتویید Dolichogenidea turkmena (Hym.: Braconidae, Microgastrinae)، از ایران (گزارش کوتاه علمی)

فاطمه جهان؛ امین مقبلی قرایی؛ غلامحسین حسن شاهی؛ عباس محمدی خرم آبادی؛ حبیب عباسی پور؛ جنو پاپ

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 275-276

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106125

چکیده

طی بررسی‌هایی که به منظور شناسایی پارازیتوییدهای موجود در گال‎های زمستانه شته گال اسفنجی mordvilcovi Slavum و شته چیندار کننده برگ بنه Forda hirsutaروی درخت بنه Pistachia atlantica در منطقه تنگ‌شکن ارسنجان، استان‎ ... بیشتر طی بررسی‌هایی که به منظور شناسایی پارازیتوییدهای موجود در گال‎های زمستانه شته گال اسفنجی mordvilcovi Slavum و شته چیندار کننده برگ بنه Forda hirsutaروی درخت بنه Pistachia atlantica در منطقه تنگ‌شکن ارسنجان، استان‎ فارس طی سال 1392 انجام گرفت، یک گونه زنبور پارازیتویید با نام علمی Dolichogenidea turkmena Telenga 1955 (Hym.: Braconidae, Microgastrinae) از روی شته گال اسفنجی جمعآوری گردید و توسط نویسنده آخر شناسایی شد. بر اساس منابع موجود، این گونه، گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می‎گردد (1, 2). نمونه‎های این زنبور پارازیتویید در کلکسیون حشرات دانشگاه شاهد تهران نگهداری می‎شود. Dolichogenidea turkmena Telenga 1955 (Hym.: Braconidae, Microgastrinae): نمونه‌های بررسی شده: ایران، ارسنجان،( 29°49'4.92"N, (53°32'45.40"E؛ 19 فروردین 1392، 3♀؛ 7♂ مناطق پراکنش: ارمنستان، اردن، قزاقستان، ترکیه، ترکمنستان، ازبکستان (4) و ایران (گزارش جدید). ویژگی‎های ریخت شناختی افتراقی: طول بدن 5/2-8/2 میلیمتر؛ شاخک کمی کوتاهتر از طول بدن و خاکستری مایل به قهوهای؛ طول پالپهای آرواره پایین خیلی کوتاهتر از بلندی سر؛ تگولا زرد؛ میان گرده درخشان با نقاط ریز متراکم؛ سپرچه در بخش میانی صاف؛ پروپودئوم صاف، درخشان، بدون زواید موجی شکل جلوی فرورفتگی انتهایی؛ بال جلو با استیگمای زرد روشن؛ متاکارپوس کمی کوتاهتر از فاصله آن از نوک بال؛ رگبال دوم شعاعی-میانی توسعه نیافته؛ ران پای عقب قرمز مایل به زرد؛ ترژیت اول شکم با حاشیه موازی، در نیمه انتهایی صاف و با نقاط پراکنده و کوچک؛ شیارهای مایل روی دومین ترژیت شکمی با فاصله زیاد، بخش میانی بین آنها پهن و ذوزنقهای شکل؛ ششمین استرنیت شکمی کمی سخت شده و در بخش قاعدهای دارای شیارهای طولی؛ طول غلاف تخمریز به اندازه ساق پای عقب (3).

ساختار ژنتیکی جمعیت‌های Fusarium verticillioides عامل پوسیدگی ریشه و طوقه برنج در استان ایلام با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره‌ای (مقاله‌ی انگلیسی)

خشنود نوراللهی؛ زینب حقی

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 13-22

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106126

چکیده

مطالعه ساختار ژنتیکی جمعیتهای Fusarium verticillioides اطلاعات مختلفی از مدیریت بیماری پوسیدگی ریشه در مزارع برنج را فراهم میکند. نشانگرهای SSR برای تعیین ساختار ژنتیکی و تخمین تنوع ژنتیکی در 39 جدایهF. verticillioides ... بیشتر مطالعه ساختار ژنتیکی جمعیتهای Fusarium verticillioides اطلاعات مختلفی از مدیریت بیماری پوسیدگی ریشه در مزارع برنج را فراهم میکند. نشانگرهای SSR برای تعیین ساختار ژنتیکی و تخمین تنوع ژنتیکی در 39 جدایهF. verticillioides از پنج منطقه مختلف از جمله: تنگه قیر، لومار، شیروان، سرابله و دره شهر در استان ایلام استفاده شد. میانگین آللها در هرمکان ژنی 5/2 آلل بود و و تعداد آللها در جمعیتها از جمله جمعیت لومار با تعداد 13 آلل بیشترین آلل و جمعیتهای تنگه قیر و دره شهر با نه آلل بهعنوان کمترین تعداد آلل را دارا بودند. تعداد آللهای مشاهده شده(Na) و تعداد آللهای مؤثر (Ne) در لومار (1/276= Ne : 1= Na) نسبت به دیگر جمعیتها بیشتر بودند. تنوع ژنتیکی (H) و شاخص شانون (I) در لومار بالا بود) 0/167 =He 0/254 = I (اما مقدار آنها در دره شهر کمتر بود) 0/141 =He 0/204 = I). کمترین فاصله ژنتیکی بین تنگه قیر و لومار و بعد شیروان مشاهده شد و بیشترین فاصله ژنتیکی بین دره شهر و تنگ قیر (0/018) وجود داشت. تنوع ژنتیکی کل(Ht) و تنوع ژنی بین زیر جمعیتها (Hs) 0/125 و 0/116 بهترتیب تخمین زده شد. تنوع ژنتیکی مؤثر در تمایز بین جمعیتها (Gst) 0/072 بود و میزان جریان ژنی(Nm) 6/368 بود. تجزیه کلاستر براساس UPGMA نشان داد که بین تنگه قیر و لومار و سپس شیروان کمترین فاصله ژنتیکی وجود دارد و دندروگرام فاصله ژنتیکی بالایی بین دره شهر و چهار جمعیت دیگر را نشان میدهد.

پارازیتیسم فصلی زنجرک Empoasca decipiens توسط زنبور Anagrus atomus روی چهار گونه لوبیا در منطقه تهران

بهرام ناصری؛ یعقوب فتحی پور؛ علی اصغر طالبی

دوره 75، شماره 1 ، شهریور 1386، ، صفحه 1-11

چکیده

زنجرک Empoasca decipiens (Homoptera: Cicadellidae) یکی از آفات مهم گیاهان زراعی در ایران است. مطالعات صحرایی به منظور تعیین پارازیتیسم فصلی زنبورAnagrus atomus (Hym.: Mymaridae) روی زنجرک و وابستگی درصد پارازیتیسم به تراکم جمعیت تخم زنجرک ... بیشتر

پراکنش و برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ویروس موزائیک کلم‌گل از مزارع کلم‌گل ایران

شیرین فرزادفر؛ غلامحسین مصاحبی؛ علی آهون منش؛ مینا کوهی حبیبی؛ رضا پوررحیم؛ کازوساتو اوشیما؛ علیرضا گلنراقی

دوره 75، شماره 2 ، اسفند 1386، ، صفحه 1-25

چکیده

به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. ... بیشتر به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. نمونه‌برداری در فصول مختلف انجام و مجموعاً 323 نمونه برگی کلم‌گل علائم‌دار جمع‌آوری گردید. این نمونه‌ها با روش سرولوژیکی الایزا و به کمک آنتی‌بادی اختصاصی CaMV مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج آزمون‌‌ سرولوژیکی با استفاده از آزمون‌های بیولوژیکی و نیز واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 292 نمونه کلم‌گل (4/90 درصد) به CaMV آلوده بودند. میزان آلودگی در مزارع نمونه‌برداری شده بین 6/63 تا 100 درصد متفاوت بود. خصوصیات بیولوژیکی 21 جدایه از مناطق مختلف و با شدت علائم متفاوت، بر اساس بیماریزایی آن‌ها روی شلغم (Brassica rapa)، داتوره (Datura stramonium) و کلم‌قمری (Brassica oleracea var. gongylodes) مورد مطالعه قرار گرفت. این جدایه‌ها روی شلغم علائم متفاوتی شامل لکه‌های موضعی و پس از آن رگ‌روشنی، موزائیک، رگ‌نواری، چین‌خوردگی و بازماندن از رشد ایجاد نمودند. شدت علائم سیستمیک ایجاد شده بسته به جدایه مورد بررسی متفاوت بود. برخلاف شلغم، علائم ایجاد شده در کلم‌قمری محدود به برگ‌های پایینی و مایه‌زنی شده بود و شدت علائم نیز در مقایسه با شلغم بسیار خفیف‌تر بود. تمامی گیاهان کلم‌قمری مایه‌زنی شده با جدایه‌های مورد نظر حالت بهبودی نشان داده و علائم در برگ‌های بالایی مشاهده نشد. یازده جدایه در گیاه داتوره نیز لکه‌های موضعی ایجاد نموده و دو جدایه علاوه بر ایجاد لکه ‌موضعی، این میزبان را بصورت سیستمیک آلوده نمودند. همه 21 جدایه‌ CaMV با شته سبز هلو (Myzus persicae) منتقل گردیدند. برای تجزیه مولکولی و رسم درخت تبارزایی، ژن شماره شش (ORFVI) مربوط به نه جدایه با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، تکثیر و تعیین ترادف گردید. نتایج بدست آمده، نشان‌دهنده یکنواختی بالای این ناحیه (9/96 تا 100 درصد) در بین جدایه‌های ایرانی بود. مقایسه این ترادف‌ها با ترادف‌های موجود در بانک ژن نشان داد که این جدایه‌ها دارای بیشترین یکنواختی (1/96 تا 7/96 درصد) با جدایه D/H (از مجارستان) می‌باشند. بر اساس تجزیه تبارزایی، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه در گروه جدایه‌های غیر آمریکای شمالی و در یک شاخه جداگانه قرار گرفتند. همچنین با استفاده از آنزیم برشی Hpy99I، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه از سایر جدایه‌های خارجی، کاملاً تفکیک شدند.

تأثیر گردش زراعی در کاهش جمعیت نماتد مولد سیست چغندرقند در اصفهان

علیرضا احمدی؛ محمود دامادزاده

دوره 74، شماره 1 ، شهریور 1385، ، صفحه 1-15

چکیده

یکی از مؤثرترین روش‌های کاربردی برای جلوگیری از خسارت نماتد مولد سیست چغندرقند (Heterodera schachtii Schmidt, 1871) استفاده از گردش زراعی مناسب می‌باشد. برای تعیین اثر تناوب در کنترل این نماتد آزمایشاتی در یک مزرعه ... بیشتر یکی از مؤثرترین روش‌های کاربردی برای جلوگیری از خسارت نماتد مولد سیست چغندرقند (Heterodera schachtii Schmidt, 1871) استفاده از گردش زراعی مناسب می‌باشد. برای تعیین اثر تناوب در کنترل این نماتد آزمایشاتی در یک مزرعه آلوده به انگل در طی سال‌های 76-1371 در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار در بخش جی و قهاب اصفهان انجام گرفت. گیاهان غیرمیزبان نماتد و متداول در منطقه شامل گندم، شبدر، طالبی، یونجه، ذرت دانه‌ای، پنبه و پیاز بودند. ارزیابی آزمایش بر اساس شمارش جمعیت تخم و لارو موجود در سیست‌های نماتد در گرم خاک مزرعه قبل از کاشت و پس از برداشت گیاهان، درصد کاهش جمعیت نماتد، عملکرد ریشه و قند چغندرقند در سال آخر آزمایش در مقایسه با تیمار شاهد (کشت متوالی چغندرقند) صورت گرفت. کلیه تیمارها دارای تفاوت معنی‌داری با تیمار شاهد بودند (P ≥ 0.01). الگوهای کشت چغندرقند- پنبه- گندم- پیاز- طالبی- چغندرقند و همچنین چغندرقند- طالبی- گندم- شبدر- ذرت دانه‌ای- چغندرقند موجب کاهش 100 درصد در جمعیت تخم و لارو نماتد پس از 5 سال در تیمارهای آزمایشی گردیدند. میانگین عملکرد ریشه این تیمارها به ترتیب 46/20 و 52/20 و عملکرد قند 89/2 و 73/2 تن در هکتار و عملکرد ریشه و قند تیمار شاهد (بدون تناوب) به ترتیب 9/16 و 1/2 تن قند در هکتار بود.

تأثیر تراکم و زمان نسبی سبز شدن سلمه‌تره (Chenopodium album) بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای (Zea mays) (مقاله انگلیسی)

محمد علی باغستانی میبدی؛ اسکندر زند؛ مهدی آقابیگی

دوره 74، شماره 1 ، شهریور 1385، ، صفحه 1-25

چکیده

بیشتر

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده